ލިޔުންތެރިޔާ: އަޝްރަފް ހައްގު-ދޮސްތު
ޝައްކެއްވެސްނެތްގޮތުގައި، ތަޖިކިސްތާނުގެ ސަރުކާރަކީ ދާޢިޝީ ޚަވާރިޖްގެ ޕްރައިމަރީ ސެންޗުއަރީއެއްގެ ގޮތުގައި ޙަރަކާތްތެރިވާ ވެރިކަމެއް- ހުޅަނގުގެ ވަކި ދައުލަތްތަކެކޭ އެއްފަދައިން، އައިއެސްގެ ޣައިރު ޝަރުޢީ ޖިއޮޕޮލިޓިކަލް މަސްލަހަތުތައް ރައްކާތެރިކުރުމަށް ނިޒާމީ ގޮތެއްގައި އިންސްޓްރޫމެންޓަލައިޒްކޮށްފައިވާ ވެރިކަމެއް.
އަފްޣާނިސްތާނުގައި މަރާލި ދާޢިޝް ހަނގުރާމަވެރިންގެ ތެރޭގައި ތާޖިކިސްތާނުގެ ރައްޔިތުން ބައިވެރިވުމާއި، ދިރިތިއްބާ އަތުލައިގަތް މީހުންގެ އިޢުތިރާފުތަކަކީ ތަޖިކިސްތާނާއި އެ ޖަމާޢަތާ ދެމެދު ފުން އަދި ދެމެހެއްޓެނިވި އެއްބާރުލުމެއް އޮތްކަން ވަރަށް ވަރުގަދައަށް ދައްކުވައިދޭ ކަމެކެވެ. މި ވަޙީތަކުން އިޝާރާތް ކުރަނީ އިންސިޑެންޝަލް އަދި އެކަހެރި ނޫން ސަޕޯޓްގެ އުސޫލަކަށެވެ.
ހައިރާންވާންޖެހޭ ކަމަކީ، ތަޖިކިސްތާނަކީ އިސްލާމީ ޤައުމެއްގެ ގޮތުގައި ދައްކާއިރު، އިސްލާމީ އަގުތަކާއި އިޙްސާސްތައް ފިއްތާލުމުގައި އެންމެ އުދުވާނީ ޤައުމުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ޤައުމެކެވެ. ވެރިކަމުގެ ސިޔާސަތުތަކުގައި ކެތްތެރިކަމެއް ނެތި އިސްލާމީ ރަމްޒުތަކާއި، އަމަލުތަކާއި، އަޑުތަކަށް އަމާޒުކޮށްފައިވަނީ- ގިނަ ފަހަރަށް ހަރުކަށި ފިކުރުތަކާ ދެކޮޅަށް މަސައްކަތް ކުރުމުގެ ބަހަނާގައެވެ.
މި ފިއްތުންތެރި މާހައުލުން ނިކުންނަ ހަމަ ހަނގުރާމަވެރިންނަށް ޚުދު ތަޖިކިސްތާނުގެ ތެރޭގައި ހަރަކާތްތެރިވުން މަނާކޮށްފައިވެއެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި އެމީހުން އަނބުރާ ގެންދަނީ އަވަށްޓެރި ޤައުމުތަކަށް- ޚާއްޞަކޮށް އަފްޣާނިސްތާނަށް- އެތަނުގައި ހަލަބޮލިކަން އިންދައި، މަޒުހަބީ ޚިޔާލުތަފާތުވުން އުފެއްދުމާއި، އިސްލާމްދީނުގެ ދުޝްމަނުންގެ ޚިދުމަތުގައި ސަރަޙައްދު ނާތަހުޒީބުކުރުމަށެވެ.
އަފްޣާނިސްތާނުގެ އިސްލާމިކް އެމިރޭޓް އަލުން ވެރިކަމަށް އައިފަހުން ދާޢިޝްގެ އޮޕަރޭޝަނަލް ކެޕޭސިޓީ ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ދަށްވެފައެވެ. އެގައުމުގެ ގިނަ އިސް އޮޕަރޭޓިވުން ނައްތާލާފައި ނުވަތަ އަތުލައިގަނެވިފައިވާއިރު، އޭގެ ނުފޫޒު ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ދަށްވެފަ އެވެ.
މި ނާކާމިޔާބީގެ ރައްދުގައި ތާޖިކިސްތާނުގެ ސަރުކާރުން އާ، މަކަރުވެރި ސްޓްރެޓެޖީއެއް އެކުލަވާލާފައިވާ ކަމަށް ފެނެ އެވެ. ސީދާ ގުޅުމުގެ ބަދަލުގައި މިހާރު މަސައްކަތް ކުރަނީ ވާޗުއަލް ސްޕޭސް ބޭނުންކޮށް، މާޔޫސްވެފައިވާ އަދި މައުލޫމާތު ނެތް ތާޖިކް ޒުވާނުންނަށް ދާޢިޝްގެ ސަފުތަކާ ދިމާއަށް ފަރުވާކުޑަކޮށް މަގުދައްކައިދިނުމަށެވެ.
