ލިޔުންތެރިޔާ: ޖުނައިދު ޒާހިދު
މި ޖަމާޢަތުގެ ތާރީޚީ ޕްރޮސެސްއާއި ހަނގުރާމަވެރި ޓްރެޖެކްޓަރީގެ ފުރިހަމަ ވިސްނުމެއް އެދޭނަމަ، އޭގެ ތަރައްޤީ ފެށުނީ އިރާޤުގައި ޑިމޮކްރެޓިކް ނިޒާމެއް ޤާއިމުވެ، އޭގެ ފަހުން ވަކި ފެކްޝަނެއް އެ ސަރަޙައްދުގައި ވެރިކަމަށް އައުމާ ގުޅިގެންކަން ސާފުވެގެންދެއެވެ.
އައިއެސްގެ އައިޑެންޓިޓީއާއި ނިޝާނުގެ ދަށުން އުފެދުނު ހަރަކާތް-“އިރާގު އާއި ސީރިއާގެ އިސްލާމިކް ސްޓޭޓް”- ހަތިޔާރު އެޅި ހަނގުރާމަތަކުގައި ބައިވެރިވީ އެ ޖަމާއަތް އުފެއްދުމާއި ހިންގުމަށް ކުރިން ކަނޑައެޅިފައިވާ އެޖެންޑާއަކާ އެކުގަ އެވެ. މި ޖަމާއަތުން އުފެދުނު އިރުއްސުރެ، މިހާރު ހުރި ބާރުތައް ވައްޓާލުމަށް ފޯކަސްކޮށްގެން ކޯހެއް ކަނޑައެޅި، އެ ޖަމާއަތުގެ ފިކުރު ކުރިއަރަން ޖެހޭ ކަމަށް ގަބޫލުކުރާ ގޮތަށް ތާއީދުކޮށް، އެހެން ހުރިހާ ހަރަކާތްތަކެއް އެއާ އެއްވަރު ނުވަތަ އެ ޖަމާއަތުގެ ތެރެއަށް ވަދެގެން ދިޔައެވެ.
އައިއެސްގެ ބެނާގެ ދަށުން ރަހުމުކުޑަ އަދި ހަތިޔާރު އެޅި ފެކްޝަނެއް އުފެދިގެން ދިޔައީ، ބިރުވެރިކަމުގެ ތެރޭގައި ފުންކޮށް ބިންވަޅު ނެގިފައިވާ ވިސްނުމަކާއި އުކުޅުތަކަކާއެކު ހަރަކާތްތެރިވަމުންނެވެ. އަލަށް އުފެދުނު ސަރަހައްދީ ނިޒާމަށް ވަގުތީ ގޮތުން ބުރޫއަރުވައިގެން-ޚާއްޞަކޮށް މެދުއިރުމަތީގައި- ބިރުވެރިކަމާއި އަނިޔާވެރިކަން އުފެއްދުމަށް މަސައްކަތް ކުރިއެވެ.
ޝަރީޢަތް ތަންފީޒުކުރުމަކީ އޭގެ އެންމެ ފަހުގެ މަޤްޞަދެއް ކަމަށް ޝަރީޢަތުގެ މެނިފެސްޓޯގައި ބުނި ނަމަވެސް، ހަގީގަތުގައި އެއީ ވަރަށް ނުރައްކާތެރި އަދި ހައްދުފަހަނަޅާފައިވާ ގޮތްތަކަށް ރިޢާޔަތްކޮށްގެން އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގެ ތަޞައްވުރު ކިލަނބުކޮށްލި ކަމެކެވެ.
ހަގީގަތުގައި އައިއެސް ފާހަގަކޮށްލެވޭ ކަމަކީ މިޒަމާނުގައި އުފެދިފައިވާ ބިރުވެރިކަމުގެ އެންމެ އަނިޔާވެރި އަދި ވަލު ޖަނަވާރުތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ޖާދޫގެ ގޮތުގަ އެވެ. އޭގެ ކުރިއެރުމަށް މެދުވެރިވާ ކަންތައްތައް ދެނެގަތުމަށްޓަކައި، ފުރަތަމަ ބަލަންޖެހެނީ، އެތަން އުފެދުނު މާހައުލެވެ. އެއީ އެ އުފެދުމުގެ އަސްލު ސަބަބުތައް ސާފުކޮށްދެވޭނީ އޭރުންނެވެ.
އައިއެސް ތަމްސީލު ކުރަނީ އަނިޔާވެރިކަމާއި ފަނާކުރަނިވި ތެޔޮ ދަނޑިތަކުން ވިޔަފާރިކޮށްފައިވާ ޓެޕެސްޓްރީއެކެވެ. އެއީ ހަމައެކަނި އަރަބި ގައުމުތަކުގެ ހަމަޖެހުން ގެއްލިފައިވާ ކަމެއް ނޫން ކަމަށާއި ފުޅާ ސަރަހައްދުގެ ނުރައްކާ ވެސް ކުރިމަތިވެފައިވާ ކަމެކެވެ.
މި ގްރޫޕްގެ ފަހަތުގައިވާ އަސްލާއި މޮޓިވޭޝަންސް
އައިއެސްގެ އުފެދުމާއި މޮޓިވޭޝަންތައް ދެނެގަތުމަށްޓަކައި، އަވަށްޓެރި ގައުމުތަކުގެ މެދުގައި ހިއްސާކުރެވޭ ސަރަހައްދީ އިސްނެގުމާއި އެއްބާރުލުން ނުދިނުމަކީ އައިއެސް ފަދަ ހަރުކަށި ޖަމާއަތްތަކަށް ޓްރެކްޝަން އާއި ދިރުމެއް ހޯދުމަށް ފަހި ބިމެއް އުފެދުނުކަން ގަބޫލުކުރަން ޖެހެއެވެ.
