ލިޔުންތެރިޔާ: މުފްތީ ބަޝީރު އަހުމަދު މުހާޖިރު
އިމާމް ސުފިޔާން އައްތައުރީ (رحمه الله)، ޢަރަބި ޅެމެއްގައި ފާޅުކޮށްފައި ވެއެވެ:
يا رجالَ العلمِ ویامِلْحَ البلدِ
مَنْ یُصْلِحُ المِلْحَ اِذا الملحُ فَسَدَ
ތަރުޖަމާ: “އޭ ޢިލްމުވެރިންނޭވެ، އޭ މާލޭގެ ލޮނުމެދު، ލޮނުގަނޑު ފަސާދަވެއްޖެނަމަ އެ ލޮނު ރަނގަޅުކުރާނީ ކާކު ހެއްޔެވެ؟”
ޅެމުގެ ބަޔާން:
ސުފްޔާން އަލް ތައުރީ ރަޙިމަހުﷲ ބާރުއަޅުއްވާ ގޮތުގައި ޢިލްމުވެރިންނަކީ މާލޭގެ “ލޮނު” ފަދައިން، އާންމު ރައްޔިތުންނާއި ވެރިންގެ ތެރޭގައި ވެސް މަތީ ދަރަޖައެއް ހިފަހައްޓާ ބައެކެވެ. މި “ލޮނު” ފަސާދަވެއްޖެނަމަ ދެން ރައްޔިތުންނަށް ރަނގަޅު މަގަށް މަގުދައްކައިދޭނީ ކާކު ހެއްޔެވެ؟
ފަސްވަނަ އިސްލާމީ ޤަރުނުގައި ފާހަގަކޮށްލެވޭ ޢިލްމުވެރިއެއް އަދި މުޖައްދީން (އިސްލާމްދީން ދިރުވާލި ބޭފުޅެއް) އިމާމް އަބޫ ޙަމީދު އަލްޣަޒާލީ ލިޔުއްވާފައިވެއެވެ.
ރައްޔިތުންގެ މެދުގައި ފަސާދަ ފެތުރެނީ ވެރިން ފަސާދަވުމުން، އަދި ވެރިން ފަސާދަވަނީ ޚުދު ޢިލްމުވެރިން ފަސާދަވުމުންނެވެ؛ މިގޮތުން މުސްލިމް އުންމަތުން ކުރިއެރުން ހޯދަން ބޭނުންނަމަ، އެ އުއްމަތުގެ ލީޑަރޝިޕް ތަޤްވާވެރި ޢިލްމުވެރިންނާއި ޞާލިޙު ވެރިންނާ ހަވާލުކުރަން ޖެހެއެވެ. މިފަދަ ލީޑަރޝިޕްގެ ނަތީޖާއަކަށް ވާނީ އިސްލާމްދީނަށް ކުރިއެރުމާއި މޮޅު ޚިދުމަތެކެވެ.
މުސްލިމް އުންމަތުގެ ތެރޭގައި އެތެރޭގެ މައްސަލަތައް
އެތެރޭގެ މައްސަލަތަކަކީ މުސްލިމް އުންމަތް ދަށަށް ދިއުމުގެ މުހިންމު ސަބަބުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަންކަމެވެ. އެއްބައިވަންތަކަމުގެ ސަބަބުން ބައިބައިވުން އުފެދި، ބައިބައިވުމުގެ ސަބަބުން ވަރުގަދަ މުޖުތަމަޢެއް ބަލިކަށިވެގެން ދާއިރު، އެ ޖަމާޢަތެއްގައި ގިނަ އަދަދެއްގެ މީހުންނާއި ފާހަގަކޮށްލެވޭ އިންސާނީ ބާރުތަކެއް ހުއްޓެވެ.
الله ގެ ރަސޫލާ (صلى الله عليه وسلم) ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.
