ލިޔުންތެރިޔާ: އަބޫ ރަޔާން ހަމީދީ
ޖިހާދުގެ އަމުރު ހާމަވުމުން، އެއީ ރަން ފަލްސަފާއެއް – ތާރީޚީ ގޮތުން އަނިޔާވެރި ޤައުމުތައް އުފުލި، އިސްލާމްދީނުގެ ދުޝްމަނުންނަށް ބަލިވުމުގެ ވަޅި ތަޖުރިބާ ކުރަން މަޖުބޫރުކުރި ފަލްސަފާއެއް – ކުރިއަށް ގެންދިޔަ ކަމެކެވެ.
ސީރާގެ ޢިލްމުވެރިން (ނަބިއްޔާގެ ބަޔޮގްރަފީ) ޣަޒްވާ މާނަކުރައްވަނީ، ހަނގުރާމައެއް ހިނގި ކަމުގައި ވިޔަސް، މުޙައްމަދު ނަބިއްޔާ (ޞޢވ) އަމިއްލައަށް ބައިވެރިވެވަޑައިގެންނެވި އަސްކަރީ ދަތުރެކެވެ. މިއާ ޚިލާފަށް ސާރިއްޔާ ނުވަތަ ބަޢަތަކީ ހަނގުރާމައެއް ހިނގި ކަމުގައި ވިޔަސް، އޭނާ އަމިއްލައަށް ނުގުޅޭ އަސްކަރީ ޑިޓާޗްމަންޓަކަށް ނިސްބަތްވާ ބައެކެވެ.
ޣަޟްވާތާއި ބަޢާޘުންގެ ޢަދަދު
ޣަޒްވާތު (ހަނގުރާމަ) ގެ އަދަދާއި ގުޅޭގޮތުން ތަފާތު ޚިޔާލުތައް ވެއެވެ. މޫސާ ބިން އުޤްބާ، މުޙައްމަދު ބިން އިސްޙާޤު، އަލްވަޤީދީ، އިބްނުލްޖަވްޒީ ރަޙިމަހުالله، އަދި އެތައް ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވެފައިވަނީ ޣަޒްވާތުގެ ޖުމްލަ އަދަދަކީ 27.
މި ޣަޒްވާތާއި ސަރީއްޔާތައް ހިނގާފައިވަނީ އެންމެ ދިހަ އަހަރުގެ މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި ކަމަށްވާ ހިޖުރައިން ފެށިގެން (މަދީނާއަށް ހިޖުރަކުރުމުން ފެށިގެން) ރަސޫލާ (ޞޢވ) އަވަހާރަވުމާ ހަމައަށެވެ. ފުރަތަމަ ހަނގުރާމައަކީ އަލްއަބްވާʾ (ވަދާން ގެ ނަމުންވެސް ނަންދެވިފައިވާ) ހަނގުރާމަ ކަމުގައި ވާއިރު، އެންމެ ފަހު ހަނގުރާމައަކީ ތަބޫކު ހަނގުރާމައެވެ. މި ޓައިމްލައިން އެކަނިވެސް އަލިއަޅުވާލަނީ ޖިހާދުގެ އިލާހީ އަމުރަށް ރަސޫލާގެ ފަސްނުޖެހޭ ވަޢުދުތަކެވެ.
ރިޕޯޓްކުރެވޭ އަދަދުތަކުގައި ތަފާތުވާ ސަބަބުތައް
ރިޕޯޓްކޮށްފައިވާ ޣަޒްވާތާއި ސާރިއްޔާގެ އަދަދަށް އަންނަ ތަފާތު އުފެދެނީ ގިންތިކުރުމުގެ ތަފާތުތަކުގެ ސަބަބުންނެވެ. ބައެއް އިލްމުވެރިން އެއް އަސްކަރީ ކެމްޕޭނެއްގެ ތެރޭގައި ހިނގާފައިވާ އެތައް ހަނގުރާމައެއް އެއްކޮށް ގްރޫޕް ކުރާއިރު، އަނެއް ބަޔަކު ކޮންމެ އެންގޭޖްމަންޓަކީ ވަކި ހާދިސާއެއްގެ ގޮތުގައި ގުނައެވެ. މި ތަފާތުތައް އުފެދެނީ ޚުދު ރެކޯޑްތަކުގައި އެއްވެސް ފުށުއެރުމެއް އޮތުމަށްވުރެ ތާރީޚީ މެތޮޑޮލޮޖީގައި ހުންނަ ތަފާތުތަކުގެ ސަބަބުންނެވެ. އެހެން ބަޔާންތައް ވެސް ހުރި ނަމަވެސް މި ޚުލާސާއިން މައްސަލަ ސާފުކޮށްދިނުމަށް ފުދެއެވެ.
