ލިޔުންތެރިޔާ: ޖުނައިދު ޒާހިދު
ބަދަލުވަމުން އަންނަ ބާރުތަކާއި، ތަރައްޤީވަމުން އަންނަ ދުނިޔޭގެ ނިޒާމާއި، އާ ޖިއޮޕޮލިޓިކަލް ޑައިނަމިކްސް އުފެދުމުގެ ސިފަ ލިބިފައިވާ ޒަމާނީ ދުނިޔޭގެ މަންޒަރުގެ ސަބަބުން އެކި ހަރަކާތްތަކުގެ ޠަބީޢަތާއި ޓްރެޖެކްޓަރީ ވަރަށް ފުންކޮށް ބަދަލުވެއްޖެއެވެ. އެއް ޒަމާނެއްގައި ވެރިކަންކުރާ ބޭރު ބާރުތަކުގެ ކޮމާންޑުގެ ދަށުން ހަމައެކަނި ޕްރޮކްސީއެއްގެ ގޮތުގައި ހަރަކާތްތެރިވި ގްރޫޕްތައް މިހާރު ދަނީ ދުވަހެއް ދުވަހަކަށް ކޮމްޕްލެކްސް އަދި ހަމްދަރުދީ ނެތް މާހައުލެއްގެ ތެރޭގައި ދިރިހުރުމަށް ކެތްމަދުވެފައި އެވެ.
މީގެ މަދު އަހަރުތަކެއް ކުރިން ސަރަހައްދީ ފުޅާކުރުމުގެ އުދުވާނީ ގޮތެއްގައި މަސައްކަތްކޮށް، ޓްރާންސްނޭޝަނަލް ޚިލާފަތެއް ތަސައްވަރު ކުރަމުން އައި އައިއެސް މިހާރު ވަނީ ކުރީގެ އަމިއްލަ ނަފްސުގެ ހިޔަނިއަކަށް ކުޑަކޮށްފަ އެވެ. ދުނިޔޭގެ ސްޓްރެޓެޖިކް ހިސާބުތަކުން ދުރުވެ، ފިކުރީ ގުޅުންތަކުން މަހުރޫމްވެފައިވާ މި ޖަމާއަތަކީ އެކަހެރިވެ، ބަލިކަށިވެފައިވާ ޖަމާއަތެކެވެ. އޭގެ ބާކީ އޮތް ހަމައެކަނި މަޤްޞަދަކީ ޝީރް ސަރވައިވް ވުމެވެ.
ހުޅަނގުގެ ބާރުތަކާއި އިސްތިއުމާރީ ބާރުތަކުން އައިއެސްއާ މެދު ގެންގުޅޭ ސްޓޭންޑަށް އަންނަ ބަދަލު ފާހަގަ ކުރެވެ އެވެ. އެއް ޒަމާނެއްގައި ޕްރޮކްސީ ހަނގުރާމައަށް ފަސޭހަ ވަސީލަތެއްގެ ގޮތުގައި ދެކެވުނު މި ގްރޫޕަށް ވަނީ ހުރިހާ ސްޓްރެޓެޖިކް ޔުޓިލިޓީއެއް ގެއްލިފައެވެ. އައިއެސް އުފެދުނު އިރުއްސުރެ ވެސް ގުޅުންހުރި އަދި ގަދަކަމުން ދޭ މެސެޖެއް ނެތެވެ؛ މިއަދު އެއީ ސިޔާސީ އެއްވެސް މުހިންމު ފަރާތެއްގެ ހިސާބުތަކުން ގާތްގަނޑަކަށް ނެތެވެ. ދުނިޔޭގެ ބާރުތަކުން އިތުރަށް ޝަރުއީ ނުވަތަ ޕްރެގްމެޓިކް ޗެނަލްތަކުގެ ތެރެއިން ސްޓެބިލިޓީއާއި ނުފޫޒަށް ފޯކަސް ބަދަލުވަމުންދާއިރު، އައިއެސް ފަދަ ހަރަކާތްތަކަށް ތާއީދުކުރުން – އަސްކަރީ، ފިކުރީ ނުވަތަ ސިޔާސީ ބަރުދަނުން އެއްކިބާވެފައިވާ – ވަނީ ފިލައިގެން ގޮސްފައެވެ.
