އިސްލާމީ ނިޒާމުގެ މައިގަނޑު ސިފަތަކާއި ފައިދާތައް – 3 ވަނަ ބައި

ލިޔުންތެރިޔާ: އަބޫ ޖާވިދު

އިސްލާމީ ނިޒާމުގެ ފައިދާތަކާ ބެހޭ ގޮތުން ދެއްކެވި ވާހަކަފުޅު ކުރިއަށް ގެންދަވަމުން މިއަދު އަޅުގަނޑުމެން މި ނިޒާމުގެ އިތުރު މަދު ފައިދާތަކެއް ހުށަހަޅައިލަމެވެ:

4: އިންސާފު ތަންފީޒުކުރުން

އިންސާފު ތަންފީޒު ކުރުމަކީ އިސްލާމީ ނިޒާމުގެ އަސާސީ އެއް މަޤްޞަދުގެ ގޮތުގައި ކޮޅަށް ހުންނަ ކަމެކެވެ.  މި އުސޫލުން އެހެން ނިޒާމުތައް އެއްކިބާވާކަން ގިނަ ފަހަރަށް ފާހަގަކުރެވެއެވެ.  މިފަދަ ނިޒާމުތަކުގައި މަތީ ދަރަޖައިގެ ފަރުދުން ބައެއް ފަހަރު ދަށު ދަރަޖައިގެ މީހުންނަށް ދޭ އަދަބުތަކުން އިސްތިސްނާވެ، އޭގެ ނަތީޖާއަކަށް ވެގެންދަނީ ފާޅުކަން ބޮޑު އަނިޔާއެކެވެ.  އަދި އެއާ ޚިލާފަށް އިސްލާމީ ނިޒާމަކީ އިންސާފުގެ މިސާލުތަކުން ފުރިފައިވާ ނިޒާމެކެވެ.  މިކަމުގެ ތަފްސީލީ މިސާލަކީ ތިރީގައި މިވާ ގޮތަށެވެ.

އިމާމް ބުޚާރީ ރަޙިމަހުﷲ، އެކަލޭގެފާނުގެ ޞަޙީޙް އަލްބުޚާރީގައި އުރުވާ ބިން އަލް ޒުބައިރު (الله ރުހިވޮޑިގަތުން) ގެ އަރިހުން އެކަލޭގެފާނުގެ ޓްރާންސްމިޝަން ޗޭން މެދުވެރިކޮށް ރިވާކުރައްވާފައިވެއެވެ.

ތަރުޖަމާ:

“މައްކާ ފަތަޙަ ކުރި ދުވަސްވަރު އަންހެނަކު ވައްކަން ކުރިއެވެ. އެކަމަނާގެ ޤަބީލާގެ މީހުން އުސާމާ ބިން ޒައިދު ރަޟިޔަالله ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ އާއި ކައިރިވެވަޑައިގަތީ ކަނޑައެޅިފައިވާ ކަންކަމާ ގުޅޭގޮތުން ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ އަށް ޝަފާޢަތްތެރިވުމަށެވެ.”  އަދަބު އުސާމާ ރަޟިޔަالله ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައަށް އެވާހަކަ ދެއްކެވި ހިނދުއެވެ  ނިޢުމަތްތައް އެކަލޭގެފާނުގެ މައްޗަށް ވޮޑިގެންވާތީ)، އޭނާގެ މޫނުގެ ކުލަ ބަދަލުވެގެން ދިޔައީ އުސާމާއަށް ވިދާޅުވިއެވެ.  ރިވާތެރިޔާ އިތުރަށް ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި ހަވީރު ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ތެދުވެ ދަރުސް ދެއްވުމުގައި ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ  އެމީހުންނަށް، އެމީހުން އޭނާއަށް ރަޙްމަތްތެރިވެ، އެކަމަކު ދަށު ދަރަޖައިގެ މީހަކު ވައްކަންކޮށްފިނަމަ، އެ އަދަބު އޭނާގެ މައްޗަށް ތަންފީޒުކުރާނެއެވެ  މުޙައްމަދުގެފާނުގެ ދަރިކަނބަލުން ވައްކަން ކުރަން ޖެހުނު ނަމަ އަހަރެން އޭނާގެ އަތް ކަނޑާލާނަމެވެ.'”

