ފަރީދު އަކްބަރު
އޮކްޓޯބަރު 25 ވަނަ ދުވަހު ޕާކިސްތާނުގެ ނާގާބިލް ޑިފެންސް މިނިސްޓަރު ޚަވާޖާ މުހައްމަދު އާސިފް ސިއަލްކޯޓުން ޓީވީން ފެނިގެން ދިޔައީ ސިއްސުވާލާފަދަ އިންޒާރެއް ދެއްވަމުންނެވެ. އޭނާގެ މި ބަޔާނުން ވަގުތުން ޝައްކު އުފެދެނީ މިފަދަ ކުރިމަތިލުމެއް ދެމެހެއްޓުމަށް އިސްލާމްއާބާދުގައި ސިޔާސީ، އިގްތިސާދީ، ނުވަތަ އަސްކަރީ ގާބިލްކަން ހުރިތޯ އެވެ.
ފާޅުކަން ބޮޑު ހަނގުރާމައަކީ ކުޑަކުޑަ އެންގޭޖްމަންޓެއް ނޫނެވެ. އެއީ ރަސްމީ، އާންމު، އަދި މުޅިން މުޅިން މޮބިލައިޒޭޝަން އެއް ކަމަށާއި، އޭގައި ބޯޑަރުތަކާއި، ޖިއޮގްރަފީއާއި، ހިފެހެއްޓުން މުހިންމުކަން ހުއްޓިފައިވާ ކަމަށެވެ. ވައިގެ ސިފައިންން ފެށިގެން ސައިބަރ ޔުނިޓްތަކާ ހަމައަށް އަސްކަރިއްޔާގެ ކޮންމެ ގޮފިއެއް ވެސް ހަރަކާތްތެރިވަނީ ދުޝްމަނުންގެ ބާރުތައް ނައްތާލުމާއި، ސަރަހައްދުތައް ހިފެހެއްޓުމާއި، ނުވަތަ ސަރުކާރެއް ވައްޓާލުމެވެ.
މިކަމުން އުފެދޭ މުހިންމު ސުވާލަކީ އާސިފްގެ ވާހަކައިން ހަގީގަތް ދައްކުވައިދެނީ ކިހާ މިންވަރަކަށް ހެއްޔެވެ؟ ޕާކިސްތާނުގެ މިހާރުގެ ވެރިކަމަކީ ހަގީގަތުގައި އަފްޣާނިސްތާނާ ދެކޮޅަށް ހަނގުރާމަ ކުރުމުގެ ގާބިލްކަން ހުރި ވެރިކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ އެއީ މި ޝަރަޙައިން ޖަވާބު ހޯދަން މަސައްކަތްކުރާ ސުވާލެވެ.
ޕާކިސްތާނުގެ ދައުލަތް ޣަރަގުވަމުންދަނީ ހަމަޖެހޭ ގައުމެއް ވެސް ނާޒުކު ހާލަތްތަކުގަ އެވެ. ހަތިޔާރު އެޅި ގަތުލުއާންމުތަކާއި، ދަރަނި ފުނޑުފުނޑުކޮށްލުމާއި، އާންމުންގެ އިތުބާރު ގެއްލިގެން ދިއުމަކީ ކޮންމެ ކަމަކަކީ ވެސް އެ ގަތުލުއާންމު ދެމިއޮތުމަށް ވަރަށް ބޮޑު ނުރައްކަލެކެވެ. އެދެމީހުން އެކުގައި ފަޅާއަރުވާލަނީ ވެއްޓުމުގެ އަރިމަތީގައި ތެޅިފޮޅެމުންދާ ވެރިއެކެވެ.
