ދާޢިޝީ ޚަވާރިޖު ފިތުނަވެރިކަމުގެ ފަހަތުގައިވާ އިޤްތިޞާދީ މެޝިނަރީ ބެލުން 1 ވަނަ ބައި

ލިޔުންތެރިޔާ: ހިޖާޒު ތަމީމް

نَحْمَدُهُ وَنُصَلِّي عَلَى رَسُولِهِ الْكَرِيم، أَمَّا بَعْدُ!

ތަޢާރަފު:

މާލީ ވަސީލަތްތަކަކީ ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި އޯގަނައިޒޭޝަނަލް ކާމިޔާބީއަށް ކޮންމެހެން ބޭނުންވާ ބިންގާ ކަމުގައި ވާއިރު، އޮޕަރޭޝަންތަކަށް ފައިސާ ހޯދުމާއި، ހިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމާއި، ސްޓްރެޓެޖިކް މަޤްޞަދުތައް ޙާޞިލުކުރުމަށް ބޭނުންވާ ހުރިހާ މެކޭނިޒަމްތަކެއް ހިމެނެއެވެ.  ހިއުމަން ކެޕިޓަލް، ފިޒިކަލް އެސެޓްސް، އަދި ޓެކްނޮލޮޖީގެ އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ އިން އިންޓްރިންސިކް ވެލިއު ލިބިފައިވާއިރު، އެތަކެތީގެ ފައިދާހުރި ބޭނުންކުރުން ބިނާވެފައިވަނީ ސްޓޭބަލް އަދި ސްކޭލަބަލް ފައިނޭންޝަލް ސަޕޯޓް ސިސްޓަމްތަކުގެ މައްޗަށެވެ.

މި ގޮތުން ސީރިޔާއާއި އިރާގުގެ ފުޅާ ސަރަޙައްދުތަކުގެ މައްޗަށް އެ ޖަމާޢަތަށް ވެރިކަން ޤާއިމުކުރުމުގައި ދާޢިޝީ ޚަވާރިޖުގެ މާލީ ބާރު ވަރަށް މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރިއެވެ.  އަދި އިއްތިހާދުތައް އުފެއްދުމާއި، ގިނަ އަދަދެއްގެ ހަނގުރާމަވެރިން ހޯދުމާއި، ކުރު މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި ކާމިޔާބު އެތައް އަސްކަރީ އޮޕަރޭޝަންތަކެއް ހިންގުމާއި، ފިކުރީ އަދި އޮޕަރޭޝަނަލް ފުޓްޕްރިންޓް ވަރަށް ބޮޑަށް ފުޅާކުރުމުގެ ފުރުސަތު ލިބުނެވެ.

ފެށުނީއްސުރެ ދާޢިޝް އިން އިސްކަން ދިނީ މާލީ ޚުދުމުޚުތާރު ކަމާއި ޕްރޮކިއުމަންޓަށެވެ.  އެ ގްރޫޕުން ނިޒާމީ ގޮތެއްގައި ސަރުކާރު ނޫން އެކި ޖަމިއްޔާތަކާއި އަމިއްލަ ފަރާތްތަކުން ފައިސާ ހޯދީ – ގިނައިން ބިނާވެފައިވަނީ ގަލްފް ސްޓޭޓްތަކުގައި، ޚާއްސަކޮށް ސައުދީ އަރަބިއްޔާ، ކުވައިތު، އަދި ގަތަރުގަ އެވެ.  ހަމައެއާއެކު، ތެޔޮ އެތެރެކުރުމާއި، ފިދާ ހޯދުމަށް ރަހީނުކުރުމާއި، ވައްކަންކުރުމާއި، ރިޝްވަތު ދިނުމާއި، ނާޖާއިޒު ހަރަކާތްތަކުގެ ސްޕެކްޓްރަމްތަކެއް ކުރިއަށް ގެންދިޔައެވެ.

