ލިޔުއްވީ: އަބޫ ހާޖަރު އަލް ކުރުދީ
އެންމެ ފަހުގެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ނަބީކަމުގެ ކުރިން ޔަހޫދީން:
އެންމެ ފަހުގެ ނަބިއްޔާ (ޞޢވ) ގެ ނަބީކަމުގެ ކުރިން، ޔަހޫދީން ގިނައިން މީހުންނަށް އުފާވެރި ޚަބަރުތައް ދެއްވަމުން ގެންދެވީ، ނަބިއްޔަކު ވަޑައިގަތުމާއި، އެކަލޭގެފާނަށް ތަބާވާނެ ކަމަށް ވަޢުދުވެވަޑައިގަންނަވައެވެ. އެމީހުންގެ ކާބަފައިން މަދީނާގެ ވަށައިގެން ކިއްލާތަކެއް ބިނާކުރެއްވީ އިންތިޒާރުގައި ހުރި ނަބިއްޔާ ވަޑައިގަތުމުން އެހީތެރިވުމަށް ތައްޔާރުވުމުގެ ގޮތުންނެވެ.
މިކަމަށްޓަކައި ޔަހޫދީން ޝާމްއިން ހިޖުރަކޮށް މަދީނާގެ ވަށައިގެން ވަޒަންވެރިވިއެވެ. އެމީހުން މަދީނާގެ މުޝްރިކުންނަށް (އައުސް އާއި ޚަޒްރާޖް ޤަބީލާތަކަށް) އިންޒާރުތައް ވެސް ދީ، “އަހަރެމެން އެންމެ ފަހުގެ ނަބިއްޔާ (ޞޢވ) ގައި ބައްދާލައި، އެކަލޭގެފާނުގެ ސިފައިންގެ ގޮތުގައި ޚިދުމަތްކޮށް، ތިޔަބައިމީހުން ފަތަޙަކުރާނަމޭ” އިޢުލާން ކުރިއެވެ.
ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި އެކަންކަން ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ.
[مِنْ قَبْلُ يَسْتَفْتِحُونَ عَلَى الَّذِينَ كَفَرُوا]
ތަރުޖަމާ: “[މީގެ ކުރިން ކާފަރުންގެ މައްޗަށް ނަޞްރު ހޯދުމަށް އެއުރެން ދުޢާކުރަމުން ދިޔައީ]”
ސާފުކުރުން: “މާނައަކީ، މި ރަސޫލާ އެބައިމީހުންގެ އަރިހަށް ވަޑައިގަތުމުގެ ކުރިން، ހަނގުރާމައިގައި އެމީހުންގެ މުޝްރިކު ދުޝްމަނުންނާ ދެކޮޅަށް، އެކަލޭގެފާނު ވަޑައިގަތުމުން އެމީހުންނަށް އެހީތެރިކަން ދެއްވުމަށް އެއުރެން އެދެމުން ގެންދެވިއެވެ.”
އެމީހުން މުޝްރިކުންނަށް ބުނަމުން ދިޔައީ “ދުނިޔެ ނިމުމުގެ ކުރިން ނަބިއްޔަކު ފޮނުއްވައި، އަޅުގަނޑުމެން ވެސް އެކަލޭގެފާނާއެކު ތިޔަބައިމީހުން ނައްތާލާނަމެވެ.”
މަދީނާގައި ތިބި ޔަހޫދީން ބޮޑެތި ތިން ޤަބީލާއަކަށް ބަހާލެވިފައިވާއިރު، ޖަމާޢަތުގައި ގާތްގަނޑަކަށް އަށްޑިހައެއްހާ ކިއްލާ ގަނޑުވަރު ލިބިފައިވެއެވެ.
1. ބަނޫ ޤައިނޫޤާ’.
