ލިޔުންތެރިޔާ: ހަސަން މުޖާހިދު
އިސްލާމްދީން ފަތިސްވުމުގެ ކުރިން ޢަރަބި ކަނޑުގެ ސަރަހައްދު އޮތީ ޖާހިލުކަމާއި، ޚުރާފާތާއި، ފާޙިޝް ޢަމަލުތަކާއި، އާންމުވެފައިވާ އިޖުތިމާޢީ އަނިޔާވެރިކަމުގެ ސިފަ ލިބިފައިވާ ފުން އަނދިރިކަމެއްގެ ތެރޭގައެވެ. ގިނަ އަދަދެއްގެ މަގުފުރެދިފައިވާ ޢަޤީދާތަކާއި ފިކުރުތައް ފުޅާވެގެން ދިޔައެވެ. ބައެއް މީހުން الله ގެ ވުޖޫދަށް ސީދާ އިންކާރުކޮށް، ޚަލްޤުތައް ނިސްބަތްކުރީ ހަމައެކަނި އިއްތިފާޤަކަށް، ވަގުތަކަށް ނުވަތަ ޠަބީޢަތަށެވެ. އަނެއް ބަޔަކު ބުދުތަކަށް އަޅުކަން ކުރަމުން ދިޔައީ، އެމީހުން الله އާއި ގާތްކުރުމަށް މެދުވެރިއެއްގެ ގޮތުގައި ޚިދުމަތް ކުރާނެ ކަމުގެ އުންމީދުގައެވެ. ޠާޢީފުގައި ތިބި ތަޤީފް ޤަބީލާއިން އަލްލަތު ބުދުއަށް އިޙްތިރާމް ކުރަމުން ދިޔައިރު، މައްކާގެ ޤުރައިޝުން އަލްއުއްޒާއަށް ގަދަރުކުރާއިރު، މަދީނާގެ އައުސް އާއި ޚަޒްރާޖް ޤަބީލާތަކުން މަނާތަށް އަޅުކަން ކުރަމުން ދިޔައެވެ.
މި ދިރުމެއް ނެތް ބުދުތަކުގެ ނަމުގައި ޤުރުބާން ކުރެވުނެވެ. އިޖުތިމާޢީ އޮނިގަނޑުތައް ވަރަށް ފުންކޮށް ފަސާދަވެފައި- އަންހެނުންނާ މެދު ކަންތައް ކުރެވުނީ ވާރުތަވެރި މުދަލެއްގެ ގޮތުގައި، ފިރިހެނުން ކައިވެނި ކުރީ ކާފަދަރިންނާ، އަދި ކައިވެންޏާއި ވަރިއާ ގުޅޭގޮތުން ކަނޑައެޅިފައިވާ ޙައްދެއް ނެތެވެ. ޒިނޭއާއި މަސްތުވުން ފުޅާދާއިރާއެއްގައި ފެތުރިފައިވާއިރު، ލަދުވެތިކަން ކުޑައެވެ. އަޚްލާޤު ވަރަށް ބޮޑަށް ދަށަށް ގޮސްފައިވާތީ، މަޝްހޫރު ޅެންވެރިޔާ އިމްރޫ އަލްޤައިސް ލަދުވެތިކަމާއެކު އޭނާގެ އެއްބަނޑު އެއްބަފާ ކޮއްކޮއާ ނާޖާއިޒު ގުޅުންތަކެއް ބާއްވައި، ކަޢުބާގެ މުޤައްދަސް ފާރުތަކުގައި މިފަދަ ނާތަހުޒީބު ޅެންތައް ތަޅުވާލިއެވެ.
