ލިޔުންތެރިޔާ: އަބޫ ރައްޔާން ހަމީދީ
ދެވަނަ ޣަޟްވާ: ބުވާތުގެ ހަނގުރާމަ
މުޙައްމަދު ރަސޫލާ (ޞޢވ) ގެ ކެމްޕޭންތަކުގެ ސިލްސިލާގައި ކުރިއަށްދާ ދެވަނަ އަސްކަރީ ދަތުރުގެ ގޮތުގައި ބުވާތު ހަނގުރާމަ ކޮޅަށް ހުރެއެވެ. ހިޖުރައަށްފަހު ދެވަނަ އަހަރު، ރަބީޢުލްއައްވަލް ނުވަތަ ރަބީޢުލްޘާނީ މަސްތަކުގައި، އުމައްޔާ ބިން ޚަލަފް އިސްކޮށް ހުންނަވައިގެން ޤުރައިޝް ޤާފިލާއެއް މައްކާއަށް ދަތުރުކުރަމުންދާކަން އަންގާ އިލާހީ ވަޙީއެއް ރަސޫލާ (ޞޢވ) އަށް ލިބިވަޑައިގެންނެވިއެވެ. ޖަވާބުގައި ރަސޫލާ (ޞޢވ) ހަތިޔާރު އެޅި 200 ޞަޙާބީންނާއެކު ޤާފިލާ ހުއްޓުވުމުގެ މަޤްޞަދުގައި ބުވާތު ސަރަޙައްދާ ދިމާއަށް ނިކުމެވަޑައިގެންނެވިއެވެ.
މި ދަތުރުގެ ދިދައަކީ ހުދުކުލައިގެ ދިދައެއް ކަމަށާއި، އެ ދިދަ ގެންގުޅުއްވީ ސަޢުދު ބިން އަބީ ވަޤާސް (ރ.އ.) އެވެ. އެ ސަރަހައްދަށް އާދެވުމުން، އެ ޤާފިލާ ކުރިން ފާއިތުވެގެން ގޮސް، މުސްލިމް ސިފައިން ހަނގުރާމައިގައި ބައިވެރިނުވެ އެނބުރި މަދީނާއަށް ދިޔައެވެ. އެބޭފުޅުން ނެތް ދުވަސްވަރު މަދީނާގެ ހިންގުން ހަވާލުކުރެވުނީ އިސްލާމްދީނުގެ ކުރީގެ ޝަރަފުވެރި އެކުވެރިއެއް ކަމަށްވާ ސަޢީބު ބިން މަޢުޒޫން (ރ.އ.) އާއެވެ.
ބުވާޓަކީ މައްކާ އާއި ސީރިޔާއާ ދެމެދު އޮންނަ މަގުގައި މަދީނާ އާއި ގާތްގަނޑަކަށް 48 މޭލު ދުރުގައި އޮންނަ ފަރުބަދައެކެވެ.
ތިންވަނަ ހަނގުރާމަ: އަލްޢުޝައިރާގެ ހަނގުރާމަ
އަލްޢުޝައިރާ ހަނގުރާމައަކީ ސީރާގެ ގިނަ ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި ރަސޫލާ (ޞޢވ) ގެ އަސްކަރީ ދަތުރުތަކުގެ ތަރުތީބުން ތިންވަނަ ހަނގުރާމައެއްގެ ގޮތުގައި ބެލެވެއެވެ. މި ކެމްޕޭނުގައި، މުޙައްމަދު ނަބިއްޔާ (ޞޢވ) ހިމެނޭ ގޮތަށް 200 މުހާޖިރު ޞަޙާބީން ހިމެނޭ މުސްލިމް ލަޝްކަރެއް، ހިޖުރައިން ދެވަނަ އަހަރު، ޖުމާދާލްއައްވަލް މަހުގެ ތެރޭގައި، ސީރިޔާއާ ދިމާއަށް ދަތުރުކުރާ ޤުރައިޝް ކާފަރެއް ހުއްޓުވުމުގެ ނިޔަތުގައި މަދީނާއިން ފުރައިގެން ދިޔައެވެ.
ދަތުރުގެ ތެރޭގައި އިބްނު އަޒްހަރުގެ ދަނޑުގައި ހުރި ގަހެއްގެ ހިޔަލުގައި ލަޝްކަރު އަރާމުކޮށް، ރިޒުޤާއި ނަމާދުގައި ބައިވެރިވިއެވެ. ފަހުން އަނެއްކާވެސް ޔަލްޔަލް ހުރި ތަނުގައި އަރާމުކޮށްލުމަށްފަހު އެންމެ ފަހުން އަލްއުޝައިރާއަށް އާދެވުނެވެ.
