ނޫޢުމާން ސަޢީދު
އަފްޣާނިސްތާނުގެ އިސްލާމިކް އެމިރޭޓްގެ ޖެނެރަލް ޑިރެކްޓަރޭޓް އޮފް އިންޓެލިޖެންސްގެ ފަސްޓް ޑެޕިއުޓީ ޑިރެކްޓަރ ހާޖީ މުއްލާ ސާހިބު ތަޖްމީރު ޖަވާދު ދެއްވި ތަގުރީރު އަޅުގަނޑު ދާދިފަހުން އަޑުއެހީމެވެ. އެމަނިކުފާނު ވާހަކަފުޅު ދެއްކެވީ ޕަކްޓިއާގެ ސައީދު ކަރަމް ޑިސްޓްރިކްޓްގައި ޝަހީދުންނަށް ޚާއްސަކޮށްގެން ބޭއްވި ބޮޑު ހަނދާނީ ޖަލްސާގައެވެ.
އެ އެޑްރެސް ގާތްގަނޑަކަށް ވިހި މިނެޓް ވަންދެން ދެމިގެން ދިޔަ ނަމަވެސް، އޭގެ ދިގުމިނަށް ވުރެ މާ ބޮޑަށް ބަރުދަނެއް އުފުލިގެން ދިޔައެވެ. އެއީ އާންމު ތަގުރީރެއް ނޫން ނަމަވެސް އެތައް ބައެއްގެ ސިކުނޑިއަށް ފިއްތާލާފައިވާ ސުވާލުތަކާއި ކަންބޮޑުވުންތަކަށް ސީދާ ޖަވާބު ދިން ތަގުރީރެކެވެ.
އަޅުގަނޑު ތަފްސީލީ ޑިސެކްޝަނަކަށް މަސައްކަތް ނުކުރާނަން، ސަބަބަކީ މިއީ ފިކުރީ، ދީނީ، ތާރީޚީ، އަސްކަރީ، އަދި ނަފްސާނީ ދާއިރާތަކުގެ ތެރެއިން ފުންކޮށް ވާހަކަ ދެއްކެވި ލީޑަރެއްގެ ޚިޠާބެކެވެ. މިފަދަ ބަސްތައް ހަމަހަމަ ފުޅާމިނެއްގެ ތަރުޖަމާނަކަށް ހައްގު. އަދިވެސް މިވަގުތު އޭގެ މުހިންމުކަމުގެ ސަބަބުން، އަޅުގަނޑުގެ ނިކަމެތި ގަލަމުގެ ޙައްދުގެ ތެރޭގައި، އޭގެ މުހިއްމު ޕެސޭޖްތައް އަލިއަޅުވާލައި، އެ މާއްދާތަކުގެ ފުޅާ ކޮންޓެކްސްޓްތަކުގައި ބަހައްޓައި، އެ މާއްދާތަކުގެ ތެރޭގައި އެކުލެވިގެންވާ މެސެޖުތައް ސާފުވާން މަސައްކަތް ކުރާނަމެވެ.
