ތާރީޚުގެ ޞަފްޙާތަކުން: އުސްމާނީ ޚިލާފަތް
4 ވަނަ ބައި

ލިޔުންތެރިޔާ: ހާރިތު އުބައިދާ

ސުލްޠާން މުޙައްމަދު (އަލްޕް އަރްސްލާން)

އޭނާގެ ދޮންބައްޕަ ޓޫގްރިލް ބެގް އަވަހާރަވުމުން އަލްޕް އަރްސްލާން ވަނީ ސެލްޖުކް އެމްޕަޔަރުގެ ވެރިކަމަށް ވަޑައިގަތެވެ.  ވަލީއަހުދުގެ މައްސަލައިގައި ފުރަތަމަ އެތެރޭގެ ކޯޅުންތަކެއް ކުރިމަތިވި ނަމަވެސް، މި މައްސަލަތައް ވަރަށް އަވަހަށް ފިލުވައިލެއްވިއެވެ.  ޙިކުމަތާއި ތަޖުރިބާއާއި ހިތްވަރަށް މަޝްހޫރު އަލްޕް އާސްލާން ވަނީ އެ ސަރަހައްދުގެ ބޯޑަރުތައް ފުޅާކުރުމަށް ސްޓްރެޓެޖިކް ގޮތެއް ގެންގުޅުއްވާފައެވެ.

އަލްޕް އާސްލާންގެ ފުރަތަމަ އިސްކަމެއް ދިނީ މިހާރުވެސް ސެލްޖުކްގެ ކޮންޓްރޯލްގެ ދަށުގައިވާ ސަރަހައްދުތައް އެއްކޮށްލައި، ބޭރުފުށުގެ ފުޅާކުރުމަށް ފޯކަސް ބަދަލުކުރުމުގެ ކުރިން ހަމަޖެހުން ކަށަވަރުކުރުމަށެވެ.  الله ގެ ޙައްޤުގައި ޖިހާދަށް ފުންކޮށް ވަޢުދުވެވަޑައިގެން، އަވަށްޓެރި ކްރިސްޓިއަން ސަރަޙައްދުތަކުގައި އިސްލާމްދީން ފެތުރުމަށް ވަރުބަލިކަމެއް ނެތި މަސައްކަތް ކުރައްވައި، އަރްމީނިއާގެ ސަރަޙައްދުތަކާއި ބައިޒަންޓައިންގެ ސަރަޙައްދުތައް އިސްލާމީ ވެރިކަމުގެ ދަށަށް ގެނައުމަށް ކެނޑިނޭޅި މަސައްކަތް ކުރެއްވިއެވެ.  އިސްލާމްދީނަށް ވަފާތެރި ހަނގުރާމަވެރިއެއް ކަމުގައިވާ، އޭނާގެ ޖިހާދުގެ ފަސްނުޖެހޭ ރޫޙު، އޭނާގެ ފާހަގަކޮށްލެވޭ އަސްކަރީ ކާމިޔާބީތަކަށް ތެޔޮ ޖަހައި، އޭނާގެ ކެމްޕޭންތަކަށް ދީނީ ފުން މަޤްޞަދެއް އެކުލެވިގެން ދިޔައެވެ.

ސެލްޖުކް ސަރުކާރުގެ މި ބޮޑު ލީޑަރަކީ އިސްލާމްދީނުގެ ހަގީގީ ހަނގުރާމަވެރިއެއް، ކްރިސްޓިއަން ސަރަހައްދުތަކުގައި އީމާންތެރިކަން ފެތުރުމަށް ޚާއްސަވެވަޑައިގެންނެވި ބޭފުޅެކެވެ.  އޭނާ ފާޅުވެވަޑައިގަތީ، ބައިޒަންޓައިން ސަރުކާރުގެ ފުޅާ ސަރަހައްދުތަކުގައި އިސްލާމްދީނުގެ އަލިކަން އަލިކޮށްދެއްވަމުން، ސާބިތު އަދި އަޒުމް ވަރުގަދަ ބޭފުޅެއްގެ ގޮތުގައެވެ.

އެ ސަރަހައްދުގެ ބޯޑަރުތައް ފުޅާކުރުމުގެ ކުރިން އަލްޕް އަރްސްލާން ވަނީ އޭނާގެ ސަރަހައްދުގެ ދުރު ސަރަހައްދުތަކުގެ ހާލަތު ވަޒަންކުރުމުގައި ހަތް އަހަރު ހޭދަކުރައްވާފައެވެ.  އެމީހުންގެ ހަމަޖެހުމާއި ސަލާމަތަށް އިތުބާރު ކުރެވުމުން، އޭނާގެ ބޮޑު މަޤްޞަދު ޙާޞިލުކުރުމަށްޓަކައި ސްޓްރެޓެޖީ ހަދަން ފެށިއެވެ.

