އިސްލާމީ ނިޒާމުގެ މައިގަނޑު ސިފަތަކާއި ފައިދާތައް – 2 ވަނަ ބައި

ލިޔުއްވީ: އަބޫ ޖާވިދު

އިސްލާމީ ނިޒާމުގެ ފައިދާތައް ކުރިއަށް ގެންދަވަމުން އަންނަނިވި ފައިދާތައް ހުށަހަޅާފައިވެއެވެ.

3. އިސްލާމީ ނިޒާމު އުނިކަމެއް ނެތް އިޖުތިމާޢީ އޮނިގަނޑެއްގެ ގޮތުގައި

އިސްލާމީ ނިޒާމަކީ އިންސާނީ އިޖުތިމާޢީ ޙަޔާތަށް އެއްވެސް އުނިކަމެއް ނެތް އޮނިގަނޑެއްގެ ގޮތުގައި ފާހަގަކޮށްލެވޭ ނިޒާމެކެވެ.  އެއީ ގޯސްތަކަށް ފަސޭހަ އިންސާނީ ބުއްދިގެ އުފެއްދުމަކަށްވުރެ ބޮޑަށް މާތްالله ކަނޑައަޅުއްވާފައިވާތީ އުނިކަންތަކާއި ގޯސްތަކުން އިސްތިސްނާވުމުގައި ތަފާތު އެއްޗެކެވެ.

އެހެންކަމުން އިސްލާމީ ނިޒާމުގައި ހުރިހާ ޒަމާނެއްގައިވެސް ތަންފީޒުކުރެވޭނެ އެޑެޕްޓޭބިލިޓީ ލިބިގެންވެއެވެ.  މިއާ ޚިލާފަށް އިންސާނުން އުފެއްދި ނިޒާމުތަކަކީ މިޒަމާނުގެ ބޭނުންތަކަށް ފުއްދައިދީ، ވަކި މުއްދަތަކަށް ދިރިހުރި ނިޒާމުތަކެއް ކަމުގައި ސާބިތުވެދާނެ ނަމަވެސް، ގިނަ ފަހަރަށް އަންނަން އޮތް ޖީލުތަކުގެ ބޭނުންތައް ފުއްދައިދިނުމުގައި އެ ނިޒާމުތައް ފަހަތަށް ޖެހެ އެވެ.  މި ލިމިޓެޝަން އުފެދެނީ ކުރިއަށް އޮތް ޟަރޫރަތްތައް ފުރިހަމައަށް ދެނެގަތުމަށް ނުވަތަ ކުރިން ދެނެގަތުމަށް އިންސާނާގެ ބުއްދިއަށް ލިބިފައިވާ ނާޤާބިލުކަމުންނެވެ.

މީގެ އިތުރުން ވަކި ސަރަޙައްދެއްގެ ޑިމާންޑްތަކާ އެއްގޮތަށް އެކުލަވާލާ ޤާނޫނުތައް އެ ލޮކޭލްގެ ތެރޭގައި އެކަށީގެންވާ ނަމަވެސް ގިނަ ފަހަރަށް ވަކި ޙާލަތްތަކެއް ހުންނަ އެހެން ސަރަޙައްދުތަކަށް އެކަށީގެން ނުވާކަން ސާބިތުވެއެވެ.  ނަމަވެސް އިސްލާމީ ނިޒާމަކީ ހުރިހާ ސަރަޙައްދަކާއި ޒަމާނެއްގައި ޢާއްމު ގޮތެއްގައި ބޭނުންކުރެވޭނެ ޚާއްޞަ ޤާބިލުކަން ދައްކުވައިދޭ ނިޒާމެކެވެ.  މި ތަޞައްވުރު ސާބިތުކޮށްދޭ ޤުރުއާނުގެ ގިނަ އާޔަތްތަކުން އޭގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ؛

މާތްالله ޙަދީޘްކުރައްވައެވެ.

{وَمَا هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعَالَمِينَ} [القلم: 52]

ތަރުޖަމާ: “އެކަމަކު އެއީ ހުރިހާ ‘ދުނިޔެތަކަށް” ހަނދާންކޮށްދިނުން ނޫން އެހެން އެއްޗެއް ނޫނެވެ.

މީގެ އިތުރުން:

{وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ} [الأنبياء: 107]

ތަރުޖަމާ: “އަދި ދުނިޔެތަކަށް ރަޙްމަތެއްގެ ގޮތުގައި މެނުވީ ތިޔަބައިމީހުން [އޭ މުޙައްމަދު] ފޮނުއްވާފައެއް ނުވެއެވެ.”