ޚައިބަރު ޕަޚްތުންޚްވާ އާއި ބަލޫޗިސްތާނުގައި ޓެހްރިކް-އި-ތާލިބާން ޕާކިސްތާން (ޓީޓީޕީ) ފަދަ ހަތިޔާރު އެޅި ޖަމާއަތްތަކާއި ބަލޫޗް ވަކިވެގަތުމުގެ އެކި ޖަމާއަތްތަކުން ވަނީ އެގައުމުގެ ސަލާމަތީ ބާރުތައް ނިމުމެއް ނެތް ހަނގުރާމައެއްގެ ތެރޭގައި ތަޅުލާފައެވެ. އެމީހުން ގިނައިން ގެރިލާ ހަމަލާތަކާއި ވަގުތީ ގޮތުން ރަށްތައް ހިފުމުގެ ސަބަބުން ޕާކިސްތާނުގެ ނާޒުކު ސަލާމަތީ އޮނިގަނޑާއި ލީޑަޝިޕްގެ ނާގާބިލްކަން ހާމަވެގެން ގޮސްފައިވެއެވެ. މި އެތެރޭގެ ހަމަނުޖެހުންތަކުގެ ސަބަބުން ސިފައިންގެ ބާރާއި ހިތްވަރު ގެއްލި، ބޭރުގެ ހަނގުރާމައަކަށް ސިފައިން ތައްޔާރުވެފައި ނުވާ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ.
ހަމަ އެހާމެ ކަންބޮޑުވާ ކަމަކީ ޕާކިސްތާނުގެ އިގްތިސާދީ ހާލަތެވެ. އެ ކުންފުނީގެ ދަރަނި 280 ބިލިއަން ޑޮލަރަށް ވުރެ މައްޗަށް ގޮސްފައިވާއިރު، އެ ދަރަނި އަނބުރާ ދެއްކުމުގައި ގައުމީ އާމްދަނީގެ ބޮޑު ބައެއް ބޭނުންކޮށްފައިވެ އެވެ. އިންފްލޭޝަން ކެތްނުކުރެވޭ ވަރަށް މައްޗަށް ގޮސް، ވަޒީފާ ނެތް މީހުންގެ އަދަދު އިތުރުވަމުންދާއިރު، ބޭރުގެ އިންވެސްޓްމަންޓްތައް ވަނީ ގާތްގަނޑަކަށް ހޫނުވެފައެވެ. އާންމުންގެ މާޔޫސްކަން ނުރައްކާތެރި ގޮތެއްގައި ހޫނުވަމުންދާއިރު، ސަރުކާރުގައި ހަމަޖެހުމުގެ ސިފައެއް ވެސް އަނބުރާ ގެނައުމަށް ވަސީލަތްތަކާއި ޝަރުއީކަން ވެސް ނެތެވެ.
ސިޔާސީ ގޮތުން ބޮޑުވަޒީރު ޝެހްބާޒް ޝަރީފްގެ ކޯލިޝަން އޮތީ ނުތަނަވަސް ބިމެއްގަ އެވެ. 2024 ވަނަ އަހަރުގެ އިންތިހާބުގައި ފުޅާދާއިރާއެއްގައި ހިޔާނާތުގެ ތުހުމަތުތަކެއް ކުރެވިފައިވާއިރު، އިމްރާންގެ ޕާޓީން އަދިވެސް އެ ނަތީޖާއާ ދެކޮޅު ހަދައެވެ. އަސްކަރީ ތަދައްޚުލުވުމާއި، ޚިޔާލުތަފާތުވުންތައް ފިއްތާލުމާއި، ފަގީރުކަން އިތުރަށް ގޯސްވަމުންދާތީ، ރައްޔިތުން ރައްކާތެރިކުރުމުގެ ބަދަލުގައި އަމިއްލަ އެދުން ބޮޑު ސަރުކާރެއްގެ ގޮތުގައި ގިނަ ބަޔަކު ދެކޭ ސަރުކާރެއް އުފެދިފައިވެއެވެ. ނަތީޖާއަކަށް ވެގެންދަނީ ނުތަނަވަސްކަމާއި، މިސްރާބު ނެތް ލީޑަރޝިޕާއި، އެ ދައުލަތުގެ ޝަޚްސިއްޔަތުތަކުގެ ތެރޭގައި ބޮޑުވަމުން އަންނަ މާޔޫސްކަމުގެ އިހުސާސް އުފެދިފައިވާ ދައުލަތެކެވެ.
