ލިޔުނީ: އަސަދު ޣުރްޒާންގް
ޚަރީޖީންނަކީ އިސްލާމްދީނުގައި ދިގު އަދި ހަރުކަށި ތާރީހެއް އޮތް ބައެކެވެ. އެމީހުންގެ ހަރުކަށި ފިކުރުތަކުގެ ސަބަބުން މުސްލިމުންގެ އެއްބައިވަންތަކަމާއި އިއްތިފާގަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ދިނެވެ. މުޅި ތާރީޚުގައިވެސް އެމީހުންގެ މަގުފުރެދިފައިވާ ޢަޤީދާތަކުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ކަނޑިތައް ގެންގުޅުމުގެ ސަބަބުން ބޮޑު ފުރާނަ ގެއްލުމެއްގެ އިތުރުން މުސްލިމް މުޖުތަމަޢަށް ބޮޑެތި އިޤްތިޞާދީ އަދި އިޖުތިމާޢީ ގޮންޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިވިއެވެ.
އިސްލާމްދީނުގެ ކުރީކޮޅުގެ ޤަރުނުތަކުގައި، ޚާއްޞަކޮށް އުމަވީ ޚިލާފަތަށްފަހު، ޚަރީޖީން ވަނީ އެކި ސަރަޙައްދުތަކުގައި އައްބާސީ ޚިލާފަތާ ދެކޮޅަށް ގަތުލުއާންމުތައް ހިންގާފައެވެ. ހާރޫން އަލް ރަޝީދުގެ ޚިލާފަތުގައި ޚަރީޖީން ބަޣާވާތްކުރީ ޚުރާސާން، އިރާގު، އަދި ފާރިސީގެ ބައެއް ހިސާބުތަކުގައެވެ. އެމީހުން އާންމުކޮށް މަރުކަޒީ ސަރުކާރުތަކުގެ ބާރު ގަބޫލުކުރުމަށް ދެކޮޅު ހަދައި، އިންސާފާއި ދީނީ ޠާހިރުކަމުގެ ނިވާކޮށްގެން އެމީހުންގެ ބަޣާވާތްތައް ޖަސްޓިފައި ކުރިއެވެ. ޚަރީޖީންގެ ބަޣާވާތްތަކަކީ ޚިލާފަތަށް ބޮޑު ނުރައްކަލެއް ކުރިމަތިވި ބަޣާވާތްތަކަކަށް ވާތީ، ގިނަ ފަހަރަށް އަސްކަރީ ކެމްޕޭންތަކުގެ ތެރެއިން ފިލުވާލެވުނެވެ. .
ހިޖުރައިން 178 ވަނަ އަހަރު ވަލީދު ބިން ޠާރިފްގެ އިސްވެރިކަމުގައި ޚަރީޖީން ޢަރަބިކަރައިގައި ހާރޫން އަލްރަޝީދާ ދެކޮޅަށް ބަޣާވާތް ކުރިއެވެ. މި ބަޣާވާތަކީ އެހާ ބާރުގަދަ އަދި ނުރައްކާތެރި ބަޣާވާތަކަށް ވުމުން ޖެހިޖެހިގެން ކުރި ހަނގުރާމަތަކަށް ފަހު ވެސް ޚަރީޖީން މުސްލިމް ލަޝްކަރުތަކަށް ބޮޑެތި ބަލިތަކެއް ގެނެސްދިނެވެ.
އޭގެ ފަހުން ހާރޫން އަލް ރަޝީދު ޚަރީޖީން ފިއްތާލުމަށްޓަކައި ޔަޒީދުގެ ނަމުންވެސް ނަންދެވިފައިވާ މަޢުން ބިން ޒައިދާ އަލް ޝައިބާނީ އައްޔަން ކުރެއްވިއެވެ. ޔަޒީދަކީ އިސްލާމީ ލަޝްކަރުގައި ހުނަރުވެރި ތަޖުރިބާކާރު ކޮމާންޑަރެކެވެ. ޔަޒީދާއި ޚަރީޖީ ލީޑަރު ވަލީދުވެސް ނިސްބަތްވަނީ އެއް ޤަބީލާއަކަށެވެ. މި ސަބަބާހުރެ ޔަޒީދު ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ސީދާ ހަނގުރާމައިގައި ބައިވެރިވުމުން ދުރުވެ، އޭނާއާ އެކު ސުލްހަ ގާއިމް ކުރުމަށް މަސައްކަތް ކުރެއްވި އެވެ.
ޔަޒީދުގެ މިގޮތަށް ކަންތައް ކުރުމުން ސިފައިންގެ އެޑްވައިޒަރުންނާއި އޮފިސަރުން ހާރޫން އަލް ރަޝީދަށް ޝަކުވާ ކުރީ، ޔަޒީދު ގަސްތުގައި ކުރިމަތިލުން ލަސްކުރި ކަމަށް ތުހުމަތުކޮށްފަ އެވެ. ހާރޫން އަލް ރަޝީދު، ހަރުކަށި ސިޓީއެއްގައި ޔަޒީދަށް އަމުރުކުރެއްވީ ވަގުތުން ވަލީދު ނައްތާލުމަށާއި ބަޣާވާތަށް ނިމުމެއް ގެނައުމަށެވެ.
ޔަޒީދު ވަލީދުގެ އަރިހަށް މިސިވް ފޮނުއްވަމުން ސުވާލުކުރެއްވީ “اللهގެ އަޅުން ކަތިލުމުން އުފެދެނީ ކޮން ފައިދާއެއް ހެއްޔެވެ؟ މި މައްސަލަ އިންސާނާއާ މުޚާޠަބުކޮށްލަމާ ހިނގާށެވެ.” ޔަޒީދުގެ މެސެޖު ލިބުމާއެކު ވަލީދު އަވަސް އަވަހަށް ހަނގުރާމައިގެ މައިދާނުގައި ބައިވެރިވިއެވެ.
އެ ދެ ލީޑަރުން ގަޑިތަކެއް ވަންދެން ހަނގުރާމައިގައި އުޅުނުއިރު އެމީހުންގެ ލަޝްކަރުތައް ބަލަހައްޓައިގެން ތިއްބެވެ. އާޚިރުގައި ވަލީދު އޭނާގެ ނިޔާއާ ބައްދަލުވެ، އޭނާގެ ލަޝްކަރުން އެ ބަޣާވާތް ދޫކޮށްލިއެވެ. މިގޮތުން ހާރޫން އަލް ރަޝީދުގެ ޚިލާފަތް އެމީހުންގެ ނުރައްކަލުން ރައްކާތެރިކުރެވުނެވެ.