މަދީނާގައި ނައިބުގެ މަގާމަށް އައްޔަން ކުރެއްވީ އަބޫ ސަލާމާ ޢަބްދުالله ބިން ޢަބްދުލް އަސަދު (ރ.އ) އެވެ. ނަމަވެސް ޤާފިލާ ކުރިން ފާއިތުވެފައި އޮތުމުން އެއްވެސް ހަމަނުޖެހުމެއް ނުހިނގައެވެ. މުސްލިމް ސިފައިން ބަނޫ މުދުލިޖް ދަރިކޮޅާއެކު ސުލްހައިގެ އެއްބަސްވުމެއް ހަދައި އޭގެ ފަހުން އެނބުރި މަދީނާއަށް އައެވެ.
ސީރިޔާއިން މައްކާއަށް ދަތުރުކުރަމުން އައި ހަމަ އެ ޤާފިލާ ފަހުން މުސްލިމުން ހުއްޓުވައި، އޭގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ބަދުރުގެ ބޮޑު ހަނގުރާމައެއް ހިނގިއެވެ.
ޝައްކެއް އަދި އޭގެ ޖަވާބެވެ
މި ތިން ދަތުރުގައި މުސްލިމް ބާރުތަކުގެ އަސާސީ މަޤްޞަދަކީ ސީރިޔާއާއި މައްކާއާއި ދެމެދު ދަތުރުކުރަމުން ދިޔަ ޤުރައިޝް ޤާފިލާތައް ހުއްޓުވުމެވެ. އިސްލާމްދީނަށް ފާޑުކިޔާ ފަރާތްތަކުން ވަނީ މުޙައްމަދު ނަބިއްޔާ (ޞޢވ) މަދަނީ އަދި ވިޔަފާރީގެ ކާފަރުތަކަށް އަމާޒުކޮށް، އެފަދަ އަމަލުތަކަކީ އިސްލާމްދީނުގެ އުޞޫލުތަކާ ފުށުއަރާ ކަންތައްތަކެއް ކަމަށް ބުނެ އިޢުތިރާޒުތައް ފާޅުކޮށްފައެވެ.
މި އިއުތިރާޒުގެ ޖަވާބަކީ ރަސޫލާ (ޞޢވ) އާއި އެކަލޭގެފާނުގެ ޞަޙާބީން މައްކާއިން ގަދަކަމުން ބޭރުކޮށްލެވުނު ވާހަކައެވެ. އެމީހުންގެ މުދަލާއި ގެދޮރާއި މުދާ ހިފެހެއްޓީ ޤާނޫނާ ޚިލާފަށް. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން މި އެކްސްޕެޑިޝަންތަކަކީ އުދުވާނީ ކެމްޕޭނެއް ފެށުމަށް ނުވަތަ އެހެން މީހުންގެ މުދާ ގާނޫނާ ހިލާފަށް އަތުލުމަށް ކުރި މަސައްކަތެއް ނޫން ކަމަށާއި، އޭގެ ބަދަލުގައި އެމީހުންގެ ހައްގު މުދާ އަނބުރާ ހޯދުމަށް ނުވަތަ ގެއްލުމުގެ ބަދަލު ހޯދުމަށް ކުރި މަސައްކަތެކެވެ.
ބަދުރު ހަނގުރާމައާ ހަމައަށް އަންސާރު (މަދީނާންގެ ސަޕޯޓަރުން) މި ދަތުރުތަކުގައި ބައިވެރި ނުވި ސަބަބަކީވެސް މިއީއެވެ. ހުރިހާ ބައިވެރިންނަކީ ހަމައެކަނި މުހާޖިރީން (މައްކާއިން ހިޖުރަކުރި މީހުން) ކަމުގައި ވާއިރު، މި ހަމަނުޖެހުމުގައި މުހިންމު ގޮތެއްގައި ބައިވެރިވީ ޤުރައިޝުންނާއި މުސްލިމް ހިޖުރަވެރިންނެވެ.
މުޙައްމަދު ނަބިއްޔާ (ޞޢވ) ގެ ހަނގުރާމަތައް: އިންސާނިއްޔަތަށް ލިބުނު ފިލާވަޅުތައް – 3 ވަނަ ބައި