ޚުރާފާތާއި ސިހުރުވެރިކަމުގެ ވެރިކަން
ސިހުރާއި ޚުރާފާތް ގަދަވެގެން ދިޔައެވެ. ގިނަ ބަޔަކު ޝައިޠާނުންނާ އެކުވެރިކަން ހޯދީ ސިހުރުވެރިކަމުގެ ތެރެއިންނެވެ. ޢަރަބިންނަށް ހުރިހާ ކަމެއްގައިވެސް ނިޝާންތައް ފެނުނު- ކަނބުލޮއާއި ހޮޑުލުން ފެށިގެން ގޮސް ބޯހަރު މީހުންނާއި ރޭގަނޑު އުޅޭ ޖަނަވާރުތަކުގެ އަޑުތަކާ ހަމައަށް.
ބައެއް މީހުން ގަބޫލުކުރި ގޮތުގައި ދަތުރު ކުރުމުގެ ކުރިން ފަތްގަނޑެއްގައި ގުޅައެއް ބަނދެ، އެނބުރި އައުމުން އެކަން ބެލުމަކީ އަނބިމީހާގެ ވަފާތެރިކަން ދައްކުވައިދޭނެ ކަމެކެވެ. އަނެއް ބަޔަކު ދިރިއުޅުމުގެ މުހިންމު ނިންމުންތައް ނިންމުމަށްޓަކައި ބަރޯސާވެފައިވަނީ “އާނ” ނުވަތަ “ނޫން” ޖަހާފައިވާ ފަލަކީ ތިރިތަކަށެވެ. ގަތުލެއްގެ ބަދަލު ނުހިމެނޭ ގޮތަށް ހިނގައިފިނަމަ މަރުވެފައިވާ މީހާގެ ބޮލުގެ ނާށިގަނޑުން ހަމާ ނަމަކަށް ކިޔާ ދޫންޏެއް ތެދުވެ ބަދަލު ހިފުމަށް ގޮވާލާނެ ކަމަށް ގިނަ ބަޔަކު ގަބޫލުކުރި އެވެ. ބައެއް މީހުން ހީކުރީ ކޮންމެ މީހަކުވެސް ބަނޑުގެ ތެރޭގައި ހަރުފައެއް ގެންގުޅޭ ކަމަށާއި، ބަނޑުހައިވެފައި ހުންނައިރު އެ ހަރުފަ ކެއުމަށް ދާ ކަމަށެވެ. އަނެއް ބަޔަކު ގަބޫލުކުރީ މަރުވެފައިވާ ކުއްޖެއްގެ ހަށިގަނޑުގައި އުނގުޅާލުމަކީ ހިތާމަވެރި މަންމައެއް ކުރިއަށް އޮތްތަނުގައި ގެއްލުމުން ރައްކާތެރިކޮށްދޭނެ ކަމެއް ކަމަށެވެ.
ޓްރައިބަލިޒަމް، ހަނގުރާމަ، އަދި އަޚްލާޤީ ގެއްލުން
ޤަބީލާވެރިކަން ބިމުގައި ވެރިކަން ކުރިއިރު، ކުދިކުދި ޕްރޮވޮކޭޝަންތަކެއްގެ މައްޗަށް ގިނައިން ހަނގުރާމަތައް ފެށިގެން ދިޔައީ، ބޭނުމެއް ނުވަތަ ފައިދާއެއް ނެތި ދިހަވަރަކަށް އަހަރު ވަންދެން ކުރިއަށް ދިޔައެވެ. މި ހަނގުރާމަތަކުން ގެނެސްދިނީ ހަމައެކަނި ހަލާކާއި ހިތާމައެވެ. މާޝަލް ޕްރޮވޭސް މަތިވެރިކޮށް، ހަތިޔާރަށް އިޙްތިރާމް ކުރެވުނު މިންވަރަށް ޢަރަބި ބަހުގައި ކަނޑިއާއި އަސް އަށް ވުރެ ގިނަ ލަފުޒުތައް ހިމެނެއެވެ.