ފުރަތަމަ ޕެސޭޖް
“ހުރިހާ ޙަމްދުތަކެއް މަތިވެރި الله އަށް. މިއަދު އަޅުގަނޑުމެންނާއި ކަލޭމެން މިތިބީ ޝަރަފުވެރި ޖަލްސާއެއްގައި ބައިވެރިވެ، ޖިހާދާއި މަސައްކަތުގެ ވަރުގަދަ ޓްރެންޗެއްގައި އެއްވެފަ…”
الله އަށް ޙަމްދުކުރުމުގެ ތެރޭގައި ބިންވަޅު ނެގިފައިވާ މި ހުޅުވުން ރާގު ކަނޑައަޅައެވެ. ކޮންމެ ނިޢުމަތެއް އޮހޮރެނީ އިލާހީ ވަންތަކަމުންނެވެ. “ޖިހާދާއި، މަސައްކަތާއި، ޓްރެންޗް” އަށް ދައުވަތު ދިނުމުން، ވާހަކަ ދައްކާ މީހާ ހަނދާންކޮށްދެނީ އީމާންތެރިކަން ދިފާއުކުރުމާއި މުޖުތަމައު މަތިވެރިކުރުމުގައި އަދާކުރަންޖެހޭ އެންމެ މަތިވެރި ވާޖިބުތަކެވެ. މި ބަސްތަކުން މިހާރުގެ ޤުރުބާނީތައް މާޒީގެ ހަނގުރާމަތަކުގެ ތަރިކައާ ގުޅުވައިދީ، މުޖާހިދުންނަށް ހަނދާންކޮށްދެނީ އެމީހުން ތިބީ ކުރިއަށް އޮތް ތަނުގައި މުޤައްދަސް ރޮނގެއްގައިކަން. ޚާއްޞަކޮށް ޓްރެންޗް މެޓަފޯރ އަކީ ބާރުގަދަ އެއްޗެކެވެ. އެއިން ސާފުކޮށް އެނގޭ ގޮތުގައި މި އެއްވުމަކީ ހަމައެކަނި ރަސްމީ ކަމެއް ނުވަތަ މަޝްވަރާއެއް ނޫން ކަމަށާއި އެއީ ހަނގުރާމައިގެ މައިދާނުގެ ދިގުމިނެއް، އަމިއްލަ ފަރާތެއް ކަމަށެވެ.
ދެވަނަ މާއްދާއެވެ
“އަހަރެމެންގެ ބައްޕައިންނާއި ކާފައިން ސޯވިއެޓުންނާއި އިނގިރޭސިންނާއި އެހެނިހެން އުދުވާނީ އަދި އަނިޔާވެރި ސަރަހައްދުތަކާ ހަނގުރާމަކޮށް، އެކަން ކުރުމުން އަފްޣާނިސްތާން މުސްލިމް ގައުމެއްގެ ގޮތުގައި ދެމިއޮތުން ކަށަވަރުކޮށްދިނެވެ…”
މިތަނުގައި ކުރީގެ ޖީލުތަކުގެ ހަނގުރާމަ ފްރޭމްކޮށްފައިވަނީ ހަމައެކަނި ވަޒަނުގެ ދިފާޢުގެ ގޮތުގައި ނޫން ކަމަށާއި ޚުދު އިސްލާމްދީން ދެމެހެއްޓުމަށް ކުރާ ހަނގުރާމައެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އިނގިރޭސިންނާއި ސޯވިއެޓުންނާ ދެކޮޅަށް ދެކޮޅުވެރިކަމަށް ގޮވާލައްވައިގެން، މަޖިލީހުގެ ރައީސް މިއަދުގެ މަސައްކަތްތައް ގުރުބާނީގެ ސިލްސިލާއެއް ގުޅުވައިލައްވައެވެ. އެ މެސެޖަކީ އޮޅުން ފިލުވައިދޭ މެސެޖެއް: ޖިހާދަކީ އެކަހެރި އެޕިސޯޑެއް ނޫން ނަމަވެސް ޒަމާނުއްސުރެ ފޯރާފައިވާ ދީނީ އަދި ގައުމީ އައިޑެންޓިޓީގެ ވަރަށް ފޮތިގަނޑުގެ ބައެކެވެ.