عن عبدالله بن عباس قال، قال رسول الله صلی الله علیه وسلم: افترقتِ اليهودُ على إحدَى وسبعينَ فرقةً، وافترقتِ النصارَى على اثنتَينِ وسبعينَ فرقةً، وستفترقُ هذه الأمةُ على ثلاثٍ وسبعينَ فرقةً كلُّها في النارِ إلا واحدةً، قيل: من هي يا رسولَ اللهِ؟ فقال صلَّى اللهُ عليهِ وسلَّمَ: مَن كان على مِثلِ ما أنا عليه وأصحابِي.
ތަރުޖަމާ:
“ޔަހޫދީން 71 މަޒުހަބަކަށް ބަހާލެވިފައިވާއިރު، ނަޞާރާއިން 72 މަޒުހަބަކަށް ބަހާލެވިފައި ވެއެވެ. މި އުއްމަތް 73 މަޒުހަބަކަށް ބަހާލެވިފައިވާއިރު، އެ ހުރިހާ މަޒުހަބެއް ފިޔަވައި ހުރިހާ މަޒުހަބެއް އަލިފާނުގައި ހުންނާނެއެވެ.”
އެ ސުވާލު ކުރެވުނީ، “އޭ الله ގެ ރަސޫލާ އެއީ ކޮންބައެއް ހެއްޔެވެ؟” އެކަލޭގެފާނު (صلى الله عليه وسلم) ޖަވާބު ދެއްވީ، “އަހަރެންނާއި އަހަރެންގެ ޞަޙާބީން ވާ ކަންތައްތަކަށް ތަބާވާ މީހުންނެވެ.”
(ޢަބްދުﷲ ބިން ޢައްބާސް، رضي الله عنه ރިވާކުރައްވާފައި)
މުސްލިމް އުންމަތުގައި މިޒަމާނުގެ މައްސަލަތައް
މިއަދު މުސްލިމް އުންމަތުގައި ތަފާތު ގޮތްގޮތަށް ދެބަސްވުންތައް އުފެދިފައި ވާއިރު، އެއީ؛
1. މަޒުހަބުތަކާއި ޢަޤީދާތަކުގެ ނަމުގައި.
2. ނަސްލާއި ޤަބީލާވެރިކަމުގެ ނަމުގައި.
3. ފިކުރުތަކާއި ފިކުރުގެ މަޛްހަބުތަކުގެ ނަމުގައި.
މި ދެބަސްވުންތަކުގެ ސަބަބުން މުސްލިމް އުންމަތުގެ މެދުގައި ވަނީ ހަސަދަވެރިކަމާއި ތަފާތުކުރުމުގެ އަލިފާންގަނޑު ރޯވެފައެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން މުސްލިމަކު ގިނަ ފަހަރަށް ހުންނަނީ އަނެކެއްގެ ތަކުލީފާއި މެދު ފަރުވާކުޑަވެފައެވެ.
މިއީ މުޙައްމަދު ރަސޫލާ (صلى الله عليه وسلم) ގެ އުނގަންނައިދެއްވުމާ ވަރަށް ތަފާތު ކަމެކެވެ.
“މުއުމިނުންނަކީ އެކަކު އަނެކަކަށް އަޚުން ފަދައިން. އެމީހުންނަކީ އެއް ހަށިގަނޑެއް ފަދަ ބައެއް؛ ހަށިގަނޑުގެ އެއް ބަޔަކަށް ތަދުވާނަމަ މުޅި ހަށިގަނޑަށް އެ ވޭން އިހުސާސް ކުރެވެއެވެ.”
ހިތާމައަކީ، ފުން ހިތާމައާއެކު، އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފާހަގަކުރެވެނީ، މިއަދު މުސްލިމް އުންމަތް މިވަނީ، އެކަކު އަނެކަކަށް އެހީތެރިވުމުން ދުރުހެލިވެ، އެކަކު އަނެކެއްގެ ހިތާމައިގައި ބައިވެރިވުމަށްވެސް ނާކާމިޔާބުވާ ޙާލަތަކަށެވެ.