އެއްބައިވަންތަ އަދި ކަނޑައެޅިފައިވާ އެޖެންޑާއެއް ނެތުމުން ދުނިޔޭގެ ގިނަ ޖަމާއަތްތަކަށް އިހުމާލުވެ، ދުރަށް ޖެހިފައިވާ ކަމުގެ އިހުސާސް ކުރެވި، މިފަދަ ހަލަބޮލިކަމުގެ ތެރޭގައި “ސަލާމަތްތެރިން” ގެ ގޮތުގައި ތިބެން ޖެހުނެވެ.
މި މަރުވާ ހަރަކާތުގެ ކުރިއެރުމަށް ތެޔޮ ޖަހާ އަނެއް މުހިންމު ކަމަކީ ކަޅުކަން – ޚާއްޞަކޮށް ކޮރަޕްޝަނާއި އަމިއްލަ ފައިދާގެ ތެރެއިން މުއްސަނދިކަމާއި ބާރު ހޯދުމެވެ. މި ޑައިނަމިކްގެ ސަބަބުން އައިއެސް އުފެދުމަށް މަގުފަހިވެގެން ދިޔަ ކަމުގެ އިތުރުން މުޅި ސަރަހައްދުގައި ވެސް ތަފާތު ފަނާކުރަނިވި ޖަމާއަތްތައް ދެމެހެއްޓި އެވެ.
އިރާގާއި ސީރިއާގައި ހިނގި ހަނގުރާމަތަކާއި އެމެރިކާގެ ދައުރު
ގިނަ ފަހަރަށް ބާރުތަކުގެ މެދުގައި ކޯޅުންތައް އުފެދެނީ އެކަކު އަނެކަކު ބަލިކަށިވަމުންދާ ނުވަތަ ގުޅުން ނެތް ކަމަށް ހީވުމުންނެވެ. މެދުއިރުމައްޗާއި އޭޝިއާގެ ހުރިހާ ހިސާބެއްގައި ފަހުގެ ޖިއޮޕޮލިޓިކަލް ބަދަލުތަކުގައި ބޮޑު ދައުރެއް އަދާކުރީ އެމެރިކާ އެވެ.
އިރާގާއި ފަހުން ސީރިއާގައި ވެސް އެތެރޭގެ ހަމަނުޖެހުންތައް އުފެއްދުމުގެ ސަބަބުން އެމެރިކާއިން ދެކެމުން ދިޔައީ މިފަދަ ހަލަބޮލިކަމަކީ އެގައުމުގެ ސްޓްރެޓެޖިކް މަގުސަދުތައް ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށް ލިބުނު ފުރުސަތެއްގެ ގޮތުގަ އެވެ. މި މަޤްޞަދު ޙާޞިލުކުރުމަށްޓަކައި، ޚާއްޞަކޮށް އެކުވެރިންގެ ފަރާތުން ކުރިމަތިވާ އެއްވެސް ދެކޮޅުވެރިކަމެއް ނިއުޓްރަލައިޒްކުރުމުގައި، އެ ޤައުމުގެ މަސްލަހަތަށް ތަބާވާނެ ޕްރޮކްސީ ގްރޫޕްތަކަށް ބަރޯސާވިއެވެ.
އެމެރިކާއިން ވަކި ސްޓްރެޓެޖީއެއް އެކުލަވާލައި، އައިއެސްގެ ހިންގުން އެ ސަރަހައްދުގައި ތިބި އެގައުމުގެ ޖާސޫސީ އިދާރާތަކާ ހަވާލުކުރި އެވެ. ފުރަތަމަ ފަހަރަށް އެމެރިކާގެ މަޤްޞަދަކީ، ޚާއްޞަކޮށް އިރާޤާއި ސީރިޔާގައި، އެމެރިކާގެ ކުރިއަށް އޮތް ޕްލޭންތަކާއި އެޖެންޑާތަކަށް ހުރަސްއެޅިދާނެ އެހެން ޖިހާދީ ހަރަކާތްތައް ނައްތާލުމެވެ.
އެމެރިކާގެ ދިގުމުއްދަތުގެ ސްޓްރެޓެޖީތަކުގައި ގިނަ ފަހަރަށް މަކަރުވެރިކަމާއި މެނިޕިއުލޭޝަން ހިމެނޭ ކަމަށް ބަލާއިރު، އައިއެސްގެ މަޝްރޫއު – ޖިހާދީ ހަރަކާތްތައް ނައްތާލުމަށް ނުވަތަ އެންމެ ކުޑަމިނުން ބަދުނާމު ކުރުމަށް އަމާޒު ހިފާފައިވާ މަޝްރޫއު – އޭގެ ފުޅާ ސަރަހައްދީ އޮނިގަނޑުގައި އެންމެ އިސްކަމެއް ދިނެވެ.
މި މަޝްރޫޢު ސީޑްކޮށް ފުޅާކުރުމަށް އެންމެ ފަހިކަމަށް ބެލެވުނު ޤައުމުތަކަކީ އިރާޤާއި ސީރިޔާއެވެ.
ބިރުވެރިކަމުގެ އޮށްތައް: އައިއެސް
އުފަންކުރީ ކޮން ކަމެއް ހެއްޔެވެ؟