ހިޖާބު ނޭނގުމުން، ނާޖާއިޒު ގުޅުންތައް އާންމުވެގެން ދިޔައެވެ. އަންހެނުން މިނިވަންކަމާއެކު ގުޅުން ނެތް ފިރިހެނުންނާ ގުޅިގެން އުޅުނުއިރު، ލޯބީގެ ގުޅުންތައް އާންމުވެ، އެކަން ތަޖުރިބާ ނުކުރާ މީހުންނަށް މަލާމާތް ކުރެވުނެވެ. ބަނޫ އުދުރާ ފަދަ ބައެއް ޤަބީލާތަކަށް މަޝްހޫރުކަން ލިބުނީ އެމީހުންގެ ރޮމޭންޓިކް އޯބްސެޝަންތަކުގެ ސަބަބުންނެވެ.
މިޒަމާނުގެ އެންމެ އަނދިރި ޢަމަލުތަކުގެ ތެރޭގައި ޚާއްޞަކޮށް ޤުރައިޝުންނާއި ބަނޫ ތަމީމްގެ ތެރޭގައި އާންމުވެފައިވާ އަންހެން ތުއްތު ކުދިން މަރާލުން ހިމެނެއެވެ. އަންހެން ދަރިންނަކީ ލަދުވެތިކަމުގެ މަސްދަރެއް ކަމަށް ދެކި ބައްޕައިން އެމީހުން ރީތި ހެދުން އަޅައިގެން ދަނޑަކަށް ގެންދާނީ ހަމައެކަނި ކުރިން ކޮނެފައިވާ ގަބުރަކަށް އެއްލާލުމަށެވެ. މި ޒުވާން ފުރާނަތަކުގެ މައުސޫމް ރުއިމުގެ އަޑު ބިމުގެ ދަށުގައި ހިމޭންވެގެން ދިޔައެވެ. ޤައިސް ބިން އާސިމް އޭނާގެ އަމިއްލަ ދިހަ އަންހެން ދަރިން ދިރިތިއްބާ ވަޅުލާފައިވާ ކަމަށް ރިޕޯޓްތައް ބުނެއެވެ.
ބެންޑިޓްރީ އާއި އަނިޔާވެރިކަން
ބައެއް އާބަނައިޓްސް އަވަށްޓެރިންގެ ހައްގުތަކަށް އިހުތިރާމް ކުރިއިރު، އޮޅުވާލުމާއި މަކަރާއި ހީލަތް ހެދުމަކީ ފުޅާދާއިރާއެއްގައި ހިނގާ ކަމެކެވެ. ފަޅުތަކުގައި ދަތުރުވެރިން ދިރިއުޅެމުން ދިޔައީ ފޭރުމާއި ރަހީނުކޮށްގެންނެވެ. ދަތުރުވެރިން ފޭރިގަނެ އަޅުވެތިކަމަށް ވިއްކާލިއެވެ. ވަޅުތައް ފޮރުވާފައި ހުރީ މަގުމަތީގައި އުޅޭ މީހުން ކަރުހިއްކުން ނެތިގެން ދިއުމަށާއި، އެމީހުންގެ މުދާ އަތުލުމަށް ފަސޭހަވެގެންނެވެ. ބައެއް މީހުން ފޭރުމާއި ނަހަމަ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރުމުގެ ގޮތުން ބަދުނާމުވެ، ޟުއްބާން އަލްޢަރަބް (ޢަރަބިންގެ ވަލު ޖަނަވާރު) ގެ ނަމުން ނަންދެވިގެން ދިޔައެވެ.
ޖާހިލީ ޕްރެކްޓިސްސް އަރައުންޑް ޑެތު އެންޑް ހެލްތު
މަރުގެ ވަށައިގެންވާ އާދަކާދަތައް ވެސް އޮތީ ހަމަ އެހާމެ މަގުފުރެދިފައެވެ. މީހަކު މަރުވުމުން، އެމީހުންގެ ގަބުރު ކައިރީގައި ޖަމަލެއް ބަނދެ، ލޯމަރާލައިގެން ނުވަތަ ބޯ ބަނދެފައި، މަރުވާން ދޫކޮށްލާފައި ދިޔައީ- މަރުވެފައިވާ މީހާ އާޚިރަތުގައި އެ ޖަމަލުގައި ދުއްވާނެ ކަމަށް ގަބޫލުކޮށްގެންނެވެ.
