ޚިލާފަތުއްގެ ހިޔާލު: އައިއެސްގެ އެމްޕަޔަރ ހުވަފެން އަދި އޭގެ ނިމުން

مقالات مماثلة

އަޒީޒް ޖަލާލް

އައިއެސް އާއި އެހެން ހަރުކަށި ޖަމާއަތްތަކާ އަޅާކިޔުން

ސެޕްޓެމްބަރު 11 ވަނަ ދުވަހުގެ ހާދިސާތަކަށް ފަހު އައި ހަލަބޮލި އަދި ނުތަނަވަސް ދުނިޔޭގައި އައިއެސްގެ ނަމުން މަޝްހޫރު ޖަމާއަތް އުފެދުމަކީ ހަރުކަށި ފިކުރުގެ ތާރީހުގައި އާ އަދި ބިރުވެރި ބާބެކެވެ. މި އޮޅުވާލުމާއި އަސާސެއް ނެތް ޖަމާއަތަކީ ހަމައެކަނި އަނިޔާވެރި އެހެން ޖަމާއަތެއް ނޫން ކަމަށާއި، އެއީ އެހެން ހަރުކަށި ނެޓްވޯކްތަކަށް ވުރެ މާ އަނިޔާވެރި އަދި ހައްދުފަހަނަޅާފައިވާ ސިފަތަކެއް ދައްކުވައިދޭ ހާދިސާއެކެވެ.

އާންމުކޮށް ގެރިލާ އޮޕަރޭޝަންތަކަށް ނިސްބަތްވާ މިފަދަ ޖަމާއަތްތަކާ ހިލާފަށް އައިއެސް އިން ކުރިއަށް ދިޔައީ ޚިލާފަތެއް ދިރުވައި އިސްލާމީ ވެރިކަން ލާޒިމު ކުރުމުގެ ވަހުމުގައި އޮބްސެސިވްކޮށް ހިފަހައްޓައިގެން ފުރިހަމަ ދައުލަތެއް ގާއިމްކުރުމަށެވެ. އެ ޖަމާއަތުން އިރާގާއި ސީރިއާގެ ބޮޑެތި ސަރަހައްދުތައް އަތުލައިގަނެ، “ޚިލާފަތެއް” އުފެދިފައިވާކަން އިއުލާންކޮށް، ގަރުނުތަކެއްގެ ތެރޭގައި ފުރަތަމަ ފަހަރަށް މެދު ޒަމާނުގެ ވެރިކަމުގެ ނަމޫނާއަކަށް ވެރިކަމުގެ ދިދަ އުފުލާލި އެވެ.

މި ދަޢުވާއާއި، އޭގެ ބޮޑު އޮޅުވާލުމާއި، އޭގެ ފަހުން ހިނގި އަނިޔާވެރިކަމުގެ ސަބަބުން އައިއެސް އެހެން ހަރުކަށި ހަރަކާތްތަކާ ތަފާތުވެގެން ދިޔައެވެ. އިސްލާމްދީނުގެ ބެނާގެ ދަށުން އެ ޖަމާއަތުން ހިންގަމުން ދިޔައީ އިންސާނީ ދިރިއުޅުމުގެ ކަރާމާތާއި ޝަރަފު ގެއްލިފައިވާ މާފު ނުކުރެވޭ ފަދަ ޖަރީމާތަކެކެވެ.

އައިއެސް އާއި އައިއެސް ތަފާތު ކުރި މުހިންމު ކަމަކީ މީގެ ކުރިން ނުފެންނަ ޕްރޮޕެގެންޑާ ސްޓްރެޓެޖީއެކެވެ. ހަރުކަށި ފިކުރުގެ ގިނަ ޖަމާއަތްތަކުން ސިއްރުން ހަރަކާތްތެރިވިއިރު، އައިއެސް އިން ވަނީ ސައިބަރ ސްޕޭސް ހުނަރުވެރިކަމާއެކު ބޭނުންކޮށްގެން ޕްރޮފެޝަނަލް ކޮންޓެންޓް އުފައްދައި، އެ ޖަމާއަތުގެ އަނިޔާވެރި އަދި ބިރުވެރި މެސެޖު ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކަށް ފެތުރިފައެވެ.

މިޒަމާނުގެ ޑިޖިޓަލް ޒަމާނުގައި މެދު ޒަމާނުގެ އަދަބުތައް ދައްކުވައިދޭ ފެންވަރު ރަނގަޅު ވީޑިއޯތައް އުފެއްދުމަކީ ފާހަގަކޮށްލެވޭ ފުށުއެރުމެކެވެ. މިފަދަ ކޮންޓެންޓަކީ ގިނަ ބެލުންތެރިންނަށް ބިރުވެރި ކޮންޓެންޓެއް ނަމަވެސް، ހަމަ އެއާއެކު ވަކި ވިސްނުންތޫނު ޒުވާނުންނަށް ހާސްކުރުވަނިވި ގޮތަކަށް ޝައުގުވެރިވާ އެއްޗެކެވެ. ޤުރުއާނުން ނުވަތަ އިސްލާމްދީނުގެ ރަސޫލާގެ ޙަދީޘްތަކުން އާޔަތްތައް ކިޔައި، ދެން އެ އާޔަތްތަކުގެ މާނަތައް މުގުރާލައި އޮޅުވާލައިގެން އައިއެސް އިން ވަނީ މަރުގެ އަދަބު ދިނުމަށް ދަތިކުރުމުގެ ފަތުވާތަކެއް ނެރެފައެވެ. އަސީރުންގެ ބޯ ކަނޑާލުން ހިމެނޭ ގޮތަށް މި އަމަލުތައް ދުނިޔޭގެ ލޮލުގެ ކުރިމަތީގައި އާންމުކޮށް ހިންގިއެވެ.

