އަބްދުލް ބާސިރު އުމަރީ
އިސްލާމްދީނުގެ އިލްމުވެރިންނަކީ އުއްމަތުގެ ރުކުންތަކާއި، ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ވާރުތަވެރިންނެވެ. އެއީ މުސްލިމް ޖަމާޢަތުގެ ހިތް ކަމުގައި ވާތީ، އެމީހުންގެ ޢިލްމާއި ހިދާޔަތާ ނުލައި އުއްމަތް ދިރުމެއް ނެތި މިސްރާބު ނެތް ގޮތަކަށް ވެގެންދެއެވެ. އެމީހުން މެދުވެރިކޮށް الله ގެ ދީން އުނގަންނައިދީ ރައްކާތެރިކޮށް، ޒުވާނުން ތަރުބިއްޔަތުކޮށް، ޞާލިޙުކަން ހަރުދަނާކޮށް، ފަސާދަ ހިފެހެއްޓި، ނިޒާމުތައް އިންސާފުގެ ދިމާއަށް މަގުދައްކައި، މުއުމިނުންނަށް މިދުނިޔެއާއި އަނެއް ދުނިޔޭގައި ކާމިޔާބީގެ މަގު ދައްކައިދެއެވެ.
މި ޢިލްމުވެރިންނަކީ އުއްމަތުގެ ރޫޙާނީ އަދި އަޚްލާޤީ ލީޑަރުންގެ ގޮތުގައި ޚިދުމަތްކޮށް، ނަބީ މިޝަންގެ ޒިންމާ އުފުއްލަވާ ޢިލްމުވެރިންނެވެ. އެމީހުންނަށް އިޙްތިރާމްކޮށް، އެމީހުންގެ ދަރަޖައަށް އިޙްތިރާމްކޮށް، އެމީހުންގެ އިރުޝާދަށް ތަބާވުމަށް އަޅުގަނޑުމެންނަށް އަމުރުކުރެވިފައިވެއެވެ. އެމީހުންގެ މަޤާމު ކުޑަކޮށްލުމާއި، ފުރައްސާރަކުރުމާއި، ނުވަތަ އެމީހުންގެ މުޤައްދަސްކަމާ ޚިލާފުވުމަކީ ބޮޑު ފާސިޤުކަމެއް ކަމުގައި ބެލެވެއެވެ.
އެއްވެސް މުސްލިމެއްގެ ފުރާނަ ނަގާލުމަކީ ކުފުރާއި الله އަށް ޝަރީކު ކުރުމަށްފަހު އެންމެ ބޮޑު ފާފަތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަމެކެވެ. الله ތަޢާލާ ޙަދީޘްކުރައްވައެވެ.
“އަދި ގަސްތުގައި މުއުމިނަކު މަރާލި މީހާގެ ޖަޒާއަކީ ނަރަކައެވެ.
(ސޫރަތުލް ނިސާ 4:93)
މިފަދަ ހަރުކަށި އިންޒާރެއް އާދައިގެ މުސްލިމަކު ޤަތުލުކުރުމާ ގުޅޭނަމަ، އުއްމަތުގެ ރޫޙާނީ މަގުދައްކައިދޭ ޢިލްމުވެރިން މަރާލުމުގެ ކުށަކީ އެއަށްވުރެ ބޮޑު ޖަރީމާއެކެވެ.
އިމާމު އަލް ނަވާވީ ރަޙިމަހުﷲ، ޢިލްމުވެރިއަކު މަރާލުން ބޮޑެތި ފާފަތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ ބޮޑު ފާފަތަކުގެ ތެރޭގައި ގުނާލެއްވިއެވެ.
“قتل العالم من أعظم الكبائر لأنه إطفاء لنور الدين.”
‘އިލްމުވެރިއަކު މަރާލުމަކީ ބޮޑެތި ފާފަތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަމެއް، ސަބަބަކީ އެއީ ދީނުގެ އަލިކަން ނިއްވާލާ ކަމެކެވެ.’
