ލޭއޮހޮރުވާލާ ޚިލާފަތު: އިރާގުގައި އައިއެސް ފެތުރިގެން ދިޔަ ގޮތުގެ ނަޒަރެއް!

އަހުމަދު އަޒީޒް

އައިއެސްގެ ޚަރީޖީންނަކީ މިހާރުގެ ޒަމާނުގެ އެންމެ ނުރައްކާތެރި އެއް ފިތުނަވެރިކަން ކަމަށް ބެލެވިދާނެ އެވެ؛ މި ނަފްރަތު ބޮޑު ޖަމާޢަތުގެ ތަބާއިން، އެމީހުންގެ އަނިޔާވެރިކަމާއި، އާންމުން މަރާލުމާއި، ތާރީޚީ އާސާރީ ބިނާތައް ނައްތާލުމާއި، އިރާގާއި ސީރިޔާއާއި އެހެނިހެން ގިނަ ޤައުމުތަކުގައި ބިރުވެރިކަމާއި ބިރުވެރިކަން އުފެއްދުމުގެ ސަބަބުން އިސްލާމީ ޤައުމަށް އެންމެ ނިކަމެތި ރޭތަކާއި ދުވަސްތައް ރެކޯޑްކޮށްފައިވެއެވެ.

އެކަމަކު މި ޖަމާޢަތް އުފެދުނީ ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ؟ އެހާ އަވަހަށް ފެތުރިގެން ދިޔައީ ކީއްވެގެން ހެއްޔެވެ؟ މި ގޮތުން އެމެރިކާއާއި ސަރަހައްދީ ހަނގުރާމަތަކުން އަދާކުރީ ކޮން ދައުރެއް ހެއްޔެވެ؟ މިއީ އަޅުގަނޑުމެން މި ބްރީފްގައި ޖަވާބު ދޭނަވާ ސުވާލުތަކެވެ.

އައިއެސް އުފެދުނީ އެތެރޭގެ މައްސަލަތަކާއި، ބޭރުގެ ގޯސްތަކާއި، އޭރު އާންމުންގެ ހިތްހަމަނުޖެހުންތަކުގެ ޖަމާއަތަކުންނެވެ.
2003 ވަނަ އަހަރު އެމެރިކާއިން އިރާގު ހިފެހެއްޓުމާއި އިރާގު ސިފައިން އުވާލުމަށް ފަހު، އެތައް ހާސް ކޮމާންޑަރުންނާއި ސިފައިންގެ ތެރެއިން ގިނައީ ބައާތު ޕާޓީއަށް ތަބާވާ މީހުން ވަޒީފާ ނެތި، ވެރިކަމުން ބާކީވެފައިވާ ކަމުގެ އިހުސާސް ކުރެވުނެވެ.

ހަމައެއާއެކު، ސީދާ އެމެރިކާގެ ތާއީދު ލިބިފައިވާ އިރާގުގެ އާ ސަރުކާރު އޮތީ ޝީޢީންގެ އަތުގައި ކަމަށާއި، ގޮތެއްގައި ބުނަން ޖެހޭނީ، އެމެރިކާ މީހުން އީރާނަށް އިރާޤު ހުށަހެޅީ ރަން ތަށިގަނޑެއްގެ މަތީގައި ކަމަށް؛ އެ ހާދިސާއަށްފަހު، އިރާގުގައި ތިބި ސުންނީންނަށް އެދުވަސްވަރު ސަރުކާރުން އެކިއެކި އަނިޔާތަކާއި އަނިޔާތައް ކުރިމަތިވިއެވެ.
ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ގިނަ ސުންނީންނަށް ތަފާތުކުރުމާއި އަނިޔާ ކުރެވޭ ކަމުގެ އިހުސާސް ކުރެވުމުން، މި ހިތްހަމަނުޖެހުމުގެ ސަބަބުން ޖިހާދީ ޖަމާއަތްތައް ބޮޑުވެ އުފެދުމަށް މަގުފަހިވެގެން ދިޔައެވެ.

އައިއެސް އުފެދުމުގެ އަސްލަށް ބަލާއިރު، އެންމެ ފުރަތަމަ ފެނިގެންދިޔައީ “މެސޮޕޮޓޭމިއާގައި އަލްގައިދާ” ގެ ގޮތުގައި 2004 ވަނަ އަހަރު، އަބޫ މޫސާބު އަލް ޒަރުޤާވީ، މާތްالله އޭނާ ޤަބޫލުކުރައްވާށިއެވެ.