ސިޔާސަތުގެ ބޮޑު ބަދަލެއްގެ ގޮތުގައި ރައީސް އިމޯމަލީ ރަހްމޮން ދާދި ފަހުން ވަނީ “ހައްދުފަހަނަޅާފައިވާ” ނުވަތަ “ޓެރަރިސްޓް” ގެ ނަން ދީފައިވާ ކޮންޓެންޓުން ސޯޝަލް މީޑިއާގައި ގުޅުން ކުށްވެރި ނުކުރާ ގާނޫނެއްގައި ސޮއިކޮށްފަ އެވެ. މި ގާނޫނީ ބަދަލަކީ ހަމަ މި އޮންލައިން ހަރަކާތްތަކުގެ ސަބަބުން 1،500 އަށް ވުރެ ގިނަ ރައްޔިތުން ޖަލަށްލާފައިވާ ދުވަސްވަރަކަށް ފަހު، ގިނަ ބަޔަކަށް ކުދިކުދި ޑިޖިޓަލް މުއާމަލާތްތަކަށް ހަރުކަށި އަދަބުތަކެއް ދީފައިވާ ދުވަސްވަރެކެވެ.
އިސްލާމީ ރަމްޒުތަކާއި އިބާރާތްތަކާ މެދު ތަޖިކިސްތާނުން ކުރާ ޢަދާވާތްތެރިކަން ރަނގަޅަށް ލިޔެވިފައިވާ ގޮތަށް ބަލާއިރު، މިފަދަ ޤާނޫނެއް ކުއްލިއަކަށް އުވާލުމަކީ ސީރިއަސް ދިރާސާއަކަށް ދައުވަތުދޭ ކަމެކެވެ. އެއީ ހުރިހާ ހޭލުންތެރި އޮބްޒަރވަރުންނަށް ވެސް މުހިންމު ސުވާލެއް އުފެދޭ ކަމެކެވެ: މިއީ ލިބަރަލައިޒޭޝަނާއި ޚިޔާލުފާޅުކުރުމުގެ މިނިވަންކަމަށް އެޅި އިޚްލާޞްތެރި ފިޔަވަޅެއްތޯ ނުވަތަ ޑިޖިޓަލް ދާއިރާގައި ދާޢިޝްގެ ފިކުރީ އާލާވުމަށް މަގުފަހިކޮށްދިނުމަށް ކުރެވޭ ހިސާބު ކުރެވިފައިވާ ފިޔަވަޅެއްތޯއެވެ؟
ހެކިތަކުން ވަރަށް ބޮޑަށް ދޭހަވަނީ ފަހުގެ ވާހަކައެވެ. މި ސިޔާސަތުގެ ބަދަލަކީ މަދަނީ މިނިވަންކަމަށް އަލަށް ލިބުނު އިޙްތިރާމެއް ނޫން ކަމަށާއި، އޭގެ ބަދަލުގައި ދައްކުވައިދެނީ މި ސަރަޙައްދުގައި ދާޢިޝް ފިކުރީ ގޮތުން ފުޅާކުރުމަށް މަގުފަހިކުރުމުގެ ފުޅާ، ސިއްރު ޕްލޭނެއް ކަމަށް ވިޔަސް، އެއީ މަޑުމައިތިރި، މަދު ގޮތްގޮތުންނެވެ.
މިހާރު އިސްލާމިކް އެމިރޭޓް (އައިއީއޭ) އިން އަފްޣާނިސްތާނުގައި ދާޢިޝްގެ ފިޒިކަލް ނެޓްވޯކްތައް ރޫޅާލައި، ނިސްބަތުން ހަމަޖެހުން އަލުން ގާއިމްކޮށްފައިވާއިރު، ދާޢީޝް ޚަވާރިޖުން ދަނީ އުކުޅުތައް ބަދަލުކުރަމުންނެވެ. ތާޖިކިސްތާނުގެ ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކުގެ ނުސީދާ ތާއީދާއި އޮންލައިން ޕްލެޓްފޯމްތައް ބޭނުންކުރުމާއެކު، މިހާރު އެމީހުން މަސައްކަތް ކުރަނީ ނާޒުކު ތާޖިކް ޒުވާނުންގެ ސިކުނޑިއަށް ވަދެގެން- ނިއްވާނުލާ، ހަމައެކަނި ގެދޮރު ދޫކޮށްލާފައިވާ ނުރައްކަލެއް އަލުން އާލާކުރުމަށެވެ.