ބަލިތަކުން ސަލާމަތްވުމަށްޓަކައި ބައެއް މީހުން ސިޓީ ގޭޓްތަކުގައި ޙިމާރު ފަދައިން ބްރޭ ކުރާއިރު، އެއީ ބަލިތަކުން ދުރުވާނެ ކަމެއް ކަމަށް ހީކޮށްގެންނެވެ. ޖަމަލަކަށް މަންޖެ އުފެދިއްޖެނަމަ، ދުޅަހެޔޮ ޖަމަލެއްގެ ބްރޭންޑް ޖަހައިގެން ބަލި ޓްރާންސްފާ ކުރާނެ އެވެ. އެއް ގާ ބުއިމަށް ދެކޮޅު ހަދައިފިނަމަ ހުރިހާ ގާތަކެއް ތަޅާނެ ކަމަށާއި، އެއީ ޖިންނީން މައްސަލަ ޖެހެނީ ކަމަށް ގަބޫލު ކުރެވޭތީ އެވެ.
ދުނިޔެއެއް އިންތިޒާރު ކުރަމުންދާ އަލިކަމެވެ
ދުނިޔެ މަގުފުރެދިގެން ޣަރަޤުވެ، އިންސާނިއްޔަތު އެންމެ ދަށުދަރަޖައިގެ އަޚްލާޤީ ޙާލަތަށް ޣަރަޤުވެގެން ދިޔައިރު، ކައުނު އިންތިޒާރު ކުރަމުން ދިޔައީ ސަލާމަތްތެރިއެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ތަރިތައް ބަލަން ތިބީ އިންތިޒާރުގައެވެ. އުޑުތަކާއި، އިރުއާއި ހަނދު، ވައިރޯޅިއާއި ވިލާގަނޑު- މިހުރިހާ ކަމެއްވެސް ހެކިވީ ތާރީޚުގެ ދަތުރު ބަދަލުކުރަން ކަނޑައެޅިފައިވާ އުފެއްދުމެއްގެ މުހިންމު އައުމަށެވެ.
އިބްރާހީމް (އ.އ) ގެ ތައުޙީދާއި، ޔޫސުފް (އ.އ) ގެ ރީތިކަމާއި، މޫސާ (އ.އ) ގެ މުޢުޖިޒާތްތަކާއި، ޢީސާ (އ) ގެ ތަޤްވާވެރިކަން- މިހުރިހާ ކަމެއް ވެސް ކުރިން ސިފަކޮށްދިނީ އެންމެ ފަހުގެ ނަބިއްޔާގެ މައްޗަށް ނިމުމަކަށް އަންނާނެ މަތިވެރި ސިފަތަކެވެ.
ދެން އައީ އެ ބަރަކާތްތެރި ދުވަސް: ކިސްރާގެ ގަނޑުވަރު ތެޅިގަނެ، ފާރިސީންގެ އަލިފާން ފައްޅިތައް ނިއްވާލައި، ރޯމަނުންގެ ބާރާއި ޗައިނާގެ ގަނޑުވަރުތަކުގެ ޝަރަފު ވެއްޓުނެވެ. ބުދުތައް ތެޅިގަނެ، ދޮގު ދީންތައް ފަހަތަށް ޖެހި، ގިނަ ބަޔަކު އިންތިޒާރު ކުރަމުން އައި އިރުޝާދުގެ ބަހާރު މާ ފޮޅިގެން ދިޔައެވެ. ތައުހީދުގެ އިރު އަރައި، އިލާހީ އަޚްލާޤުގެ ވިދާ އަލިކަމުން ދުނިޔެ އަލިކޮށްލިއެވެ.