ފުރަތަމަ ޣަޟްޟޫ: އަލްއަބްވާޢު (ވަދާން) ގެ ހަނގުރާމަ
އަލްއަބްވާʾ ނުވަތަ އަލްވަދާން އަކީ ތަންތަނުގެ ނަންތަކެވެ. މިއީ ގާތްގަނޑަކަށް 70 މުހާޖިރު (ހިޖުރަވެރިން) ޞަޙާބީންނާއެކު ރަސޫލާ (ޞޢވ) އަމިއްލައަށް ބައިވެރިވެވަޑައިގެންނެވި ފުރަތަމަ ޣަޟްވާއެވެ. މިހަނގުރާމަ ހިނގާފައިވަނީ ޞަފަރު މަހު، ހިޖުރައަށްފަހު ދެވަނަ އަހަރުގައެވެ. ނަމަވެސް މި އެކްސްޕެޑިޝަންގެ ތެރޭގައި ހަގީގީ ހަނގުރާމައެއް ހިނގާފައެއް ނުވެއެވެ.
މުސްލިމުންގެ އަސާސީ މަޤްޞަދަކީ ސީރިޔާއިން މައްކާއަށް އެނބުރި އަންނަ ޤުރައިޝް ޤާފިލާއެއް ހުއްޓުވުމެވެ. މި ޤާފިލާ ނިސްބަތްވަނީ މައްކާއާއި މަދީނާއާއި ދެމެދު އޮންނަ ސްޓްރެޓެޖިކް މަގުގައި އޮންނަ ބަނޫ ދަމްރާ ޤަބީލާއަށެވެ. މުސްލިމް ލަޝްކަރު ވައްދާނަށް އާދެވުނުއިރު، އަތުލައިގަތުމުން ސަލާމަތްވެ، ޤާފިލާ ވަނީ ކުރިންވެސް ފާއިތުވެފައެވެ. ޢަދާވާތްތެރިކަމުގައި ބައިވެރިވުމުގެ ބަދަލުގައި ބަނޫ ދަމްރާ ޤަބީލާއިން އިޚްތިޔާރުކުރީ މުސްލިމުންނާއެކު ސުލްޙައިގެ މުޢާހަދާއެއް ޤާއިމުކުރުމަށެވެ.
މި މުއާހަދާގެ މުހިންމު ޝަރުތުތައް:
1. ބަނޫ ދަމްރާ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ހަނގުރާމައެއް ނުކުރާނެއެވެ.
2. މުސްލިމުންގެ ދުޝްމަނުންނަށް އެހީތެރިކަމެއް ނުލިބޭނެއެވެ.
3. ބޭނުން ވަގުތެއްގައި މުސްލިމުންނަށް އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުން.
4. އެމީހުންގެ ވަޢުދުތައް ދަމަހައްޓާހާ ހިނދަކު މުސްލިމުން އެމީހުންނަށް ތާއީދުކުރާނެއެވެ. ނަމަވެސް އެމީހުންގެ ވަޢުދު ފުއްދައިފިނަމަ، މުސްލިމުންނަށް އެހީތެރިވުން ދެން ވާޖިބު ނުވާނެއެވެ.
މަދީނާގެ ބޭރުން 15 ދުވަސް ވަންދެން ޣަޟްވާ ދެމިއޮތެވެ. މިދުވަސްވަރު ރަސޫލާ (ޞޢވ) ގެ ޣައިރު ހާޒިރުގައި މަދީނާގެ ކަންކަން ބެލެހެއްޓުމަށް ސަޢުދު ބިން ޢުބާދާ (ރ.) އައްޔަން ކުރެއްވިއެވެ.