މިހާރު ފުޅާވުމުގެ ގާބިލްކަން ނެތް އައިއެސް އިން މިހާރު ފޯކަސް ކުރަނީ ހަމައެކަނި އެ ޖަމާއަތުގެ ފަޅައިގެން ގޮސްފައިވާ އޮނިގަނޑުން ބާކީ ހުރި ކަންކަން ރައްކާތެރިކުރުމަށެވެ. އެއް ޒަމާނެއްގައި ފުޅާ ސަރަހައްދުތަކެއްގެ މައްޗަށް ވެރިކަންކޮށް، ދުނިޔެ ތިން ކޮންސެންޓްރިކް ދާއިރާއަކަށް ބަހާލައިގެން ތަޞައްވުރުކުރި ހަމަ އެ ގްރޫޕް މިހާރު ވަނީ ވުޖޫދު ދެމިއޮތުމަށް ވަރުގަދަ ފައިތިލައެއް ވެސް ކަށަވަރު ނުވެފައެވެ.
އެ ގްރޫޕްގެ ސްޓްރެޓެޖިކް ތަސައްވުރު ގޯސްވެ، ގުޅުންހުރި ގޮތެއްގައި ދެމިތިބުމަށް ކުރާ ނިކަމެތި މަސައްކަތަކަށް ވެފައިވާއިރު، އެއްވެސް އާލާވުމެއް ދުނިޔޭގެ ބާރެއްގެ ބަދަލުގައި ފިނޑި ހަރަކާތެއްގެ ސިފައިގައި ދިއުން އެކަށީގެންވެ އެވެ. ޓެރަރިސްޓް އަދި ހަރުކަށި ޖަމާއަތްތަކުގެ ތާރީޚުގެ ކުރު ސާވޭއަކުން އެނގޭ ގޮތުގައި ބޭރުގެ ޖާސޫސީ މައުލޫމާތު މެނިޕިއުލޭޝަން އާއި ފިކުރީ އަޅުވެތިކަމުގެ ތެރޭގައި ބިނާވެފައިވާ ހަރަކާތްތަކަކީ އާޚިރުގައި ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ނުހިނގާ އަދި ފުނޑުފުނޑުވުމަށް ކަނޑައެޅިފައިވާ ހަރަކާތްތަކެކެވެ.
އައިއެސް ހަލުވިކަމާއެކު އަރައިގަތުމުން ދުނިޔެ ސިއްސައިގެން ދިޔައެވެ. އޭގެ ކުރީކޮޅު އުފެދުނު މޮމެންޓަމަކީ ހީވެސް ނުކުރާ އަދި ބިރުވެރި ކަމެއް ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ. ނަމަވެސް އެ ގްރޫޕްގެ ޢުމްރާނީ އުނިކަންތަކާއި، ފިކުރީ ބަނގުރޫޓުވުމާއި، ހަގީގީ ޠަބީޢަތް ހާމަވާން މާގިނަ ދުވަހެއް ނުނެގިއެވެ. އޭގެ އަނިޔާވެރި، ބިރުވެރިކަމުން ދުއްވާ ފިކުރު – ފަސާދަވެރި، ފަސާދަވެރި، އަދި އިންސާނީ ކަރާމާތާއި އިސްލާމީ އަގުތަކާ ވެސް ބީރައްޓެހި ފިކުރު – މުޅި ދުނިޔޭގެ ގައުމުތަކާއި ޖަމާއަތްތަކުގެ ނަފްރަތު ވަރަށް އަވަހަށް ލިބުނެވެ. ތާއީދު އެއްކުރުމާ ދުރުގައި އައިއެސް އިން އާންމުންގެ ކުށްވެރިކުރުމާއި ދެކޮޅުވެރިކަން އުފެއްދި އެވެ.
