ސަރްދާރު ބަލޫޗް
ބަލޫޗިސްތާނަކީ ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ގުދުރަތީ ވަސީލަތްތަކެއް ލިބިފައިވާ ގައުމެއް ނަމަވެސް، ޕާކިސްތާނުގެ އެންމެ ބޮޑު އަދިވެސް އެންމެ އިހުމާލުވެފައިވާ އަދި ތަރައްގީ ނުވާ ޕްރޮވިންސެވެ. މި ފުޅާ އަދި ސްޓްރެޓެޖިކް ގޮތުން މުހިންމު ސަރަހައްދަކީ، އެމީހުންގެ އައިޑެންޓިޓީ ރައްކާތެރިކުރުމާއި، ބިން ހިމާޔަތްކުރުމާއި، އެންމެ އަސާސީ އިންސާނީ ހައްގުތައް ދިފާއުކުރުމަށް ދިގު ޒަމާންތަކެއް ވަންދެން މަސައްކަތްކުރި ފަޚުރުވެރި އަދި ކެތްތެރި ރައްޔިތުން ކަމަށްވާ ބަލޫޗް ގައުމުގެ ތާރީޚީ ވަޒަނެވެ.
ރަނާއި ގޭހާއި ކޮޕަރާއި ކޮލާއި އެހެނިހެން އަގުހުރި މަޢުދަންތަކުން މުއްސަނދި ފަސްގަނޑެއް ނަމަވެސް، ބަލޫޗިސްތާނުގެ ރައްޔިތުން ދިގުދެމިގެންދާ ފަޤީރުކަމާއި، ފުން އަނިޔާވެރިކަމާއި، ދެމިއޮންނަ އަނިޔާވެރިކަމާއި، ނިޒާމީ އަނިޔާވެރިކަމާއި، ތަޙައްމަލު ކުރަމުންދެއެވެ. ދިރިއުޅުމުގެ އަސާސީ ބޭނުންތައް ގިނަ ބައެއްގެ އަތްފޯރާފަށުން ބޭރުގައި އެބަހުއްޓެވެ. ފެންވަރު ރަނގަޅު ތައުލީމު މަދުވުމާއި، ސިއްހީ ހިދުމަތްދޭ ވަސީލަތްތައް އެކަށީގެންވާ ވަރަށް ނުލިބުމާއި، ބޮޑެތި ސަރަހައްދުތަކުގައި ސާފު ބޯފެން ނުލިބުމާއި، ވަޒީފާގެ ފުރުސަތުތައް މަދުވުމާއި، ސިޔާސީ މިނިވަންކަން ވަރަށް ބޮޑަށް ހަނިވެފައިވެއެވެ. މިފަދަ ހާލަތްތަކުގައި ބަލޫޗް ރައްޔިތުންނަށް އިހުސާސް ކުރެވިފައިވަނީ، އެމީހުންގެ ސަގާފީ އަގުތަކާއި ތާރީޚީ ހޭލުންތެރިކަމާ އެއްގޮތަށް، ކަރާމާތްތެރި ވުޖޫދެއްގެ މަސައްކަތް ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށެވެ.
ދިހަވަރަކަށް އަހަރު ވަންދެން ބަލޫޗް ގައުމު ދިރިއުޅެމުން އައީ ސިޔާސީ ގޮތުން ބާކީކޮށް، ހިމޭންކަން ލާޒިމުކޮށްގެންނެވެ. ބަލޫޗިސްތާނާ ގުޅޭ ގިނަ ބޮޑެތި ނިންމުންތައް ނިންމަނީ ޕާކިސްތާނުގެ މަރުކަޒީ ސަރުކާރާއި އަސްކަރީ މުއައްސަސާތަކުން ކަމަށާއި، ގިނަ ފަހަރަށް މާނަހުރި މަޝްވަރާއެއް ނުވަތަ އެ ސަރަހައްދުގެ ދަރިފަސްކޮޅުގެ އާބާދީއާއި އެމީހުންގެ ޝަރުއީ ކަންބޮޑުވުންތަކަށް ރިއާޔަތް ނުކޮށް ކަމަށެވެ.