ތިންވަނަ މާއްދާއެވެ
“ޝަހީދުވުމުގެ ތެރެއިން މުސްލިމަކު ސާބިތުކޮށްދެނީ އޭނާއަށް އިސްލާމްދީން އެހެން އެއްޗަކަށްވުރެ މާ ބޮޑު މާނައެއް ދޭހަވާކަން…”
މި ބަސްފުޅުތަކާއެކު ޝަހީދުވުން އޭގެ ހައްގު ތަނަށް މަތިވެރިވެފައިވަނީ އީމާންކަމުގެ އެންމެ މަތީ ހެކިބަހުގެ ގޮތުގައެވެ. الله އަށްޓަކައި ފުރާނަ ޤުރުބާންކުރާ މުޖާހިދު ކަށަވަރުކޮށްދެނީ، ފަސްދާނުލެވޭ ކަންތައްތަކަށްވުރެ ދާއިމީ ކަންތައް ބޮޑުކަމެވެ. ޝަހީދުން ހުށަހަޅަނީ ހަމައެކަނި ހިތްވަރުގަދަ ފަރުދުންގެ ގޮތުގައި ނޫން ކަމަށާއި، ތާރީޚުގައި އިސްލާމްދީނުގެ ދިރުމެއްގެ ދިގުދެމިގެންދާ ރަމްޒުތަކެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ހަމައެއާއެކު މިކަމުން ދުޝްމަނުންނަށް މެސެޖެއް ފޮނުވައެވެ. އެމީހުން ކުރިމަތިލާނީ މިދުނިޔޭގެ ބޭރުން ދެކޭ އަދި މަރުގެ ބިރުން ބަނދެވިފައި ނުވާ ފިރިހެނުންނެވެ. އެ ޤަބޫލުކުރުމަކީ، މަރުވާން ބިރެއް ނުގަންނަ ލަޝްކަރަކީ ބަލިކުރަން އުނދަގޫ ލަޝްކަރަކަށް ވާތީ، ބާރުގެ ތެޅިފޮޅިގެން ނުދާނެ ބިންގަލެކެވެ.
ހަތަރުވަނަ މާއްދާއެވެ
“މިއީ ޝަހީދުންގެ ބިން؛ މިއީ ބޮލުގެ ޙަދިޔާގެ ބިން…”
މި ތޫނު ބަސްތަކުގައި ޚުދު ފަސްގަނޑަށް ވެސް ޝަރަފުވެރިކަން ލިބެނީ ޤުރުބާނީގެ ސަބަބުން މާތްވެގެންވާ ގޮތަށެވެ. އެއީ ﷲގެ ހައްގުގައި މިނިވަންކަމާއެކު ދީފައިވާ ލޭގެ ސަބަބުން މި ޤައުމު ތަކުރާރުކޮށް ދިފާޢުކުރެވިފައިވާކަން ހަނދާންކޮށްދިނުމެވެ. މި އިއުލާނުގައި މިހާރުގެ ހަނގުރާމަވެރިން އެމީހުންގެ ކާބަފައިންގެ ތަރިކައާ ގުޅުވާލާފައިވާއިރު، އީމާންތެރިކަމާއި މިނިވަންކަން ދަތިވެފައިވާއިރު ފަސްޖެހުމުގެ ޖާގައެއް ނެތް ކަމަށް ބުނެފައިވެ އެވެ.
ފަސްވަނަ މާއްދާއެވެ
“އަޅުގަނޑުމެންގެ ދުޝްމަނުންނަށް ބޮޑެތި ބަލިތަކެއް ލިބުމުން އެމީހުން އެނބުރި ދިޔައީ ފިކުރީ އަދި ނަފްސާނީ ހަނގުރާމައަކަށް…”
އެއަށްފަހު ތަގުރީރު ތާރީޚުން އުކުޅުތަކަށް ބަދަލުވެއެވެ. އިންޒާރެއް ނެރެއެވެ. ހަނގުރާމައިގެ މައިދާނުގައި ބަލިވުމުންވެސް ދުޝްމަނުން އެހެން މައިދާންތަކުގައި ހަނގުރާމަ ކުރެއެވެ. ޕްރޮޕެގެންޑާއާއި ޝައްކާއި ނަފްސާނީ ޕްރެޝަރު ވެގެން ދިޔައީ އެމީހުންގެ ވަސީލަތްތަކަކަށެވެ. މި ހަނދާންކޮށްދިނުމަކީ ހަމައެކަނި ހަތިޔާރާއެކު ނޫން ނަމަވެސް ފަސާދައިން ރައްކާތެރިވެފައިވާ ހިތާއި ސިކުނޑިތަކާއެކު ސަމާލުވެ ތިބުމަށް ނަސޭހަތެއްގެ ގޮތުގައި ޚިދުމަތްކުރާ ކަމެކެވެ.