ޢަރަބިންގެ ލީޑަރާއި، ދުނިޔެތަކަށް ރަޙްމަތްތެރިޔާ، މުޙައްމަދު ނަބިއްޔާ (ޞޢވ) އަމީނާގެ ލޯބިވާ ދަރިފުޅު، ޢަބްދުاللهގެ ޔަތީމު ދަރިކަލުން ރަބީޢު އަލްއައްވަލް މަހުގެ 9 ނުވަތަ 12 ވަނަ ދުވަހުގެ ހޯމަ ދުވަހެއްގައެވެ.
އިލާހީ ނިޢުމަތެއް އަދި ޢަމަލަށް ގޮވާލުމެކެވެ
ރަސޫލާ (ޞޢވ) އުފަންވުމަކީ އިންސާނިއްޔަތަށް މާތް ﷲ ދެއްވި އެންމެ ބޮޑު އެއް ނިޢުމަތެވެ. އެއީ ނިކަމެތިކަން ނިމުމަކަށް އައިސް އިލާހީ ރަޙްމަތް ފެށުމުގެ އިޝާރާތެކެވެ. މި އިންތިހާއަށް ނިޢުމަތަށް ޝުކުރުވެރިވުމަކީ އަޅުގަނޑުމެން އެންމެންގެ މައްޗަށް އޮތް ވާޖިބެކެވެ. ނަމަވެސް ހަގީގީ ޝުކުރުވެރިކަމަކީ ހަމައެކަނި މައުލީދު ފާހަގަކުރުމާއި، އެއްވުންތަކާއި، ޞަދަޤާތީ ގޮތުން ބެހުމުގެ ކަންކަމުގައި ޙައްދުވެފައިވާ ކަމެއް ނޫނެވެ.
ނަމަވެސް ހަގީގީ ޝުކުރުވެރިކަން ފާޅުކުރަނީ ހަމައެކަނި މައުލީދު އުފާފާޅުކުރުމާއި، ޖަމާޢަތުގެ އެއްވުންތަކާއި، ނުވަތަ ޞަދަޤާތުގެ އަމަލުތަކުގެ ތެރެއިން ނޫނެވެ. އަސްލު ޝުކުރުވެރިކަން އޮތީ އޭނާގެ ސުންނަތް ތަމްރީނުކޮށް، އޭނާގެ އީމާންތެރިކަން ދިރުވައި – ހުރިހާ ފަރާތަކުން ދުރުވެފައިވާ އަދި ވަށާލެވިފައިވާ އީމާންތެރިކަން – އިޚްލާޞްތެރިކަމާއި ޔަޤީންކަމާއެކު އެކަން ދިފާޢުކުރުމެވެ.
އަޅުގަނޑުމެންގެ ޒަމާނުގެ ބިދުޢަތަކާއި ނުބައި ކަންކަމާ ދެކޮޅަށް ތެދުވާން ޖެހޭއިރު، އޭގެ ތެރެއިން ގިނައީ އިސްލާމްދީނުގެ ކުރީގެ ޒަމާނުގެ ޖާހިލުކަން ގުގުމާލާ ކަންކަމެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ މަތިވެރި ޙަޔާތުގައި ވިދާލި ޞައްޙަ އިސްލާމްދީން އަލުން ޤާއިމުކުރުމަށް އެކުގައި މަސައްކަތް ކުރަމާތޯއެވެ. ނަބީ ޒަމާނުގެ ދިރުމެއް އަނެއްކާވެސް ފެނުމުގެ ޝަރަފު الله ތަޢާލާ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ބަރަކާތް ލައްވާށިއެވެ.
اللهގެ ރަސޫލާ (ޞޢވ) އުފަންވެވަޑައިގެންނެވި ދުނިޔެ