މި ޙަދީޘަކީ އިސްލާމީ ނިޒާމުން އިންސާފާއި ބެހޭގޮތުން ގެންގުޅޭ ސްޓޭންޑާއި، އެކަން ތަންފީޒުކުރުމަށް ފަސްނުޖެހޭ ވަޢުދުތަކުގެ ފާހަގަކޮށްލެވޭ ތަސްވީރެއްގެ ގޮތުގައި، ގިނަ ފަހަރަށް ވިސްނުން ނެތް ފަރުދުން ފަރުވާކުޑަކުރާ ސްޓޭންޑެކެވެ.

ޢުމަރު ބިން ޢަބްދުލްޢަޒީޒުގެ ޚިލާފަތަކީވެސް އިންސާފުގެ ވިދާ ނަމޫނާއެކެވެ.  އޭނާ ގާއިމްކުރި އިންސާފަށް އޭނާއާ ދެކޮޅު މީހުންނަށް ވެސް އިންކާރެއް ނުކުރެވުނެވެ.  އޭނާގެ އިންސާފު މިހާތަނަށް ދިގުދެމިގެން ދިޔައީ ދޫނިތަކަށް ވެސް އޭގެ ފައިދާ ލިބުނެވެ.  އެކަލޭގެފާނުގެ ވެރިކަމުގައި ޒަކާތް (ޞަދަޤާތް) ޙައްޤުވާ ފަރުދުން ހޯދުމަކީ ދަތިކަމެކެވެ.  އެއީ އިސްލާމީ ނިޒާމަކީ ތަކުރާރުކޮށް އިންސާފަށް ބާރުއަޅާ އިސްލާމްދީނުގައި ބިންވަޅު ނެގިފައިވާ ނިޒާމަކަށް ވާތީއެވެ.

މާތްالله ޙަދީޘްކުރައްވައެވެ.

اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ [سورة المائده ۸]

ތަރުޖަމާ:

“އިންސާފުވެރިވާށެވެ؛ އެއީ ތަޤްވާވެރިކަމާ ގާތް ކަމެކެވެ. އަދި الله އަށް ބިރުވެތިވާށެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ތިބާ ކުރާ ކަންތައްތަކަށް الله ތަޢާލާ ރަނގަޅަށް އެނގިވަޑައިގަންނަވައެވެ.”  [އަލްމަޢިދާ ސޫރަތް، 8] .

އޭނާ އިތުރަށް ފާހަގަކުރައްވައެވެ.

  “و إذا حَکَمتُم بَین الناس أَن تَحکُموا بالعَدل.”
[سورة النساء ۵۸]

ތަރުޖަމާ:

“އަދި މީހުންގެ މެދުގައި ޙުކުމް ކުރާއިރު އިންސާފުން ޙުކުމް ކުރާށެވެ.”  [ސޫރަތުލް އަންނިސާ، 58].

އަދުލު އިންސާފު ދެމެހެއްޓުމަށްޓަކައި އިސްލާމީ ނިޒާމުގައި ގިނަ އުސޫލުތަކެއް ކަނޑައަޅާފައިވާއިރު، އޭގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ؛

1. ރިޝްވަތު މަނާކުރުން: މުސްލިމުންނަށް މުދާ ނުހައްގުން ޖަމާވުން ހުއްޓުވުމުގެ ގޮތުން، ދިނުމުގައި ވިޔަސް އަދި ލިބުނަސް ރިޝްވަތު ދިނުމަކީ މަނާކަމެކެވެ.

2. ހެކިބަސް ދިނުމުގައި އިންސާފު: ހެކިވެރިންގެ މައްޗަށް ލާޒިމުވެގެންވަނީ ނުހައްގުން ހުކުމްތަކާއި އިންސާފަށް އަރައިގަތުން ހުއްޓުވުމަށްޓަކައި ތެދުވެރި ހެކިބަސް ދިނުމެވެ.

3. ހުދޫދާއި ޤިސާސް ތަންފީޒުކުރުން: އިސްލާމީ ނިޒާމުގެ ތެރޭގައި ކަނޑައެޅިފައިވާ އަދަބުތަކާއި ބަދަލު ހިފުން ތަންފީޒު ކުރަނީ، ނަފްރަތު ބޮޑު ޖަރީމާތައް ހިންގާ މީހުންނަށް އަދަބު ނުލިބި ނުދިއުމަށެވެ.

މިއީ މަދު މިސާލުތަކެކެވެ.  ހުރިހާ ކަމެއް ލިސްޓް ކުރުމަކީ މި މަޝްވަރާ މާ ދުރަށް ފުޅާވާނެ ކަމެއް ކަމުން އަޅުގަނޑުމެން މި ތިން ނުކުތާއަށް ޙައްދު ޖަހަމެވެ.

ނުނިމޭ…