ލިޔުނީ: ރަޝީދު ޝަފީގު
ޚަވާރިޖުގެ އިންގިލާބީ ހަރަކާތްތައް
ކުރިންވެސް ދެންނެވި ފަދައިން ޚަވާރިޖުން އެމީހުންގެ ސަރުކާރު ޤާއިމުކުރީ ހަރުކަށި ފިކުރުގެ މައްޗަށް ކަމަށާއި، އޭގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން އެމީހުންގެ ނުފޫޒު ފުޅާކުރި ކަމަށެވެ. އެމީހުންގެ އިންގިލާބީ ހަރަކާތްތަކަކީ އެއްގޮތަކަށްވެސް ހަރުކަށި އަދި އަނިޔާވެރި ހަރަކާތްތަކެކެވެ. މި ސިލްސިލާ ޢަމަލުތައް ފެށިގެން އައީ ޙަޟްރަތު ޢަލީ (ރ.އ) އާ ދެކޮޅަށް “މުޙައްކިމާ” ފެކްޝަން ވަކިވުމުންނެވެ. ވަގުތު ފާއިތުވަމުން ދިޔަ ވަރަކަށް މި ޖަމާއަތްތައް ކުދި ހަނގުރާމަވެރި ޖަމާއަތްތަކަށް ބަހާލައިގެން ހަޟްރަތު ޢަލީ (ރ.އ) އާ ދެކޮޅަށް ގެރިލާ ހަނގުރާމައެއް ހިންގައި، ފަހުން އުމައްޔާއިންނާ ދެކޮޅަށް ބަޣާވާތް ކުރިއެވެ.
ހިޖުރައިން 64 ވަނަ އަހަރު ނާފިޢީ ބިން އަލް އަޒްރާޤުގެ ލީޑަރޝިޕްގެ ދަށުން ޚަވާރިޖުން ބޮޑެތި ބައިތަކަކަށް ބަހާލައިގެން ޢައްބާސީ ޚިލާފަތާ ހަމައަށް ދެމިތިބިއެވެ. މިޒަމާނުގެ މާނައިގައި ޚަވާރިޖުން ބެލެވުނީ “އިދިކޮޅު ޖަމާޢަތެއްގެ ގޮތުގައި” ކަމަށާއި، އެމީހުންގެ ހަރަކާތްތައް ތާރީޚާއި މަޒުހަބުތަކުގެ ފޮތްތަކުގައި ލިޔެވިފައިވާ ކަމަށެވެ.
ޚަވާރިޖުންގެ މަޒުހަބުތައް (ފެކްޝަންތައް) އެވެ
މަތިވެރި الله އިންސާނިއްޔަތަށް ރަޙްމަތް ދެއްވީ ޚަވާރިޖުންގެ މެދުގައި ބައިބައިވުން އުފައްދަވައިގެންނެވެ. އެބައިމީހުން އެއްބައިވަންތަކަމުގައި ދެމިތިބިނަމަ މުސްލިމް މުޖުތަމަޢަށް ބޮޑު ނުރައްކަލެއް ކުރިމަތިވީހެވެ. އެމީހުންގެ ބައިބައިވުންތައް މުހިންމު ގޮތެއްގައި އުފެދިފައިވަނީ އެމީހުންގެ ރެޑިކަލް ފިކުރުތަކުންނެވެ. މިސާލަކަށް ނާފިއްޔާ ބިން އަލް އަޒްރާޤު ތަޤީއްޔާ (ދޮގުކުރުން) އާއި އިދިކޮޅު ފަރާތްތަކުގެ ދަރިންނާ ބެހޭ ޙުކުމްތަކާ ބެހޭގޮތުން ޚިޔާލުތައް ތަޢާރަފް ކުރެއްވުމުން، އެމީހުންގެ މެދުގައި އިތުރު ޚިލާފުތަކެއް އުފެދި، އެކި މަޒުހަބުތައް އުފެދިގެން ދިޔައެވެ.
އެމީހުންގެ ތެރެއިން ވަކި ފަރާތްތަކެއް އެންމެ ފަހުން ނެތިގެން ގޮސް، ބައެއް ފަރާތްތައް އަނެއް ބައިތަކާ ގުޅިގެން، ބައެއް ފަރާތްތަކުން އެމީހުންގެ ގޯސް ޢަޤީދާތައް ދޫކޮށްލިއެވެ.
ޚަވާރިޖު މަޒުހަބުތަކުގެ އަދަދު
ޚަވާރިޖު މަޒުހަބުތަކުގެ އަދަދާއި ގުޅޭގޮތުން ޢިލްމުވެރިން ވަނީ ތަފާތު ޚިޔާލުތައް ހުށަހަޅާފައެވެ. މިސާލަކަށް އިމާމް އަލްއަޝަރީ (ރ.) އެބޭފުޅުން ހަތަރު ބަޔަކަށް ބަހާލެއްވިއެވެ؛ އަނެއްބައި ޢިލްމުވެރިން އެމީހުން ފަސް، ހަތް، ނުވަތަ 25 ފަޅިއަކަށް ބަހާލިއިރު، ބައެއް ނަޒަރިއްޔާތަކުން ދައްކާގޮތުގައި އެމީހުންގެ އަދަދު އެއަށްވުރެ ގިނައެވެ.