އިގްތިސާދީ ގޮތުން ވެސް އައިއެސް އިން ވަނީ ހަރުކަށި ފައިނޭންސިންގެ ސަގާފީ މޮޑެލްއާ މުގުރާފަ އެވެ. ގިނަ ޖަމާއަތްތަކުން ބޭރުގެ ހަދިޔާތަކަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ބަރޯސާވިއިރު، އައިއެސް އިން އުފެއްދީ ބޭންކް ލޫޓުވުމާއި، ތެޔޮ ވިއްކުމާއި، ޓެކްސް ނެގުމާއި، އާސާރީ ތަކެތި ޓްރެފިކިންގެ ތެރެއިން އަމިއްލައަށް ދެމެހެއްޓެނިވި ނިޒާމެކެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ބޭރުގެ ތާއީދެއް ނެތި މުއްދަތަކަށް ކެތްތެރިވުމުގެ ވަސީލަތްތައް އެ ޖަމާއަތަށް ލިބި، އަނިޔާވެރިކަމާއި މަރާލުމާއި ފޭރުމުގެ ކެމްޕޭން ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށް މަގުފަހިވެގެން ދިޔައެވެ.

އައިއެސްގެ ކުރިން ނުފެންނަ އަނެއް ކަމަކީ ބޭރުގެ ރިކްރޫޓުން ބޮޑު ސްކޭލެއްގައި ޝައުގުވެރި ކުރުވުމުގެ ގާބިލްކަމެވެ. ރިޕޯޓްތައް ބުނާ ގޮތުގައި 110 ގައުމަކުން 40،000 އަށް ވުރެ ގިނަ ފަރުދުން މި ގްރޫޕާ ގުޅިފައިވެ އެވެ. އަނިޔާވެރިކަމާއި ފަނާކުރުމާ ދިމާއަށް ހިޖުރަކުރުމުގެ މި ރާޅު މިޒަމާނުގެ ތާރީޚުގައި އެއްވެސް ތަފާތެއް ނެތެވެ. ޑޮކްޓަރުންނާއި އިންޖިނިއަރުންނާއި ކުރީގެ ކުށްވެރިންނާ ހަމައަށް އެ ޖަމާއަތުގެ ބާރުތަކުގެ އެކުލެވުން ދައްކުވައިދިނީ މުޖުތަމައުގެ ތަފާތު ފަރާތްތަކަށް އެ ޖަމާއަތުން ގެންގުޅުނު ގިނަ ފަރާތްތަކެއްގެ ޝައުގުވެރިކަމެވެ.

ނަމަވެސް އައިއެސްއަށް ދުނިޔޭގެ މަޝްހޫރުކަން ލިބުނު ހަމަ އެ ސިފަތަކުގެ ސަބަބުން ވެސް އައިއެސް ހަލުވިކަމާއެކު ވެއްޓުނެވެ. އެ ޖަމާއަތް އުފެދި، އެ ޖަމާއަތުގެ ޚިލާފަތު ކަމަށް ބުނާ އިއުލާން ކުރި ވަރަކަށް، އެ ޖަމާއަތް ރޫޅި، ތާރީޚަށް ޙަވާލުވެގެން ދިޔައެވެ. ވެރިކަން ހިންގުމާއި ނާޒުކު އިގްތިސާދީ ނިޒާމަށް އޭގެ އޮޅުވާލުމުގެ ދައުވާއަކީ އެގައުމުގެ ވެއްޓުމުގެ ނިޝާނެވެ.

އާޚިރުގައި އައިއެސް އަކީ ސްޓޭބަލް ސްޓޭޓެއްގެ ގޮތުގައި ކެތްތެރިވެފައެއް ނުވެއެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި ތާރީޚީ ރެކޯޑަށް ވަދެގެން ދިޔައީ ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ތަޙުލީލުކުރާ ފަރާތްތަކާއި ސިޔާސަތު ކަނޑައަޅާ ފަރާތްތަކާއި މުޖުތަމަޢުތަކަށް ދިގުދެމިގެންދާ ފިލާވަޅުތަކެއް ދޫކޮށްލި އޯގަނައިޒްޑް އެކްސްޓްރީމިޒަމްގެ ޚާއްޞަ ޙާލަތެއްގެ ގޮތުގައެވެ.