ރައްޔިތުންގެ ޝަކުވާތައް އަޑުއުފުލަން ނުވަތަ ހައްގުތަކަށް ވަކާލާތު ކުރަން މަސައްކަތް ކުރާ ބަލޫޗް ލީޑަރުންނަށް ބޮޑެތި ނަތީޖާތަކެއް ކުރިމަތިވެ އެވެ. އެތައް ބަޔަކު ވަނީ ސިއްރު ހާލަތްތަކެއްގައި ރަހީނުކޮށް، ބަންދުކޮށް، ނުވަތަ ނައްތާލާފައެވެ. އިންސާނީ ހައްގުތަކާ ބެހޭ ޖަމިއްޔާތަކުން ތަކުރާރުކޮށް ރިޕޯޓްކުރާ ގޮތުގައި އެގައުމުގައި ގަދަކަމުން ގެއްލުވާލާ މީހުންގެ އަދަދު އެންމެ ގިނައީ ބަލޫޗިސްތާނުން ކަމަށާއި މި މައްސަލަތައް ގިނައިން ގުޅިފައިވަނީ ޕާކިސްތާނުގެ އަސްކަރިއްޔާއާއި ޖާސޫސީ އިދާރާތަކާއި ސަލާމަތީ އެހެން މުއައްސަސާތަކާ ކަމަށެވެ.
ސިޔާސީ ނިންމުންތައް ނިންމުމުގައި ވާހަކަ ދެއްކުމާއި، އިޚްތިޔާރުކުރުމާއި، ނުވަތަ ބައިވެރިވުމުގެ ހައްގު ނިޒާމީ ގޮތެއްގައި އިންކާރުކުރާ މާހައުލެއްގައި، ގިނަ ބަލޫޗް ޒުވާނުންނަށް ފެންނަނީ ހަމަނުޖެހުންތަކާއި، ވަކިވުމުގެ ޝުޢޫރާއި، ބައެއް ޙާލަތްތަކުގައި ހަތިޔާރު އެޅި ދެކޮޅުވެރިކަމެވެ. މިއީ ވެރިކަން ހޯދުމަށް ކުރާ މަސައްކަތެއް ނޫން ކަމަށާއި، އެއީ ދިރިހުރުމާއި، އިންސާފާއި، އެމީހުންގެ ޖަމާޢަތުގެ ކަރާމާތް ދެމެހެއްޓުމަށް ކުރާ މަސައްކަތެއް ކަމަށެވެ.
ބަލޫޗިސްތާނަކީ ގުދުރަތީ ވަސީލަތްތަކުގެ ގޮތުން ޕާކިސްތާނުގެ އެންމެ މުއްސަނދި އެއް ސަރަހައްދުގެ ގޮތުގައި ގިނަ ބަޔަކު ދެކެ އެވެ. އެއީ ރަނާއި ކޮޕަރާއި ކޮލާއި ގޭހާއި އެހެނިހެން މަޢުދަންތަކުގެ ބޮޑު ރިޒާވްތަކެއް ލިބިފައިވާ ތަނެކެވެ. އެހެނަސް މި މުއްސަނދިކަމުގެ ފައިދާ މި ބިމުގައި އުޅޭ މީހުންނާ ހަމައަށް ފޯރާނީ މަދުންނެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި ފައިދާ ދަތުރުކުރަނީ މަރުކަޒީ ސަރުކާރާއި، އަސްކަރިއްޔާއާ ގުޅުން ހުރި ވިޔަފާރިތަކާއި، ބޭރުގެ ކޮންޓްރެކްޓަރުންނަށް ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ. ކޮންމެ އަހަރަކު ބިލިއަން ޑޮލަރުގެ ވަސީލަތްތައް ނެގޭއިރު، ބަލޫޗް ރައްޔިތުން ތިބީ އެމީހުންނަށް ހައްގު ގޮތުގައި ނިސްބަތްވާ ތަނަވަސްކަމުން މަހުރޫމްވެފައެވެ.