ރަޝިޔާގެ އިންސްޓިޓިއުޓް ފޯ ސްޓްރެޓެޖިކް ސްޓަޑީޒް އިން ބުނާ ގޮތުގައި ނޮވެމްބަރު 2006 ގައި އެމެރިކާ ސަރުކާރުން ކުރި އެސެސްމަންޓަކަށް ހަވާލާދީ ދައުލަތުލް އިސްލާމިއްޔާ ފީ އަލް އިރާގު (އިރާގުގެ އިސްލާމިކް ސްޓޭޓް) އަށް މިފަދަ ވަސީލަތްތަކުގެ ތެރެއިން އަހަރަކު 200 މިލިއަން ޑޮލަރަށް ވުރެ ގިނަ ޑޮލަރު ލިބެ އެވެ.

މިކަން ސާބިތުކޮށްދެމުން ސީބީއެސް ނިއުސްގެ އިސް އެނަލިސްޓަކު ފާހަގަކުރެއްވި ގޮތުގައި ދާޢިޝް އިން ލޯކަލް އަދި އިންޓަނޭޝަނަލް އެލިމެންޓްތައް ހިމެނޭ މަލްޓިފޭސްޓެޑް ފައިނޭންޝަލް ސްޓްރެޓެޖީއެއް ގެންގުޅެ، އެ ގްރޫޕަށް އާމްދަނީގެ މަސްދަރުތައް ތަފާތު ކުރުމުގެ ފުރުސަތު ލިބުނެވެ.  މި ސްޓްރެޓެޖީތައް ފަރުމާކޮށްފައިވަނީ މާލީ މިނިވަންކަން ކަށަވަރުކޮށްދީ، ބޭރުގެ އެހީއަށް ބަރޯސާވުން އެންމެ ކުޑަކުރުމަށްޓަކައި ފަރުވާތެރިކަމާއެކުގައެވެ.

އެމެރިކާގެ ޑިފެންސް ޑިޕާޓްމަންޓުން ވެސް ރިޕޯޓްކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި 2005 އިން 2010 އަށް – އަބޫބަކުރު އަލް ބަޣްދާދީ އެ ގްރޫޕްގެ އިސްވެރިއަކަށް ހުންނެވި ދުވަސްވަރު – ދާޢިޝްގެ އޮޕަރޭޝަނަލް ބަޖެޓުގެ ގާތްގަނޑަކަށް %5 ބޭރުގެ ހަދިޔާތަކުން ލިބިފައިވެއެވެ.  އެހެންނަމަވެސް، ލަފާކުރެވޭ ގޮތުގައި، ގަލްފުގައި ތިބި ޑޮނަރުންގެ ފަރާތުން އެ ގްރޫޕަށް އަހަރަކު އެވްރެޖްކޮށް 50 މިލިއަން ޑޮލަރު ލިބެނީ، މުހިންމު ގޮތެއްގައި ޝަރުތުތަކާ ނުލައި ހިލޭ އެހީގެ ގޮތުގައެވެ.

ކޮންމެ ގްރޫޕަކުންވެސް އެ ގްރޫޕެއްގެ އޮޕަރޭޝަންތައް ދެމެހެއްޓުމަށް ވަކި ސްޓްރެޓެޖީއެއް އެކުލަވާލަނީ، ސްޓޭބަލް އަދި މެދުނުކެނޑި މާލީ ބިންގަލެއް ގާއިމް ކުރުމަށް އަމާޒުކޮށްގެންނެވެ.  މިއީ އެމީހުންގެ އޯގަނައިޒޭޝަނަލް ސްޓްރަކްޗަރ ކުރިއަރުވައި، އާ މެމްބަރުން ހޯދުމާއި އޮންބޯޑް ކުރުމާއި، މުސާރަ ފޯރުކޮށްދިނުމާއި، ސަޕޯޓް ދިނުމެވެ.  އައިއެސް އިން ވަނީ މާލީ ގޮތުން އަމިއްލައަށް ދިރިއުޅެވޭނެ ގޮތް ހެދުމަށާއި ހަރަކާތްތަކުގައި ޚުދުމުޚުތާރުކަން ދެމެހެއްޓުމަށް ތަކުރާރުކޮށް މަސައްކަތްކޮށްފަ އެވެ.