އިސްލާމީ ނިޒާމު އުފެދިފައިވަނީ ޤުރުއާނުން ކަމަށްވާތީ، އަދި ޤުރުއާނަކީ ޢާއްމު ފޮތަކަށް ވާތީ، އިސްލާމީ ނިޒާމަކީ ޤުދުރަތީ ގޮތުން ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގައި ބޭނުންކުރެވޭނެ ޤާބިލުކަން ލިބިފައިވާ ނިޒާމެކެވެ.  މި ފީޗާގެ ތެރޭގައި އަންނަނިވި އިތުރު ފައިދާތައް ހިމެނެއެވެ.

އ.  ފުށުއެރުންތަކުން މިނިވަންވުން:
މާތްالله (އިސްލާމްދީން) ގެ ފުރިހަމަ އަދި ހުރިހާ ފަރާތްތަކެއް ހިމެނޭ ޤާނޫނުތަކުގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ ނިޒާމުތަކަކީ ފުށުއެރުންތަކުން އެއްކިބާވެފައިވާ ނިޒާމުތަކެކެވެ.  މިއާ ޚިލާފަށް ވަކިވަކި ޚިޔާލުތަކުގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ ނިޒާމުތަކުގައި (އެބަހީ، އަޙްމަދުގެ، މަޙްމޫދުގެ) މި ސިފަ ނެތުމަކީ، ކޮންމެ މީހެއްގެ ވެސް ޤުދުރަތީ ގޮތުން ތަފާތު ނަޒަރިއްޔާތެއް އޮތުމެވެ.  މިކަމާ ގުޅޭގޮތުން މާތްالله ޙަދީޘްކުރައްވައެވެ.

{وَلَوْ كَانَ مِنْ عِندِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُواْ فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا} [النساء: 82].

ތަރުޖަމާ: އެއީ الله ފިޔަވައި އެހެން [އެއްވެސް] މީހެއްގެ ކިބައިން ލިބުނު އެއްޗެއްނަމަ، އެކަމުގެ ތެރެއިން އެބައިމީހުންނަށް ވަރަށް ގިނަ ފުށުއެރުންތަކެއް ފެނިގެން ދިޔައީސް.

ބ.  ތަފާތުކުރުން ނައްތާލުން
އިންސާނުން އުފައްދާ ނިޒާމުތަކުގައި ގިނަ ފަހަރަށް ތަފާތުކުރުމުގެ ރަމްޒުތައް އެކުލެވިގެންވެއެވެ.  އެމީހުންގެ ބޮޑު އެއް އުނިކަމަކީ ނަސްލާއި، ދަރަޖައެއް، ނުވަތަ ޙާލަތު ފަދަ ކަންކަމަށް ބަލައިގެން ފަރުދުންނާ މެދު ތަފާތު ގޮތަކަށް ކަންތައް ކުރުމެވެ.  މިސާލަކަށް އެއް މީހަކާ (އެބަހީ، ޙާމިދު) އެއްގޮތަކަށް އަދި އަނެއް މީހަކާ (އެބަހީ، މަޙްމޫދު) ތަފާތު ގޮތަކަށް ކަންތައް ކޮށްފާނެއެވެ.  ހަމައެފަދައިން ދޮން ފަރުދުންނާ އަޅާބަލާއިރު ކަޅު ފަރުދުންނަށް ތަފާތު މިންގަނޑުތަކެއް ހުރެދާނެއެވެ.  މިއާ ޚިލާފަށް މާތްالله ގެ ޝަރީޢަތަކީ އެއްވެސް ފަރާތަކަށް ނުބަލާ، އެންމެންނަށް ހަމަހަމަ ގޮތެއްގައި ކަންތައް ކޮށްދޭ ޝަރީޢަތެކެވެ.