މި އިޤްތިޞާދީ އަނިޔާވެރިކަމަކީ ނަހަމަ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރުމުގެ ވަރުގަދަ ގޮތެއް ތަމްސީލުކުރާ ކަމެކެވެ. އެއީ ހަމައެކަނި ފަގީރުކަން ފުންކޮށްދިނުމުގެ އިތުރުން ދައުލަތާއި ދައުލަތުގެ މުއައްސަސާތަކާއި މަރުކަޒީ ބާރާއި މެދު ފުޅާދާއިރާއެއްގައި ނުރުހުން އުފެދިފައިވާ ކަމެކެވެ. ބައިނަލްއަގްވާމީ އިންސާނީ ހައްގުތަކާ ބެހޭ ޖަމިއްޔާތަކުން ޕާކިސްތާނުގެ ސަލާމަތީ ބާރުތަކުން ވާހަކަ ދައްކަން ކެރޭ އެކްޓިވިސްޓުންނާއި ދަރިވަރުންނާއި ނޫސްވެރިންނާއި މަދަނީ ޖަމިއްޔާގެ އެހެން މެމްބަރުންނާ ދެކޮޅަށް ގެންގުޅޭ ބުރަ އުކުޅުތަކުގެ ވާހަކަ ތަކުރާރުކޮށް ރިޕޯޓް ކުރެ އެވެ.
އަމިއްލައަށް ހައްޔަރުކުރުމާއި، ޝަރީއަތެއް ނެތި ގިނަ ދުވަހު ބަންދުކުރުމާއި، އަނިޔާކުރުމާއި، ޝަރީޢަތުން ބޭރުގައި މީހުން މަރާލުމަކީ ގިނަ އާއިލާތަކަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ބިރުވެރި ހަގީގަތުގެ ބައެކެވެ. ގިނަ ފަހަރަށް ގެއްލިގެންދާ މީހުން ދެން ދުވަހަކުވެސް ނުފެންނައިރު، ހަށިގަނޑުތައް ހޯދުމުން އެމީހުންގެ ކިބައިން ފެންނަނީ ބޮޑެތި އަނިޔާތަކުގެ އަލާމާތްތަކެކެވެ. މިފަދަ ކަންކަމަކީ އިންސާނީ ކަރާމާތާއި ވަރަށް ބޮޑަށް ޚިލާފުވެފައިވާ ކަމެއް ކަމަށާއި، ބަލޫޗް ރައްޔިތުން ވަނީ ނަފްސާނީ، ސިޔާސީ އަދި އިޖުތިމާއީ ފުން ދަތިކަމެއްގެ ތެރެއަށް ވައްޓާލާފައެވެ.
ބަލޫޗިސްތާނުގައި ހިޔާލުފާޅުކުރުމުގެ މިނިވަންކަން ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ކުޑަކޮށްފައެވެ. ސިޔާސީ، އިގްތިސާދީ، ނުވަތަ ސަގާފީ ހައްގުތަކާ ބެހޭ ގޮތުން ވާހަކަ ދައްކާ ކޮންމެ މީހަކަށް ވެސް، އެކްޓިވިސްޓެއް، ލިޔުންތެރިއެއް، އެކަޑަމިކް، ސިޔާސީ މީހެއް، ނުވަތަ ދަރިވަރެއް ކަމުގައި ވިޔަސް، ވަކިވެގަންނަ މީހެއްގެ ގޮތުގައި ނުވަތަ ޓެރަރިސްޓެއްގެ ގޮތުގައި ބްރޭންޑް ކުރެވޭނެ އެވެ. މި ލޭބަލިންގ އަކީ އިންސިޑެންޝަލް ކަމެއް ނޫނެވެ. އެއީ ޕާކިސްތާނުގެ އަސްކަރީ ވެރިކަމުން ގަސްތުގައި ބަލޫޗް ހަނގުރާމަ ބަދުނާމުކޮށް، ޚިޔާލުތަފާތުވުންތައް ހިމޭންކޮށް، އެތެރޭގެ އަދި ބައިނަލްއަގްވާމީ ގޮތުން ވެސް ފިއްތުންތައް ޖަސްޓިފައި ކުރުމުގެ އަމާޒު ހިފާފައިވާ ސިޔާސަތެއްގެ ބައެކެވެ. ކައުންޓަރ ޓެރަރިޒަމްގެ ބަހަނާގެ ދަށުން އެތައް ހާސް ބަޔަކު ހައްޔަރުކޮށް، އަނިޔާކޮށް، މަރާލާފައިވެ އެވެ.