ހަވަނަ މާއްދާއެވެ
“މާތް ﷲ ގެ ޙަޟްރަތުގައި ﷲގެ ދީނާއި މި ޤާނޫނީ ނިޒާމު ހިމާޔަތްކުރުމުގެ މަގުގައި ދޮންވެލިގަނޑަކަށް ވެއްޓިގެން ދިއުމަކީ އަޅުގަނޑު އުފާކުރާ ކަމެއް…”
މި މާއްދާ އިޚްލާޞްތެރިކަމާއެކު ގުގުމާލައެވެ. އެއީ ހަމައެކަނި ވާހަކަދެއްކުމެއް ނޫން ކަމަށާއި، ޝަހީދުވުމަށް ތައްޔާރަށް ހުރުމުގެ ވައުދު، ފުރާނައަށް ގެއްލުން ދިނުމުން ވެސް އިސްލާމްދީނުގެ ނިޒާމު ދަމަހައްޓާނެ ކަމަށް އިއުލާން ކުރުމެވެ. މިފަދަ ބަސްތަކުން ދައްކުވައިދެނީ ތަބާވާ މީހުންގެ މަތީގައި ނުހުރެ އެމީހުންގެ ތެރޭގައި، އެމީހުންގެ ނަސީބު ހިއްސާކުރަން ތައްޔާރަށް ހުރި ލީޑަރެކެވެ. އަދި އިދިކޮޅު ފަރާތްތަކަށް ނޯޓިސް ފޯރުކޮށްދެނީ ޚުދު ލީޑަޝިޕުން ވެސް ހުރިހާ ކަމެއް ގުރުބާންކޮށްގެން ލަނޑުދަނޑިތައް ހާސިލް ކުރުމަށް ތައްޔާރަށް އޮތް ކަމެވެ.
ހަތްވަނަ މާއްދާ
“އަޅުގަނޑުމެންގެ ނިޒާމު ދެމިއޮތުމާއި ހަމަޖެހުމަށް ގޮންޖެހުން ކުރިމަތިވާ ކޮންމެ ކަމެއްގެ މައްޗަށް އަޅުގަނޑުމެން ވަރުގަދައަށް ތެދުވާނަން…”
މިތަނުގައި އައިއީއޭ ސިފަކޮށްފައިވަނީ ހަމައެކަނި ސަރުކާރެއްގެ ގޮތުގައި ނޫން ކަމަށާއި ފުރިހަމަ އިސްލާމީ ތަރުތީބެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އެތެރެއިން ނުވަތަ ބޭރުފުށުން އެކަމަށް އެއްވެސް ނުރައްކަލެއް ކުރިމަތިވަނީ ޚުދު އެ އީމާންތެރިކަމާމެދު ޢަދާވާތްތެރިކަމުގެ ގޮތުގައެވެ. އެ މެސެޖަކީ މުޅިން އަޒުމުގެ މެސެޖެކެވެ. ހަމަޖެހުމަށް ނުވަތަ އިސްލާމީ ޝަރީޢަތް ތަންފީޒުކުރުމަށް ބުރޫއަރާ ބާރުތަކާ އެކު އެއްވެސް ކޮމްޕްރޮމައިޒްއެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ.
އަށް ވަނަ މާއްދާ
“ތިޔަބައިމީހުންގެ ޒުވާނުންނާއި، ތިޔަބައިމީހުންގެ ދަރިންނާއި، ތިޔަބައިމީހުންގެ ހިތުގެ ކޮތަޅުތައް الله ތަޢާލާ ޚިޔާރުކުރެއްވީ ޝަހީދުކަން ޙާޞިލުކުރުމަށްޓަކައެވެ.”