2. ބަނޫ ޤުރައިޒާ
3. ބަނޫ ނާދިރު
ދިގުދެމިގެންދިޔަ ހަމަނުޖެހުންތަކުގެ ސަބަބުން ބަލިކަށިވެފައިވާ އަވްސް އާއި ޚަޒްރާޖް ޤަބީލާތައް ޔަހޫދީންގެ ރޭވުންތަކުގެ ތެރެއަށް ވަދެގެން ދިޔައެވެ. ޔަހޫދީން އެމީހުންގެ މެދުގައި ޚިޔާލުތަފާތުވުން އިންދައި، ޢަދާވާތްތެރިކަމާއި ލޭ އޮހޮރުވުމުން ފައިދާ ހޯދަމުން ދިޔައެވެ.
އެންމެ ފަހުގެ ނަބިއްޔުން صلى الله عليه وسلم ގެ ނަބީކަމަށްފަހު ޔަހޫދީން:
610 ވަނަ އަހަރުގެ އޮގަސްޓް މަހުގެ 6 ވަނަ ދުވަހު މައްކާގައި ރަސޫލާ މުޙައްމަދު (ޞޢވ) އަށް ނަބީކަމުގެ ޝަރަފުވެރިކަން ދެއްވިއެވެ. އަހަރުތަކެއް ވަންދެން ދަރުސް ދިނުމާއި ހިދާޔަތަށް ފަހު، الله ގެ އަމުރުފުޅަށް މަދީނާއަށް ހިޖުރަ ކުރެއްވިއެވެ.
މަދީނާގައި ރަސޫލާ (ޞޢވ) ޔަހޫދީންނާއި، އައުސް، އަދި ޚަޒްރާޖް އާއި އެކު ދެފަރާތުގެ ޞުލްޙައާއި އެއްބާރުލުން ދިނުމުގެ މުޢާހަދާއެއް ކުރެއްވީ، އެކަލޭގެފާނުގެ ނަބީކަން ޔަހޫދީން ޤަބޫލު ނުކުރިޔަސް. މި މުއާހަދާގެ މުހިންމު ނުކުތާތަކަކީ؛
1. ޔަހޫދީންނަށް އެމީހުންގެ ދީނަށް ތަދައްޚުލުވުމެއް ނެތި މިނިވަންކަން ލިބިގެންދާނެއެވެ.
2. މުސްލިމުންނާއި ޔަހޫދީންގެ ގުޅުން ރަނގަޅުވާނެއެވެ.
3. މުސްލިމުންނަށް ނުވަތަ ޔަހޫދީންނަށް ހަމަލާދީފިނަމަ އެކަކު އަނެކަކަށް އެހީތެރިވެދިނުން.
4. މަދީނާ ދިފާޢުކުރުމަކީ ގުޅިގެން ކުރާ ޒިންމާއަކަށް ވާނެއެވެ.
5. ދެފަރާތުގެ ރުހުމެއް ނެތި އެއްވެސް ފަރާތަކުން ވަކިވަކި ފަރުދުންނަށް ހިމާޔަތް ނުދޭނެއެވެ.
6. އެއްފަރާތުން ދުޝްމަނަކާ ސުލްހަވެއްޖެނަމަ އަނެއް ފަރާތުން އެއްބަސްވުމަށް އިޙްތިރާމް ކުރަން ޖެހެއެވެ.
7. އަޅުވެތިންނަށް ފިދާދިނުމާއި ލޭގެ ފައިސާއިން ސަގާފީ އުސޫލުތަކަށް ތަބާވާނެއެވެ.
ނަމަވެސް ޔަހޫދީން އެ މުއާހަދާއަށް އިހުތިރާމް ނުކުރިއެވެ. ރަސޫލާ (ޞޢވ) އަށް ތާއީދު ކުރުމަށް ދެކޮޅު ހެދުމެއް ނޫން، އެކަލޭގެފާނާ ދެކޮޅަށް މެދުކެނޑުމެއްނެތި ރޭވުންތަކެއް ރޭވިއެވެ.