ގ.  އިންސާނީ އަނިޔާއިން މިނިވަންވުން
ޠަބީޢަތުގައި އިންސާނުން އެދެނީ އެމީހަކު އެމީހުންނަށް ތަބާވެ، ފުރިހަމަ ވަފާތެރިކަމެއް ހުށަހެޅުމަށެވެ.  ނަމަވެސް އިސްލާމީ ނިޒާމުތަކުން އިންސާނުން އެހެން އިންސާނުންގެ އަޅުވެތިކަމުން މިނިވަންކޮށްދެއެވެ.  އެއްވެސް ވެރިއަކަށް އެމީހުންގެ ހިތުގައި އިލާހީކަމުގެ އިޙްސާސް އާލާވާވަރުގެ އިޙްތިރާމެއް ލިބުމުގެ ހުއްދައެއް ނުދެއެވެ- މާތްالله ނަހީކުރައްވާށެވެ!  (ސާދާ ބަހުން ބުނާނަމަ އިސްލާމީ ނިޒާމުތަކުގައި ފިރުޢައުނު ފަދަ އުޅުމެއް ނެތެވެ.)

ޝަރީޢަތުގެ އުޞޫލުތަކުން އެއްކިބާވެއްޖެނަމަ ލީޑަރަކަށް ނަސޭހަތްތެރިވުމުގެ ޙައްޤު ކޮންމެ މުސްލިމަކަށް ލިބިގެންވެއެވެ.

“مَن وَلِيَ مِنْكُمْ عَمَلًا ، فَأَرَادَ اللَّهُ بِهِ خَيْرًا ، جَعَلَ لَهُ وَزِيرًا صَالِحًا ، إِنْ نَسِيَ.”  ذَكَّرَهُ ، وَإِنْ ذَكَرَ أَعَانَهُ”

ތަރުޖަމާ: “ތިޔަބައިމީހުންގެ ތެރެއިން ކޮންމެ މީހަކަށް ބާރުވެރިކަމުގެ މަޤާމެއް ލިބިވަޑައިގަންނަވާނެއެވެ. الله އޭނާއަށް ހެޔޮ އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ. ހަނދާން ނެތިއްޖެނަމަ ހަނދާންކޮށްދީ، ހަނދާންވެއްޖެނަމަ އެހީތެރިވެދެއްވާނެ ޞާލިޙު ވަޒީރެއް އޭނާއަށް ދެއްވާނެއެވެ.”

ހަމައެފަދައިން ޢަލީ ރަޟިޔަالله ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޚަލީފާއަށް ވެވަޑައިގަތުމުން ފުރަތަމަ ދަރުސްގައި ބަޔާންކުރައްވާފައިވެއެވެ.

“فافزعوا إلى قوام دينكم، وإتمام صلاتكم، وأداء زكاتكم، والنصيحة لإمامكم…”

ތަރުޖަމާ: “ތިޔަބައިމީހުންގެ ދީން ދަމަހައްޓަން ވަޢުދުވެ، ދުޢާކޮށް، ޒަކާތް އަދާކޮށް، ތިޔަބައިމީހުންގެ ލީޑަރަށް އިޚްލާޞްތެރި ނަސޭހަތް ދެއްވުން.”

އެހެންނަމަވެސް، ވެރިއަކަށް ނަސޭހަތްތެރިވުމުގެ އަމަލަކީ، ޝަރީޢަތުގެ އުސޫލުތަކަށް ފައިދާހުރިކަން ކަށަވަރުކުރުމަށްޓަކައި، ވަކި އަދަބުތަކެއް ލާޒިމުކުރާ ޢަމަލެކެވެ.  މުހިންމު އެއް އަދަބަކީ އަމިއްލައަށް ލަފާ ދިނުމެވެ.  މުޙައްމަދު ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޝަރުޠު ކުރައްވާފައިވެއެވެ.

“مَن أراد أن ينصحَ لسلطانٍ بأمرٍ فلا يُبدِ له علانيةً، ولكن ليأخذْ بيدِه فيخلوَ به، فإن قَبِلَ منه فذاك، وإلاَّ كان قد أدَّى.”  الذي عليه له.”

ތަރުޖަމާ: “ކަމަކާ ގުޅޭގޮތުން ވެރިއަކަށް ނަސޭހަތްދޭން ބޭނުންވާ މީހަކު އެކަން އާންމުކޮށް ނުކުރަންވާނެއެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި އޭނާގެ އަތުގައި ހިފައިގެން އަމިއްލައަށް ވާހަކަ ދައްކަންވާނެއެވެ. އެ ނަސޭހަތް ގަބޫލުކޮށްފިނަމަ އެއީ ރަނގަޅު ކަމެއް؛ ނުވެއްޖެނަމަ ފުރިހަމަވެއްޖެއެވެ.”  އޭނާގެ ވާޖިބު.”