މި ސަފުހާތަކުގައި އާއިލާތަކުގެ ހިތާމަ ގަބޫލުކުރެވިފައިވީނަމަވެސް، އެމީހުންގެ ގެއްލުން ފްރޭމްކޮށްފައިވަނީ އިލާހީ ޚިޔާރުކުރުމެއްގެ ގޮތުގައެވެ. މިފަދަ ބަސްތަކުން ތަސައްލީއެއް ލިބިގެންދާއިރު، އެމީހުންގެ ޤުރުބާނީތަކަށް ސުވަރުގެއިން ޝަރަފުވެރިކަން ލިބިގެންދާ ކަމާއި، އެމީހުންގެ ސާބިތުކަމުން ކުރިއަށް އޮތްތަނުގައިވެސް އެ މަސައްކަތުގެ ބާރަށް ތެޔޮ ޖަހަމުންދާ ކަމުގެ ޔަޤީންކަން ލިބެއެވެ.
ނުވަވަނަ މާއްދާއެވެ
“އައިއީއޭ އާއި އިހުތިރާމް ލިބިގެންވާ އަމީރު އަލް މުއުމިނީން އާއި އެކު ވަރުގަދައަށް ތިބެމާ، الله އޭނާ ރައްކާތެރި ކުރައްވާށި…”
ނިންމުމަކީ ސީދާ އެއްބައިވަންތަކަމާއި ކިޔަމަންތެރިކަމަށް ގޮވާލުމެވެ. އަމީރުލް މުއުމިނީނަށް ބައިއަތު ހިފުން ހުށަހަޅަނީ ހަމައެކަނި ލީޑަރަކަށް ވަފާތެރިވުމުގެ ގޮތުގައި ނޫން ކަމަށާއި އެއީ ދީނީ ވާޖިބެއްގެ ގޮތުގައި، އައިއީއޭގެ އެއްބައިވަންތަކަމުގެ ރައްކާތެރިކަމެއްގެ ގޮތުގަ އެވެ. އެއްބައިވަންތަކަމަކީ، ބޭރުގެ ޕްރޮޕެގެންޑާ އާއި އެތެރޭގެ ބައިބައިވުން ވެސް ކުރިމަތިވާ ޝީލްޑް ކަމަށް ތަގުރީރުގައި ބާރުއަޅަ އެވެ.
އެ ޚިޠާބުގައި ހުނަރުވެރިކަމާއެކު އީމާންތެރިކަމާއި ހަނދާނާއި އަޒުމް އެއްކޮށް ވިޔަފާރި ކުރިއެވެ. މިހާރު ހިނގަމުންދާ ހަނގުރާމަތަކާއި މާޒީގެ ޤުރުބާނީތަކާ ގުޅުވައި، ޝަހީދުވުމަކީ އީމާންތެރިކަމުގެ އެންމެ މަތީ ހެކިބަހެއްގެ ގޮތުގައި ތައުރީފުކޮށް، ފިކުރުގެ ނާޒުކު ހަނގުރާމަތަކާ މެދު އިންޒާރުދީ، އައިއީއޭގެ ލީޑަޝިޕަށް ކެނޑިނޭޅި ވަފާތެރިވުމަށް ގޮވާލާ ކަމެކެވެ. އެންމެ މަތީގައި އަޑުއަހާ މީހުންނަށް ހަނދާންކޮށްދިނީ އެމީހުންގެ މަޤްޞަދަކީ މުޤައްދަސް ކަމެއް ކަމާއި، އެމީހުންގެ ޤުރުބާނީތަކަކީ ދާއިމީ އެއްޗެއް ކަމާއި، އެމީހުންގެ އެއްބައިވަންތަކަމަކީ ދިރިހުރުމުގެ ތަޅުދަނޑި ކަމެވެ.
މިއީ ޝަހީދުންގެ ބިން، ޤުރުބާނީގެ ބިމެވެ