އޭނާގެ އަސާސީ އަމާޒަކީ ސެލްޖުކް އެމްޕަޔަރާއި ބޯޑަރުވާ ކްރިސްޓިއަން ސަރަހައްދުތައް ފަތަޙަކޮށް، މިޞްރުގައި އޮތް ފާތިމީ ވެރިކަން – އުބައިދީ ދަރިކޮޅުގެ ނަމުންވެސް ނަންދެވިފައިވާ ވެރިކަން ރޫޅާލައި، މުޅި އިސްލާމީ ދުނިޔެ އެއްބައިވަންތަކޮށް، އައްބާސީ ޚިލާފަތާއި ސެލްޖުކް ސަރުކާރުގެ ދިދަ ދަށަށް ގެންދިއުމެވެ.

މި ތަޞައްވުރު ޙަޤީޤަތަކަށް ހެދުމަށްޓަކައި އަލްޕް އާސްލާން ބޮޑު ލަޝްކަރެއް އެއްކޮށް، އަމިއްލައަށް އާރްމީނިއާއާއި ޖޯޖިއާއަށް ލީޑްކޮށް، މި ސަރަޙައްދުތައް ކާމިޔާބުކަމާއެކު ފަތަޙަކޮށް އޭނާގެ ސަރަޙައްދުގެ ތެރެއަށް ވައްދައިފިއެވެ.  އަސްކަރީ ކެމްޕޭންތަކާ އެކު، އަލަށް ހިފެހެއްޓި ސަރަހައްދުތަކުގައި އިސްލާމްދީން ފެތުރުމަށް ހީވާގިކަމާއެކު މަސައްކަތް ކުރެއްވި އެވެ.

އަލްޕް އަރްސްލާން އޭނާގެ ފަތަޙަތައް ކުރިއަށް ގެންގޮސް، ސީރިޔާގެ އުތުރަށް ކުރިއަށް ވަޑައިގެން، އެތަނުގައި އޭނާ ވަނީ ހަލަބްގެ މިރްދާސީ ދައުލަތް ވަށާލައިފައެވެ.  ޝީޢީންގެ އިސްވެރިކަމުގައި އޮންނަ މިރުދާސީ ދަރިކޮޅު އުފެއްދެވީ ހިޖުރައިން 414 ވަނަ އަހަރު (މީލާދީން 1023 ވަނަ އަހަރު) ޞާލިޙް ބިން މިރުދާސް އެވެ.  އަލްޕް އަރްސްލާނުން އެގައުމުގެ ވެރިމީހާއަށް މަޖުބޫރުކުރީ ފާތިމީ ޚަލީފާއަށް ބައިއަތު ހިފުމަށް ދޫކޮށް، އޭގެ ބަދަލުގައި އައްބާސީ ޚަލީފާއަށް ތަބާވެ، އައްބާސީގެ ވެރިކަމަށް ވަފާތެރިކަން ކަށަވަރުކޮށްދިނުމަށެވެ.  މި ކާމިޔާބީއަށް ފަހު އަލްޕް އަރްސްލާން ވަނީ ތުރުކީގެ ކޮމާންޑަރު އަތުސީޒް ބިން އުވާގް ޚްވާރަޒްމީ ސީރިއާގެ ދެކުނުގައި ހަމަލާއެއް ފެށުމަށް ފޮނުވާފައެވެ.

ޚްވާރަޒްމީ ކާމިޔާބުކަމާއެކު ފާތިމީންގެ އަތުން ރަމްލާ އާއި ގުދުސް އަތުލައިގަތް ނަމަވެސް، މިޞްރަށް ވަދެވޭނެ ދޮރެއްގެ ގޮތުގައި ޚިދުމަތްކުރާ މުހިންމު ސްޓްރެޓެޖިކް ޕޮއިންޓެއް ކަމަށްވާ އަސްކަލޯން އަތުލައިގަތުމަށް އޭނާއަށް ނުކުޅެދިއެވެ.  މިކަމުގެ ސަބަބުން ސެލްޖުކުން ޤުދުސްއާ ކައިރިވެ، ޢައްބާސީ ޚިލާފަތާއި ސެލްޖުކް ސަލްޠާނާޓްގެ މެދުތެރެ ކައިރީގައި ބެހެއްޓިއެވެ.