ޕާކިސްތާން: އައިއެސް އަށް ސޭފް ހެވަންއެއް،ތަމްރީނު އަދި ފަސްދާކުރުމުގެ ހަބް

ޚާލިދު ޖަނާން

ބައިނަލްއަގްވާމީ ޖާސޫސީ ރިޕޯޓްތަކާއި ސަރަހައްދީ މަސްދަރުތަކާއި ޔަގީންކޮށްފައިވާ ލިޔެކިޔުންތަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި އަފްޣާނިސްތާނުގެ އިސްލާމިކް އެމިރޭޓް އޮފް އަފްޣާނިސްތާނުން ދާއީޝީ ޚަވާރީޖާ ދެކޮޅަށް ފުޅާދާއިރާއެއްގައި އަމާޒުކޮށްގެން އޮޕަރޭޝަންތައް ފެށުމަށް ފަހު އެ ޖަމާއަތް ޕާކިސްތާނަށް ފިލައިގެން ގޮސް އެގައުމުގެ ބައެއް ހިސާބުތައް ރައްކާތެރި ތަނަކަށް ބަދަލުކޮށް، އޮޕަރޭޝަނަލް ބޭސްއަކާއި ހަރަކާތްތައް ރާވާ ހަބަކަށް ބަދަލުކޮށްފި އެވެ.

ޕާކިސްތާނުގެ ތެރޭގައި ދާޢިޝްގެ މެމްބަރުންނަށް ފައިސާ ހޯދައިދީ، ތަމްރީނުކޮށް، ޕްރޮޕެގެންޑާ ވަސީލަތްތައް ފޯރުކޮށްދެނީ އެކަންޏެއް ނޫނެވެ.  އަދި އަނިޔާވެރިކަމާއި ފިތުނައާއި ނުތަނަވަސްކަން ފެތުރުމުގެ މަގުސަދުގައި އަވަށްޓެރި އަދި ސަރަހައްދީ ގައުމުތަކަށް ފޮނުވުމުގެ ކުރިން އެތަނުގައި ޕްލޭންކޮށް ކޯޑިނޭޓްކޮށްގެން އެމީހުންގެ މިޝަންތައް ވެސް ކުރިއަށް ގެންދެ އެވެ.  މި ހާލަތުގެ ސަބަބުން ކައިރީގައިވާ ދައުލަތްތަކުގެ ސަލާމަތަށް ނުރައްކާވެ، ފުޅާ ސަރަހައްދުގެ، ޚާއްސަކޮށް މެދުތެރެއާއި ދެކުނު އޭޝިއާގެ ހަމަޖެހުން ގެއްލިގެންދެއެވެ.

ޕާކިސްތާނުގެ ސަލާމަތީ މުއައްސަސާތަކުން ދާޢިޝީ ޚަވާރިޖާއެކު ކުރާ އެއްބާރުލުން، ފާޅުކަން ބޮޑު ގޮތެއްގައި ވިޔަސް ނުވަތަ ސިއްރުން ވިޔަސް، ދައްކުވައިދެނީ ޑަޕްލިސިޓީގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ ސިޔާސަތެކެވެ.  ބައިނަލްއަޤްވާމީ މުޖުތަމަޢުން މި މައްސަލަ ސީރިއަސްކޮށް ނަގައި، ޕާކިސްތާން ޖަވާބުދާރީ ނުކޮށްފިނަމަ، އޭގެ ސަބަބުން އުފެދޭ ނުތަނަވަސްކަމުގެ ސަބަބުން މި ސަރަޙައްދުގެ ހުރިހާ ޤައުމުތަކަށް އަސަރުކުރުން އެކަށީގެންވެއެވެ.

ބުރުހާން ޒައިދު މަރާލުމާއެކު ޕާކިސްތާނުގައި ދާޢިޝް ތިބިކަމުގެ ސާފު ހެކިތައް ލިބެއެވެ.  އަލްމިރްސާދު ހަވާލާދީ އިތުބާރު ހުރި ސަލާމަތީ މަސްދަރުތަކުން ބުނާ ގޮތުގައި ޕަންޖާބު ޕްރޮވިންސްގެ ކަސޫރު ޑިސްޓްރިކްޓްގައި ގިނަ ބަޔަކު ދަންނަ ހަތިޔާރު އެޅި ބަޔަކު މަރާލާފައި ވަނީ ޒައިދުގެ ނަމުން މަޝްހޫރު ބުރުހާން އެވެ.  ޕާކިސްތާނުން ޚަވާރިޖް ނެޓްވޯކަށް ސަޕޯޓް، ކޯޑިނޭޝަން، އަދި ފަންޑިންގ މެނޭޖްކޮށް، ގްރޫޕްގެ އޯގަނައިޒޭޝަނަލް ނެޓްވޯކްގައި މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރެއްވިއެވެ.  އޭނާ ހުންނެވުމުން ކަށަވަރުކޮށްދެނީ ޕާކިސްތާނުގެ ސަރަހައްދު އެ ޖަމާއަތުގެ ސިއްރު އޮޕަރޭޝަންތަކަށް ފުޅާދާއިރާއެއްގައި ބޭނުން ކުރަމުންދާ ކަމަށެވެ.