ޚަވާރިޖު މަޒުހަބުތަކުގެ ސީދާ އަދަދު އަދިވެސް ނޭނގެނީ ބައެއް ސަބަބުތަކާހުރެއެވެ:
1. ޚަވާރިޖުން ތިބީ ކޯޅުންތަކާއި ބަދަލުވަމުން އަންނަ ޙާލަތްތަކުގެ ސަބަބުން ނުތަނަވަސްވެފައެވެ.
2. ކުދިކުދި މައްސަލަތަކުގައި އެކަކު އަނެކަކާ ވަކިވާނެއެވެ.
3. ޚަވާރިޖުން އެމީހުންގެ ލިޔުންތައް ފޮރުވައިގެން ތިބީ ބިރުގަނެގެން ނުވަތަ އަމިއްލަ ސަބަބުތަކާހުރެ، މިހެން ވުމުން އެމީހުންގެ ފިކުރުތަކާ ބެހޭ ސީދާ މަޢުލޫމާތު ހޯދުމުގައި ދަތިތަކެއް ކުރިމަތިވިއެވެ.
އިބާދީ މަޒުހަބު (މިހާރު އޮތް ހަމައެކަނި ޚަވާރިޖް ގްރޫޕް)
ޚަވާރިޖުގެ އިބާދީ މަޒުހަބަށް އަދިވެސް ދުނިޔޭގައި ގިނަ ބަޔަކު ތަބާވެފައިވެއެވެ. މި ޖަމާޢަތުގެ ސިޔާސީ، ޢަޤީދާ، އަދި އިޖުތިމާޢީ ނަޒަރިއްޔާތުގެ ސަބަބުން ވަކި ދިރާސާއެއް ކުރަންޖެހެއެވެ.
އިބާދީންގެ ލީޑަރެވެ
އިބާދީން އެމީހުންގެ ފިކުރުގެ މަޛްހަބު ނިސްބަތްކުރަނީ އިބްނުލްޢައްބާސް (ރ.އ) ގެ ދަރިވަރެއް ކަމަށްވާ ޖާބިރު ބިން ޒައިދުލްޢަޒްދީއަށެވެ. އެހެންނަމަވެސް، އެމީހުންގެ ނަން ގުޅިފައިވަނީ ވެރިންނާ ދެކޮޅަށް ގެންގުޅުއްވި ސްޓޭންޑްތަކުގެ ސަބަބުން މަޝްހޫރު ޢަބްދުالله ބިން އިބާދު އާއެވެ. ޢަބްދުالله ބިން އިބާދު އަކީ ބަނޫ ތަމީމް ޤަބީލާއަށް ނިސްބަތްވާ ބޭފުޅެއް ކަމަށާއި އޭނާއަކީ ޠާބިޢުންގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ބޭފުޅެކެވެ.
ރަސޫލާ (ޞޢވ) ގެ ޞަޙާބީންގެ މައްޗަށް އިބާދީ މަޤާމު
ހުރިހާ ޚަވާރިޖުންވެސް ޙަޟްރަތު އަބޫބަކުރު އާއި ޙަޟްރަތު ޢުމަރު ޞައްލަالله ޢަލައިހި ވަސައްލަމައަށް އިންތިހާއަށް އިޙްތިރާމާއި ޤަދަރުވެރިކަމުގެ ސްޓޭންޑެއް ގެންގުޅެއެވެ. ނަމަވެސް އެމީހުން ވަނީ ޙަޟްރަތު ޢުޘްމާނާއި ޢަލީ ރަޟިޔަالله ޢަލައިހި ވަސައްލަމައަށް އިޙްތިރާމް ކުޑަކޮށް، الله ތަޢާލާ ޠާހިރު ކުރައްވާފައިވާ ބަސްފުޅުތަކެއް ދައްކަވާފައެވެ. އަދި ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަالله ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ސުވަރުގޭގެ ޚަބަރު ދެއްވި ނަމަވެސް، ތަލްހާ އާއި ޒުބައިރު ރަޟިޔަالله ޢަލައިހި ވަސައްލަމައާ ދެކޮޅަށް ހަރުކަށި ސްޓޭންޑެއް ގެންގުޅެފައިވެއެވެ.
ރަސޫލާ (ޞޢވ) ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ އެމީހުން ކުރި ކަންތައް.”
މި ޖަމާޢަތުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޢިއްޒަތްތެރި ޞަޙާބީންނަށް އިޙްތިރާމް ނުކުރާނަމަ، އެބައިމީހުން ޝަރަފުވެރިކަމަށް ދެކޭނީ ކާކު ހެއްޔެވެ؟