އޭގެ ކުޑައިރުކޮޅެއް ފަހުން، 2006 ވަނަ އަހަރު، މިޖަމާޢަތް، އެހެން ބައެއް ޖަމާޢަތްތަކާއެކު، މުޖާހިދީން ޝޫރާ ކައުންސިލްގެ ނަމުގައި އިއްތިޙާދެއް އުފެއްދިއެވެ. ހަމަ އެ އަހަރު މި ކައުންސިލުން އިސްލާމިކް ސްޓޭޓް އޮފް އިރާގު އުފެއްދުމަށް އިއުލާންކޮށް، އެ ކައުންސިލްގެ ލީޑަޝިޕާ ހަވާލުވެވަޑައިގަތީ އަބޫ ޢުމަރު އަލް ބަޣްދާދީއެވެ.
ވަގުތު ފާއިތުވަމުން ގޮސް ސީރިއާގައި އަމާންކަން ނެތްކަން ފެތުރިގެން ދިޔަ ވަރަކަށް އަބޫބަކުރު އަލް ބަޣްދާދީގެ ލީޑަޝިޕްގައި އެ ޖަމާއަތުން ވަނީ 2013 ވަނަ އަހަރު ސީރިއާއަށް ހަރަކާތްތައް ފުޅާކޮށް، “އިރާގުގައި އިސްލާމިކް ސްޓޭޓް” (އައިއެސްއައިއެސް) އަށް ނަން ބަދަލުކޮށްފަ އެވެ. އެންމެ ފަހުން 2014 ވަނަ އަހަރު މޫސުލް ހިފުމަށްފަހު ޚަރީޖީންގެ އަމިއްލައަށް ޚަލީފާ ކަމަށް ބުނާ އަބޫބަކުރު އަލް ބަޣްދާދީ ވަނީ “ޚިލާފަތެއް” ގާއިމް ކުރަން އިއުލާންކޮށް އެ ޖަމާއަތުގެ ނަން “އިސްލާމީ ދައުލަތަށް” ބަދަލުކޮށްފަ އެވެ.

އެމެރިކާއިން އިރާގުގައި އޮތް ވެރިކަން ނައްތާލީ އެގައުމު ހިފެހެއްޓި ނަމަވެސް އާ ވެރިކަމެއް ބިނާކުރަން އެމެރިކާއަށް ނޭނގުނެވެ؛ މިގޮތުން ކުރީގެ ދައުލަތުގެ އޮނިގަނޑު މުޅިން ވައްޓާލައި ވަކި ޖަމާއަތްތަކަށް ބާރު ބަހާލައިގެން ފުޅާދާއިރާއެއްގައި ކޮރަޕްޝަނާއި އަމާންކަން ނެތުމާއި މަޒުހަބީ ހަމަނުޖެހުންތައް އުފެދިގެން ދިޔައެވެ.
2011 ވަނަ އަހަރު އެމެރިކާ އިރާގުން ވަކިވުމަށްފަހު، ނޫރީ އަލް މާލިކީގެ ވެރިކަމަށް ޤައުމީ އެއްބައިވަންތަކަން ޙާޞިލުކުރެވޭ ގޮތެއް ނުވިއެވެ.
އެހެންކަމުން ސުންނީން ބާރުގެ އޮނިގަނޑުން ބާކީކޮށް، މި ޝަރުތުތަކުގެ ދަށުން އައިއެސްއަށް އެމީހުންގެ ރުޅިވެރިކަމާއި ހިތްހަމަނުޖެހުމުގެ ބޭނުން ހިފައި އާންމުންގެ ތާއީދު ހޯދުމުގެ ފުރުސަތު ލިބުނެވެ.
2014 ވަނަ އަހަރު އައިއެސް އިން އިރާގުގެ ދެވަނައަށް އެންމެ ބޮޑު ސިޓީ ކަމަށްވާ މޫސުލް އަށް ހަމަލާދީ ހިފެހެއްޓިއިރު، އިރާގުގެ ސިފައިން ވަނީ އެއްވެސް ދެކޮޅުވެރިކަމެއް ނެތި ފިލައިގެން ގޮސްފައެވެ.

2011 ވަނަ އަހަރު ސީރިއާގައި އާންމުންގެ މުޒާހަރާތައް ފެށި، ވަރަށް އަވަހަށް ދާޚިލީ ހަނގުރާމައަކަށް ބަދަލުވި އެވެ.
ބައްޝާރުލް އަސަދުގެ ވެރިކަމާ ދެކޮޅަށް ގިނަ އަދަދެއްގެ ޖަމާއަތްތަކެއް ތެދުވެ، ހަލަބޮލިކަމާއި މަރުކަޒީ ސަރުކާރުގެ ބަލިކަށިކަމާއި އިންތިޒާމުކޮށްފައިވާ ބާރެއް ނެތުމުން އައިއެސް ސީރިއާގެ ސަރަހައްދަށް ފަސޭހައިން ވަނުމަށް މަގުފަހިވި އެވެ.