އެހެންކަމުން ބަލޫޗިސްތާނަކީ ހަމައެކަނި ވަސީލަތްތައް ގިނަ ސަރަހައްދެއްގެ ގޮތުގައި ނުބެލެވޭނެއެވެ. އެއީ ކަރާމާތާއި ހައްގު ހޯދުމަށް ކުރާ މަސައްކަތުގައި ގިނަ ދުވަސްތަކެއް ވަންދެން އަނިޔާވެރިކަން ތަހައްމަލުކޮށްފައިވާ އަނިޔާވެރި އަދިވެސް ސާބިތު ރައްޔިތުންގެ ވަޒަނެވެ. ސިޔާސީ، އިޤްތިޞާދީ، ސަޤާފީ، އަދި އިންސާނީ ޙައްޤުތައް ދިފާޢުކުރުމަކީ ކުށެއްވެސް އަދި ޓެރަރިޒަމްގެ އަމަލެއްވެސް ނޫނެވެ. އެއީ ޝަރުޢީ އަދި އަސާސީ އިންސާނީ ޙައްޤެކެވެ. މި ހަގީގަތް ދެނެގަތުމަކީ ބަލޫޗް ރައްޔިތުން އަމިއްލަ ނިންމުމެއް ނިންމުމާއި، އެމީހުންގެ ގައުމީ އައިޑެންޓިޓީ ދަމަހައްޓައި، އަނިޔާވެރިކަމުން މިނިވަންވުމުގައި ކޮންމެހެން ބޭނުންތެރި ކަމެކެވެ.
ހަމައެއާއެކު، ޕާކިސްތާނުގެ އަސްކަރީ ވެރިކަމުގެ ސިޔާސަތުތަކާއި އަމަލުތައް، ގަދަކަމުން ގެއްލުވާލުމާއި، އިގްތިސާދީ ގޮތުން ނަހަމަ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރުމާއި، ސިޔާސީ ގޮތުން ބާކީކުރުމާއި، ސަގާފީ ފިއްތުންތަކުން ދައްކުވައިދޭ ސިޔާސަތުތަކާއި އަމަލުތައް ދެން ފޮރުވައިގެން ނުވަތަ އަޅާނުލާ ތިބެގެން ނުވާނެއެވެ. މި ހަގީގަތްތައް ބައިނަލްއަގްވާމީ މުޖުތަމައުގެ ކުރިމައްޗަށް ސާފުކޮށް ހުށަހަޅަން ޖެހޭއިރު، ސަލާމަތާއި ޓެރަރިޒަމްއާ ދެކޮޅަށް މުޅި ގައުމެއްގެ ހައްގުތަކާއި ކަރާމާތް ގެއްލިފައިވާ ގޮތް ދުނިޔެއަށް ވިސްނޭނެ އެވެ.
ބައިނަލްއަޤްވާމީ އިންސާނީ ޙައްޤުތަކާބެހޭ ޖަމިއްޔާތަކާއި، ދުނިޔޭގެ މީޑިއާތަކާއި، ޒިންމާދާރު ދައުލަތްތަކުން މިކަމުގައި އަޚްލާޤީ ޒިންމާއެއް އުފުލައެވެ. މިއީ ހަމައެކަނި ބަލޫޗިސްތާނުގެ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. އެއީ ދުނިޔޭގެ ޟަމީރުގެ އިމްތިޙާނެކެވެ. ބައިނަލްއަޤްވާމީ މުޖުތަމަޢުން ބަލޫޗް ރައްޔިތުންގެ އަޑު އަޑުއަހައި، އެމީހުންގެ ޝަރުޢީ ޑިމާންޑްތަކަށް ތާއީދުކޮށް، އެމީހުންނަށް ކުރިމަތިވަމުންދާ އަނިޔާވެރިކަން ފާޅުގައި ކުށްވެރިކުރާ ވަގުތު މިވަނީ އައިސްފައެވެ. ހިމޭންކަމަކީ، މި މަރުހަލާގައި، މިހާރު ނިއުޓްރަލް މަގާމެއް ނޫނެވެ.
ބަލޫޗިސްތާން: ގުދުރަތީ މުއްސަނދިކަމުގެ ބިމެއް، އަދިވެސް އޭގެ ރައްޔިތުންނަށް ޖަލެއް