ދާޢިޝްގެ އޮނިގަނޑުގައި ބޭރުގެ ގިނަ އަދަދެއްގެ ގުޅުންހުރި ކުންފުނިތައް ހިމެނެއެވެ.  ރިޕޯޓްތައް ބުނާ ގޮތުގައި ކޮންމެ މެމްބަރަކަށް ވެސް މަހަކު 350 އާއި 500 ޑޮލަރާއި ދެމެދުގެ މުސާރައެއް ލިބެނީ އެ މެމްބަރެއްގެ ގައުމިއްޔަތާއި ހުނަރަށް ބަލާފައި އެވެ.  މީގެ އިތުރުން މަރުވެފައިވާ ހަނގުރާމަވެރިއެއްގެ ޚަވާރިޖާއަށް 50 ޑޮލަރުގެ ސްޓައިޕެންޑެއް ލިބިފައިވާއިރު، ހަނގުރާމަވެރިޔާގެ ކޮންމެ ދަރިއަކަށް މަހަކު 25 ޑޮލަރު ކަނޑައެޅިއެވެ.

މިސާލަކަށް ގާތްގަނޑަކަށް 30،000 ހަތިޔާރު އެޅި ހަނގުރާމަވެރިންގެ ބާރެއް ދާޢިޝް އިން ދަމަހައްޓައިފިނަމަ، ހަމައެކަނި މުސާރައަށް މަހުން މަހަށް ކުރާ ހަރަދު 10 މިލިއަން ޑޮލަރާ ގާތްވާނެ އެވެ.

ސީރީޒްގެ މަޤްޞަދުތައް

އެއްވެސް މަސައްކަތެއް ވުޖޫދުގައި އޮތުމަށް މާލީ ވަސީލަތްތައް މުހިންމު ކަމަށް ބެލެވެނީ، އެ ވަސީލަތްތައް ކުރިއަރައި ނުވަތަ މަދުވުމުން އޮޕަރޭޝަނަލް ކެޕޭސިޓީތަކަށް ކޮންމެހެން އަސަރުކުރާތީ އެވެ.  މި މުހިންމުކަން ވިސްނައިގެން — އަދި މި ފެކްޝަންގެ މާލީ އެހީތެރިކަން ކަނޑާލުމުގެ ނިޔަތުގައި — މި ސިލްސިލާގެ މަޤްޞަދަކީ ތިރީގައިވާ މަޤްޞަދުތައް ޙާޞިލުކުރުމެވެ.

– އައިއެސް އުފެދުނު ދުވަހުން ފެށިގެން މިއަދާ ހަމައަށް އައިއެސްގެ މާލީ އަސްލުގެ ފުރިހަމަ ތަފްސީލެއް ފޯރުކޮށްދިނުން.

– އައިއެސްގެ މާލީ މުއާމަލާތްތަކަށް ބޭނުންކުރާ ޗެނަލްތައް ދެނެގަތުން.

– ދާޢިޝްގެ ޚަރަދުތަކުގެ އުސޫލުތަކާއި، ދާޢިޝްގެ މާލިއްޔަތު ދޫކުރެވޭ ގޮތް ތަޙުލީލުކުރުން.

– ގްރޫޕްގެ ޕްރައިމަރީ ފައިނޭންޝަލް ބެކަރުންނާއި ފެސިލިޓޭޓަރުން ހާމަކުރުން.

– ދާޢިޝްގެ މާލީ ވަސީލަތްތައް ކަނޑާލުމަށް އަމާޒުކޮށްގެން ފައިދާހުރި، ސްޓްރެޓެޖިކް ކައުންޓަރ ފިޔަވަޅުތައް ހުށަހެޅުން.

– އާންމުންގެ ހޭލުންތެރިކަން އިތުރުކޮށް، އެކަމުގެ ސަބަބުން މަދަނީ ޖަމިއްޔާތަކަށާއި ސަރުކާރުގެ މުއައްސަސާތަކަށްވެސް މި ހަރުކަށި ޖަމާއަތުގެ ހަރަކާތްތައް ދެނެގަނެ ހުއްޓުވުމަށް ބާރުވެރިކުރުވުން.