އޭނާ މަރާލުމާ ގުޅިގެން ޕާކިސްތާނުގެ ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކުން ވަނީ ބުރުހާން ޒައިދާއި ދާޢިޝީ ޚަވާރިޖް އާއި އެއްވެސް ގުޅުމެއް ނެތް ކަމަށް ދޮގުކޮށްފައެވެ.  ނަމަވެސް އަލްމިރްސާދު ވަނީ ޕާކިސްތާނުގެ ދާޢިޝްގެ މަޝްހޫރު އެހެން ކޮމާންޑަރެއް ކަމަށްވާ އުމަރު ބަޖައުރީއާ އެކު ފެންނަ ފޮޓޯއެއް އާންމުކޮށްފަ އެވެ.  ބަޖާއުރީ މަރާލާފައި ވަނީ 2024 ވަނަ އަހަރުގެ އޮކްޓޯބަރު މަހުގެ 20 ވަނަ ދުވަހު ކުނާރު ޕްރޮވިންސްގެ މަނޯގައި ޑިސްޓްރިކްޓްގައި އައިއީއޭގެ ސަލާމަތީ ބާރުތަކުން ހިންގި އޮޕަރޭޝަނެއްގަ އެވެ.

އިތުބާރު ހުރި މަސްދަރަކުން ނަގާފައިވާ މި ފޮޓޯއިން ޕާކިސްތާނުގެ ދާޢިޝް ނެޓްވޯކްގެ ތެރޭގައި ހުރި ގުޅުންތަކާއި، ކޯޑިނޭޝަން އަދި ހިއްސާކުރެވޭ މަޤްޞަދުތައް ވަރަށް ސާފުކޮށް ފެނެއެވެ.  މިފަދަ ހެކިތަކުން ހާމަވަނީ ޕާކިސްތާނުން ތަކުރާރުކޮށް އެ ޖަމާއަތަކީ އެ ޖަމާއަތުގެ ބިމުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ޖަމާއަތެއް ނޫން ކަމަށް ބުނާ ވާހަކަތަކުގެ ދޮގުކަމެވެ.

ފަހަކަށް އައިސް އަފްޣާނިސްތާނުގެ ސަލާމަތީ އިދާރާތަކުން ވަނީ ޕާކިސްތާނުގެ ދާޢިޝްގެ ބައެއް މެންބަރުން ދިރިތިއްބާ އަތުލައިގަނެފައެވެ.  މި ބަންދު މީހުން ވަނީ އެ ގްރޫޕްގެ އޮނިގަނޑާއި ޒިންމާތަކާއި އަސާސްތަކާ ބެހޭ ތަފްސީލީ މައުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދީ، އެމީހުންނަށް ފައިނޭންސްކޮށް، ސާމާނު ލިބި، ތަމްރީނު ދީފައި ވަނީ ޕާކިސްތާނުގެ ޖާސޫސީ ހިދުމަތްތަކުން ކަމަށް އެއްބަސްވެފަ އެވެ.  އެމީހުންގެ ހެކިބަސްތަކުން އަފްޣާނިސްތާނާއި މުޅި ސަރަހައްދުގައި ދާޢިޝްގެ ފަނާކުރަނިވި ހަރަކާތްތަކަށް ޕާކިސްތާނުން ތާއީދު ކުރަމުންދާ ކަމުގެ ހެކިތައް ވަރުގަދަވެގެންދެއެވެ.

އަފްޣާނިސްތާނުގައި ހިނގަމުންދާ އޮޕަރޭޝަންތަކުގެ ސަބަބުން ދާއީޝީ ޚަވާރިޖަށް ބޮޑެތި ޕްރެޝަރުތަކެއް ކުރިމަތިވެފައިވާއިރު، ޕާކިސްތާނުން ދަނީ އެ ޖަމާއަތް އަލުން ގުރޫޕްވެ، އަލުން ވަރުގަދަވުމަށް ފުރުސަތު ލިބޭ ހާލަތްތައް އުފައްދަމުންނެވެ.  ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޖަމިއްޔާތަކާއި، އދ.އާއި، ސަރަހައްދީ ސަރުކާރުތަކާއި، ތަޙުލީލުކުރާ ފަރާތްތަކުން ޤަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި ޕާކިސްތާނަކީ ދާޢިޝްގެ ހަރަކާތްތަކާއި، ފޮރުވިފައިވާ ތަންތަނާއި، ޕްލޭނިންގ ނެޓްވޯކްތަކުގެ މަރުކަޒަކަށް ވެއްޖެއެވެ.

ބައިނަލްއަގްވާމީ މުޖުތަމައުން މިހާރު ޑިމާންޑް ކުރަން ޖެހެނީ ޕާކިސްތާނުން މި ނެޓްވޯކްތައް މުޅިން ރޫޅާލައި، އެގައުމުގެ ފުށުއަރާ އަދި ގެއްލުން ހުރި ސިޔާސަތުތަކުގެ ޒިންމާ އެގައުމު އުފުލުމަށެވެ.  އަމަލު ނުކުރުމުން މި ސަރަހައްދާއި ފުޅާ ދުނިޔެ ފަހަތަށް ޖައްސާލުމަކީ މުސްތަޙީލު އަނިޔާވެރިކަމުގެ އިތުރު ރާޅަކަށް ވައްޓާލުމުގެ ނުރައްކާ އޮތް ކަމެކެވެ.