(ޝަރުޙް ޞަޙީޙް މުސްލިމް، ޖަލްސާ 16، ޞ. 45)
އަދި ނަބިއްޔުން މަރާ މީހުންނާއި ޢަދުލުވެރިކަމަށް އަމުރުކުރާ މީހުންނަށް ބޮޑެތި އަނިޔާތަކެއް ލިބޭނެ ކަމުގެ އިންޒާރު ވެސް الله صلى الله عليه وسلم ދެއްވަނީ: “ހަމަކަށަވަރުން الله ގެ ޢަލާމާތްތަކަށް ކާފިރުވެ، ހައްޤެއް ނެތި ނަބިއްޔުން މަރާ، އަދި މީސްތަކުންގެ ތެރެއިން ޢަދުލުވެރިކަން އަމުރުކުރާ މީހުން އެމީހުންނަށް ވޭންދެނިވި އަދަބެއްގެ ޚަބަރު ދެއްވާށެވެ.”
(ސޫރަތުލް ޢިމްރާން 3:21)
އަބޫ އުބައިދާ ބިން އަލްޖަރާޙް ރަޟިޔަالله ޢަންހު، ރިވާކުރައްވާފައިވަނީ، ޤިޔާމަތް ދުވަހު އެންމެ ހަރުކަށި އަދަބާ ކުރިމަތިލާން ޖެހޭނީ، الله ގެ ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ އަރިހުން އެދިވަޑައިގަތުމަށެވެ. ރަސޫލާ ޖަވާބު ދެއްވީ: “ރަސޫލަކު މަރާ މީހާ، ނުވަތަ ހެޔޮކަންތައްތަކަށް އަމުރުކޮށް ނުބައިކަން މަނާކުރާ މީހަކު މަރާ މީހާ.”
ޢިލްމުވެރިއަކު މަރާލުމަކީ ހަމައެކަނި އެއް ފަރުދެއް ގެއްލުމެއް ނޫނެވެ؛ އެއީ އުއްމަތުގެ ނަބީ ވާރުތަވެރިކަމުން ކަނޑާލުމާއި، އޭގެ ރޫޙާނީ އަލި ނިއްވާލުމެވެ. ކުރީގެ ޤައުމުތަކުގައި އިސްރާއީލުގެ ދަރިން އެބައިމީހުންގެ ނަބިއްޔުންނާއި ޢިލްމުވެރިން މަރާލިއިރު، މާތް ﷲ އެބައިމީހުންނަށް ބަދުނާމާއި ނިކަމެތިކަމާއި، ދަތިކަން ކުރިމަތިވެވަޑައިގެންނެވިއެވެ.
الله ޙަދީޘްކުރައްވަނީ: “އަދި އެއުރެން ނިކަމެތިކަމާއި ނިކަމެތިކަމުން ނިވާވެ، الله ގެ ޙަޟްރަތުން [އެމީހުންގެ މައްޗަށް] ރުޅިވެރިކަމާއެކު އެނބުރި އައެވެ. އެއީ އެމީހުން [ތަކުރާރުކޮށް] الله ގެ ނިޝާންތަކަށް ކާފިރުވެ، ހައްޤެއް ނެތި ނަބިއްޔުން މަރާލުމުންނެވެ.
(ބަޤަރާ ސޫރަތު 2:61)
މިޒަމާނުގައި ޢިލްމުވެރިން މަރާލުމަކީ ޕާކިސްތާނުގެ އަސްކަރީ ވެރިކަމުގެ ނިޒާމީ ޢަމަލަކަށް ވެއްޖެއެވެ. އިލްމުވެރިން ނުހައްގުން އަވަހާރަކޮށްލުމާއި، އެމީހުން ޖަލަށްލުމާއި، ނިކަމެތިކުރުމާއި، ހިމޭންކުރުން؛ މަދަރުސާތައް ނައްތާލުން؛ އަދި ދީނީ އުނގެނުމުގެ މަރުކަޒުތަކަށް އަމާޒުކުރުމަކީ މި ވެރިކަމުގައި ހިންގާ ޖަރީމާތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަމެކެވެ. އޭގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ތަކުރާރުކޮށް ނިކަމެތިކަމާއި ފަގީރުކަން ވަނީ އޭގެ ތެރެއަށް ވަދެފައެވެ.