އަދިވެސް މި ހަލަބޮލިކަމުގެ ތެރޭގައި ޕާކިސްތާނުގެ ޑިފެންސް މިނިސްޓަރު އަފްޣާނިސްތާނާ ދެކޮޅަށް ހަނގުރާމައިގެ އިންޒާރު ދެއްވަމުން ގެންދަވައެވެ. ނަމަވެސް ހަގީގަތުން މިހާރު ވަނީ މި އުންމީދުތައް އިމްތިހާނުކޮށްފަ އެވެ. މީގެ ކުރިން ޕާކިސްތާނުގެ ސިފައިން އަފްޣާނިސްތާނުގެ ސަރަހައްދަށް ހަމަލާދިން އިރު، ވަރުގަދަ އަދި ޑިސިޕްލިންޑް ދެކޮޅުވެރިކަމާ ކުރިމަތިލާން ޖެހުނެވެ. އަފްޣާން ސިފައިންގެ ނިންމާލަދޭ ކައުންޓަރ އެޓޭކެއްގައި ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބި، އިސްލާމްއާބާދަށް މަޖުބޫރުވީ އަރަބި މެދުވެރިންނަށް އާދޭސްކޮށް، ހަނގުރާމަ ހުއްޓާލުމަށް ކާބުލްގައި އިލްތިމާސް ކުރުމަށެވެ.
ފަހެ، އަފްޣާން މުޖާހިދުންގެ މަދު މުޖާހިދުންތަކަކާ ދެކޮޅަށް ވެސް ބިމުގެ ހަނގުރާމައެއް ކުރުމުގެ ގާބިލްކަން ނެތް މިފަދަ ވަރުބަލިވެފައިވާ، އެތެރޭގައި ފުނޑުފުނޑުވަމުން އަންނަ ވެރިކަމެއްގެ ޑިފެންސް މިނިސްޓަރު ޓީވީން ފެނިގެން މިފަދަ މާނައެއް ނެތް ބަޔާންތައް ދައްކައި، ފާޅުކަން ބޮޑު، ފުރިހަމަ ހަނގުރާމައެއްގެ އިންޒާރު ދޭނީ ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ؟
ސިޔާސީ ފަރުވާކުޑަކަމުގެ ތެރޭގައި، ސުލްހައިގެ މަޝްވަރާތައް ފުނޑުފުނޑުވެއްޖެނަމަ، ޕާކިސްތާނުން އެފަދަ މޮޔަކަމެއް ކުރަން މަސައްކަތް ކުރުމަކީ އެކަށީގެންވާ ކަމެކެވެ. އެކަމަކު ނަތީޖާ ލަފާކުރެވޭނީ. ޕާކިސްތާނާއި ދުނިޔެއަށްވެސް އެނގޭނީ ކާމިޔާބުކަމާއެކު ނިކުންނަނީ ކޮން ފަރާތެއްކަން: އިސްލާމީ ނިޒާމާއި އަފްޣާނިސްތާނުގެ ކެތްތެރި، ފަސްނުޖެހޭ ރައްޔިތުންނެވެ.
މިއީ ޝައްކުތަކެއް ނުވަތަ ހިތްވަރުގަދަ ކަމެއް ނޫނެވެ. އެއީ ޕާކިސްތާނަށް ވުރެ މާ ބޮޑު ބާރުތަކަށް ތަކުރާރުކޮށް ސާބިތުވެފައިވާ ހަގީގަތެކެވެ. އިނގިރޭސިވިލާތާއި ކުރީގެ ސޯވިއެޓް ޔޫނިއަން އަދި ކޮންމެ މިންވަރަކުން ވެސް ޕާކިސްތާނަށް ވުރެ ބާރުގަދަ އެމެރިކާއިން އަފްޣާނިސްތާނަށް އަރައިގަނެ ނިކަމެތިކަމާއެކު ފިލައިގެން ދިޔައެވެ. ޕާކިސްތާނުން ހަމަ އެ ގޯހެއް ހަދަން މަސައްކަތް ކޮށްފިނަމަ، އަފްޣާނިސްތާނަށް ގޮންޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިވެދާނެ ކަމަށާއި، ނަމަވެސް ދުވަހަކުވެސް ފަތަހަ ނުކުރެވޭނެ ކަމުގެ ފިލާވަޅެއް ލިބޭނެ ކަމަށެވެ.
ޕާކިސްތާނަށް ހަގީގަތުގައި އަފްޣާނިސްތާނާ ދެކޮޅަށް ހަނގުރާމަ ކުރެވިދާނެ ހެއްޔެވެ؟