[فَلَمَّا جَاءَهُمْ مَا عَرَفُوا كَفَرُوا بِهِ فَلَعْنَةُ الله عَلَى الكافرين]
ތަރުޖަމާ:
“އެކަމަކު އެއުރެންގެ ގާތަށް އެއުރެންނަށް ދެނެގަތް އެއްޗެއް އައިސް އެއުރެން އެކަމަށް ކާފަރުވިއެވެ. ފަހެ، الله ގެ ލަޢުނަތް ކާފަރުންގެ މައްޗަށް އޮވެއެވެ.”
ވަގުތު ފާއިތުވަމުން ދިޔަ ވަރަކަށް ޔަހޫދީންގެ ޚިޔާނާތްތެރި ޠަބީޢަތް ފާޅުވެގެން ދިޔައީ ތަކުރާރުކޮށް އެއްބަސްވުންތަކާ ޚިލާފުވުމާއި، ރަސޫލާ (ޞޢވ) އާއި އެކަލޭގެފާނުގެ ޞަޙާބީންނާ ދެކޮޅަށް ރޭވުންތަކާއި، ހަނގުރާމަތަކުގައި މުޝްރިކުންނާ އިއްތިޙާދު ކުރުމުންނެވެ.
ބަނޫ ޤުރައިޒާގެ ޔަހޫދީ ޤަބީލާއިން މުޝްރިކުންނާ ގުޅިގެން މަދީނާއަށް ހަމަލާދީ، އެއްބަސްވުމާ ޚިލާފުވުމުން، ހަމަނުޖެހުން ވެގެން ދިޔައީ ދުރުހެލިނުވެވޭނެ ކަމަކަށެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ބަނޫ ޤައިނޫޤާ އަރުވާލުމާއި، ބަނޫ ނާދިރު ވަކިކުރުމާއި، ބަނޫ ޤުރައިޒާގެ ހަނގުރާމަވެރިން މަރާލުމާއި، އެންމެ ފަހުން ޚައިބަރުގެ ޔަހޫދީންނާ ދެކޮޅަށް ހަނގުރާމަ ފެށިއެވެ.
މިގޮތުން މުސްލިމުންނަށް ޔަހޫދީންގެ ނުބައިކަމުން އަރާމު ލިބުނެވެ. އެމީހުންގެ ޢަދާވާތްތެރިކަމަށް ޤުރުއާނުގައި އަލިއަޅުވާލައެވެ:
[لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الْيَهُودَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا]
ތަރުޖަމާ:
“ތިޔަބައިމީހުންނަށް ހަމަ ޔަޤީނުންވެސް މީސްތަކުންގެ ތެރެއިން މުއުމިނުންނާމެދު ޢަދާވާތްތެރިކަން އެންމެ ވަރުގަދައީ ޔަހޫދީންނާއި الله އަށް ޝަރީކުކުރާ މީހުން ކަމުގައި ފެންނާނެއެވެ.”
(އަލްމަޢިދާ: 82)
ޤުރުއާނުގައި މުސްލިމުންނަށް ނަސޭހަތްތެރިވެވަޑައިގަންނަވައެވެ.
[يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الْيَهُودَ وَالنَّصَارَى أَوْلِيَاءَ]
ތަރުޖަމާ:
“އޭ އީމާންވެފައިވާ ތިޔަބައިމީހުން، ޔަހޫދީންނާއި ނަޞާރާއިން އެކުވެރިންގެ ގޮތުގައި ނުބަލާށެވެ.”
(އަލްމަޢިދާ: 51)
މި ސަބަބަށްޓަކައި ރަސޫލާ (ޞޢވ) އަމުރުކުރެއްވިއެވެ.
“اخرجوا اليهود والنصارى من جزيرة العرب.”
ތަރުޖަމާ
“އަރަބި ޖަޒީރާއިން ޔަހޫދީންނާއި ކްރިސްޓިއަނުން ފޮނުވާލުން.”