1947 ވަނަ އަހަރު ޕާކިސްތާން އުފެދުނު ފަހުން އަސްކަރީ ވެރިކަން ތަކުރާރުކޮށް ވަނީ މައުލާނާ ޝައްބީރު އަހުމަދު އުސްމާނީ، މައުލާނާ ސައިދު އަބުލް އައުލާ މައުދޫދީ، މައުލާނާ އަތައުالله ޝާހު ބުޚާރީ، މައުލާނާ ސައިދު ސުލައިމާން ނަދުވީ، މައުލާނާ ޒަފަރު އަހުމަދު އަންސާރީ، މައުލާނާ އަބްދުލް ހާމިދު ފަދަ އިސް އިލްމުވެރިންނާ ކުރިމަތިލާން ފަށާފައެވެ ބަދަޔުނީ، މައުލާނާ މުޒައްފަރު އަޙްމަދު އުސްމާނީ، އަދި އެތައް ބައެއްގެ ތެރޭގައި ދިއޮބަންދުގެ ޢިލްމުވެރިންގެ ތެރޭގައި ހިމެނެއެވެ.
މި ޢިލްމުވެރިން ވަނީ އިންސާފާއި އިލާހީ ހިދާޔަތު ތަންފީޒު ކުރުމަށް އަޑު އުފުއްލެވިފައެވެ. އެއްބަޔަކު ޖަލަށްލައި، އަނެއް ބަޔަކު ފާރަވެރިކަމުގެ ދަށަށް ގެނެސް، އަނެއް ބަޔަކު މަރުގެ ހުކުމް އިއްވާފައިވެ އެވެ. 1971 ވަނަ އަހަރު ބަންގްލަދޭޝްގެ ހަނގުރާމައިގެ ތެރޭގައި ގުނާ ނުލެވޭ ވަރުގެ އިލްމުވެރިންނާއި ފިކުރީ މީހުންނާއި ލިޔުންތެރިން މަރާލި އެވެ.
އޭގެ ފަހުން އައި ދިހަވަރަކަށް އަހަރު ޕާކިސްތާނުގެ އަސްކަރީ ވެރިކަމުން ޝައްކު ކުރެވޭ ހާލަތްތަކެއްގައި ގިނަ ޢިލްމުވެރިން އަވަހާރަކޮށްލިއިރު، އޭގެ ތެރޭގައި މުފްތީ ނިޒާމުއްދީން ޝަމްޒައީ، ޣާޒީ އަބްދުއްރަޝީދު، ޝައިޚް ހަސަން ޖާން، ޝައިޚް އަބްދުލްޣަނީ، އަދި ޝައިޚް ނަސީބު ޚާން ހިމެނެއެވެ. 2007 ވަނަ އަހަރު ލާލް މަސްޖިދާއި ޖާމިއްޔާ ހަފްސާއަށް ދިން ހަމަލާގެ ސަބަބުން އެތައް ސަތޭކަ އިލްމުވެރިންނާއި ދަރިވަރުންނާއި ޤުރުއާން ހިތުދަސްކުރި މީހުން މަރާލުމަކީ މިޒަމާނުގެ ތާރީޚުގައި މުސްލިމް ދުނިޔެއިން ހެކިވާ އަނދިރި ނިޝާނެކެވެ.
މިއަދު ޕާކިސްތާނުގެ އަސްކަރީ ވެރިކަމަކީ އަފްޣާނިސްތާނާ ދެކޮޅަށް ކުރާ އަނިޔާވެރިކަމާއި، ކުރިއަށްދާ އަނިޔާވެރިކަމުގެ ސަބަބުން ދުނިޔޭގެ އިލްމުވެރިންގެ ދެކޮޅުވެރިކަން އިތުރުވަމުންދާ ކަމެކެވެ. މި ޖަރީމާތަކުގެ ސަބަބުން ގިނަ އިލްމުވެރިންނަށް ވަނީ ފާޅުގައި އެ ވެރިކަމާ ދެކޮޅު ހަދައި ކުށްވެރި ކުރަން މަޖުބޫރުވެފައެވެ.
ނިންމާލަމުން ދަންނަވާނަމަ، ޢިލްމުވެރިން މަރާލުމަކީ ވަރަށް ބޮޑު ޖަރީމާއެއް އަދި ބޮޑު އަނިޔާއެކެވެ. މި އަނިޔާވެރި މަކަރުވެރި ވެރިކަމަކީ މި އަނިޔާތަކުގެ ފުރިހަމަ ޒިންމާ އުފުލަންޖެހޭ ވެރިކަމެކެވެ.
















