މިހާރު، ބަލިކަށިވެފައިވާ ޙާލަތުގައި، އެ ޖަމާޢަތުން ދެމިހުރުމަށް ކޮންމެ އަގެއް ދައްކަން ތައްޔާރަށް އޮތީ- އިންސާނީ އަގުތަކާއި ކަރާމާތް ދޫކޮށްލުމުގެ އަގުގައި ވެސް. އޭގެ ދުނިޔޭގެ ނަޒަރިއްޔާތަކީ އެއްވެސް ސައްހަ ދީނީ ސަގާފަތަކުން ވަކިވެފައިވާ، އެއްވެސް ޞައްޙަ ދީނީ ނުވަތަ ފިކުރީ ބިންގަލަކުން އެއްކިބާވެފައިވާ ތަނެކެވެ. މި ފިކުރީ އަދި އަޚްލާޤީ ހުސްކަމާއި، އަސްކަރީ ބަލިތަކާ ގުޅިގެން، އޭގެ އިޖުތިމާޢީ ޝަރުޢީކަމާއި، އާންމުންގެ ތާއީދު ގެއްލިގެން ގޮސްފައިވެއެވެ.
ޖަމާޢަތެއްގެ އަސާސް – އެ ޖަމާޢަތެއް ތަމްސީލުކުރާ ކަމަށް ބުނާ މީހުންނާއި މުޖުތަމަޢާ – ގުޅުން ކެނޑިގެން ދިއުމުން، އެ ޖަމާޢަތުގެ އެތެރޭގެ އިތުބާރު ގެއްލިގެން ދިއުމާއި އެކު، އެއް ޒަމާނެއްގައި އެ ޖަމާޢަތެއް ބޭނުންތެރި ކަމަށް ފެނުނު ބޭރު ބާރުތަކާ ގުޅުން ނެތް ކަމަކަށް ވެގެންދެއެވެ. ދުނިޔޭގެ ބާރުތަކުގެ ނަޒަރުގައި އައިއެސް ވެފައިވަނީ ޚަރަދުވެފައިވާ ބާރަކަށް، ސްޓްރެޓެޖިކް އަގެއް ނެތް އަނދާ ހުލިވެފައިވާ ޕޯނަކަށް.
އައިއެސްއަށް ހުޅަނގުގެ ތާއީދަކީ ފުރުސަތު ހޯދުމާއި އުކުޅުވެރި ތާއީދެއް ކަމަށާއި، އެ ޖަމާއަތުގެ ހަގީގީ ޠަބީޢަތް ދުނިޔެއާއި ސަރަހައްދީ އާބާދީތަކަށް ހާމަވި ހިސާބުން އެކަން ހޫނުވެގެން ދިޔައެވެ. އޭގެ ބޭނުންތެރިކަން ގެއްލިފައިވާ އައިއެސް މިހާރު ދަނީ ނައްތާލުމުން ސަލާމަތްވުމަށްޓަކައި އެންމެ ފަހުގެ މަސައްކަތެއްގަ އެވެ. އެއީ ކިހިނެއް ލޭބަލް ކުރެވޭ ކަމެއް ނުވަތަ ހީވާ ކަމެއްތޯ އުފެދޭ ސުވާލަކީ މިހާރު ގްރޫޕަށް މުހިންމު ކަމެއް ނޫނެވެ؛ އޭގެ ހަމައެކަނި މަޤްޞަދަކީ ދިރިހުރުމެވެ.
ފިކުރީ ރަތް ރޮނގުތަކާއި، ގުޅިފައިވާ ސްޓްރެޓެޖީތަކާއި، ނުވަތަ ކަނޑައެޅިފައިވާ ބޯޑަރުތަކުން މިހާރު ބަނދެވިފައި ނުވާ އައިއެސް އޮތީ ވުޖޫދުގެ މާޔޫސްކަމުގެ ހާލަތެއްގައެވެ. އުދައެރުމެއްގައި ގެނބިގެން އުޅޭ މީހަކު ގަސްގަހާގެހިތަކުގައި ހިފާލާ ފަދައިން، ކޮންމެ ފުރުސަތެއްގައި ވެސް – ކިތަންމެ ބަލިކަށި ނަމަވެސް – ހިފަހައްޓައިގެން އުޅެނީ، އުދުހިފައި ހުރުމާއި، ހަނދާން ނެތިގެން ނުދިއުމަށެވެ.
އައިއެސް: އެގްރެސިވް އެކްސްޕެންޝަން އިން ފެށިގެން ޑިފެންސިވް ސަރވައިވަލް އަށް