އަލްޢަބްވާޢު (ވަދާން) ގެ ހަނގުރާމައިން ލިބުނު ފިލާވަޅުތައް
1. އަސްކަރީ ލީޑަރެއްގެ ގޮތުގައި ރަސޫލާ (ޞޢވ) އެވެ
ރަސޫލާ (ޞޢވ) އަކީ ހަމައެކަނި ޤުރުއާނާއި ޝަރީޢަތުގެ ދަރުސްވެރިއެއް ނޫން ކަމަށާއި، ހަނގުރާމައިގެ ފަންނަށް ރަނގަޅަށް ފަރިތަ، ހުނަރުވެރި އަސްކަރީ ކޮމާންޑަރެއް އަދި އުކުޅުވެރިއެކެވެ. ހަނގުރާމައިގެ ޑައިނަމިކްސްއާ ބެހޭ ގޮތުން ފުން ވިސްނުމެއް ލިބިވަޑައިގެންނެވި އިރު، ކޮންމެ ކެމްޕޭނެއް ވެސް އެދެވޭ ނަތީޖާއެއް ހާސިލް ކުރުމަށްޓަކައި ވަރަށް ފަރުވާތެރިކަމާއެކު ރާވާފައިވާކަން ކަށަވަރުކޮށްދެއްވި އެވެ.
ބަނޫ ދަމްރާ ޤަބީލާއިން މައްކާއާއި މަދީނާއާ ދެމެދު އޮންނަ މަގުގައި ސްޓްރެޓެޖިކް މަޤާމެއް އޮތްއިރު، އެ މަޤާމު ޤުރައިޝުންނަށް ބޭނުންކުރެވިދާނެއެވެ. މިކަން ދެނެގަނެ، ކުރިއަށް އޮތް ހަމަނުޖެހުންތަކުގައި ޤުރައިޝުންނަށް ތާއީދު ލިބިދާނެ ގޮތް ހުއްޓުވުމަށްޓަކައި، ރަސޫލާ (ޞޢވ) އެމީހުންނާއެކު ސުލްޙައިގެ މުޢާހަދާއެއް ކުރެއްވިއެވެ.
2. ޣައިރު މުސްލިމުންނާއެކު ކުރެވޭ ސިޔާސީ މުޢާހަދާތަކުގެ ޝަރުޢީކަން
މި ޣަޟްވާގައި ރަސޫލާ (ޞޢވ) ގެ އުޞޫލުން އަލިއަޅުވާލައްވަނީ ޣައިރު މުސްލިމުންނާ މުޢާހަދާތައް ހެދުމަކީ ކޮންމެހެން ކުރަންޖެހޭ ކަމެއް ކަމަށް ފެންނަ ވަގުތުތަކުގައި ހުއްދަ ކަމެވެ. މިފަދަ މުޢާހަދާއަކީ މުސްލިމުންނަށް އެންމެ ފައިދާހުރި މުޢާހަދާއެއް ކަމަށާއި މިހާރުގެ ނުވަތަ ކުރިއަށް އޮތްތަނުގައި ލިބޭ ގެއްލުންތައް ހުއްޓުވުމަށް މުސްލިމް ވެރިޔަކު ދެކޭނަމަ އެއީ ޝަރީޢަތުގައި ހުއްދަ ކަމެކެވެ. މުޅި ޙަޔާތުގައި ރަސޫލާ (ޞޢވ) ވަނީ އެތައް ފަހަރަކު މި ޕްރެގްމެޓިކް އުސޫލު ދައްކަވާފައެވެ.
ނަމަވެސް މިފަދަ މުޢާހަދާތަކުގައި މުސްލިމުންގެ މަޤާމު ސާފުވާންޖެހޭނެ ކަމަށާއި، މިފަދަ އެއްބަސްވުންތައް އެކުލަވާލުމުގައި ހުރިހާ މުސްލިމުންގެ ޖަމާޢަތުގެ މަސްލަހަތަށް ވިސްނަންޖެހޭ ކަމަށެވެ.
މުޙައްމަދު ނަބިއްޔާ (ޞޢވ) ގެ ހަނގުރާމަތައް: އިންސާނިއްޔަތަށް ލިބުނު ފިލާވަޅުތައް – 2 ވަނަ ބައި
