މުޙައްމަދު ނަބިއްޔާ (ޞޢވ) ގެ ހަނގުރާމަތައް: އިންސާނިއްޔަތަށް ލިބުނު ފިލާވަޅުތައް – 4 ވަނަ ބައި

ލިޔުންތެރިޔާ: އަބޫ ރައްޔާން ހަމީދީ

ސަފްވާން ހަނގުރާމަ (ބަދުރުގެ ފުރަތަމަ ހަނގުރާމަ)

އަލްއުޝައިރާ (އަލްއާޝީރާގެ ނަމުންވެސް ނަންދެވިފައިވާ) ހަނގުރާމައިން މަދީނާއަށް އެނބުރި އައިތާ ދިހަ ދުވަސް ފަހުން އަވަސް ހާދިސާއެއް ހިނގައިފިއެވެ.  ޤުރައިޝުންގެ މަޝްހޫރު ލީޑަރެއް ކަމަށްވާ ކުރުޒް ބިން ޖާބިރު އަލް ފިހްރީ މަދީނާގެ ފަޅުރަށްތަކަށް ވަދެ މުސްލިމުންނަށް ނިސްބަތްވާ ދިރޭތަކެތި ވަގަށް ނެގިއެވެ.  މި ޚަބަރު ލިބުމާއެކު، މުޙައްމަދު ނަބިއްޔާ (ޞޢވ) އަވަސް އަވަހަށް އޭނާގެ ފަހަތުން ދުއްވައިގަތީ އެކަލޭގެފާނުގެ ހަތްދިހަ އެކުވެރިންނާއެކުގައެވެ.  ބަދުރަށް ދާ މަގުން ކުރިއަށް ދިޔަ މަގުން އެންމެ ފަހުން އެމީހުން އާދެވުނީ ބަދުރު ކައިރީގައި އޮންނަ ސަފްވާންގެ ނަމުން މަޝްހޫރު ވާދީއަކަށެވެ.  ނަމަވެސް ކުރުޒް ބިން ޖާބިރު ކުރިން ސަލާމަތްވެވަޑައިގެން، ރަސޫލާ (ޞޢވ) އެނބުރި މަދީނާއަށް ވަޑައިގެންނެވިއެވެ.

ސަފްވާން އަކީ ބަދުރު ކައިރީގައި އޮންނަ ސަރަހައްދެކެވެ.  މި ދަތުރަށް ނިސްބަތްވަނީ ދެ ނަމެއް ކަމަށްވާ ބަދުރުލްއުލާ (ބަދުރުގެ ފުރަތަމަ ހަނގުރާމަ) އާއި ސަފްވާން ހަނގުރާމަ އެވެ.  މި ދަތުރުގެ ދަނޑިބުރި އުފުއްލަވާ ބޭފުޅަކީ ހުދު ދިދައެއް ގެންގުޅުއްވި ޢަލީ ބިން އަބީ ޙާލިބް (الله ރުހިވޮޑިގެންވާ) ކަމުގައި ވާއިރު، މަދީނާގެ ހިންގުން ރަސޫލާ ޣައިރު ޙާޟިރުގައި ޒައިދު ބިން ޙަރީޘާ (الله ރަޟިޔަالله ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ) އާއި ހަވާލުކޮށްފައިވެއެވެ.  ކުރުޒު ބިން ޖާބިރަކީ ފުރަތަމަ ޤުރައިޝުންގެ ތެރޭގައި ލީޑަރެއް ނަމަވެސް، ފަހުން އިސްލާމްދީން ގަބޫލުކުރެއްވި އިރު، އޭގެ ފަހުން އުރައިނިއްޔިން ޤަބީލާގެ ކުށްވެރިން ފަހަތުން ދުވެ އަތުލައިގަތުމުގެ މަސައްކަތް ހަވާލުކުރެއްވި ވިހި މެންބަރުންގެ ޔުނިޓެއް ލީޑް ކުރުމުގެ މަސައްކަތް ހަވާލުކުރެއްވިއެވެ.

މި ހަނގުރާމައިން ލިބުނު ފިލާވަޅުތައް

1. ސްޓްރެޓެޖިކް ޕަރސިސްޓެންސް

މިހާތަނަށް އައިއިރު އަޅުގަނޑުމެން މިވަނީ ހަތަރު ހަނގުރާމައެއް ބަލާފައެވެ.  ސަފްވާން ހަނގުރާމައަކީ ޤުރައިޝުންނަށް މެދުނުކެނޑި ޕްރެޝަރު ދެމެހެއްޓުމަށް ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ސްޓްރެޓެޖީ ދައްކުވައިދޭ ބައެއް ދަތުރުތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ދަތުރުފުޅެވެ.  ބޮޑެތި ކުރިމަތިލުންތަކުގެ އިތުރުން، ދުޝްމަނުންގެ ހަރަކާތްތަކަށް ބުރޫއަރާ، ޤުރައިޝުންނަށް ދުވަހަކުވެސް ރައްކާތެރިކަން އިޙްސާސް ނުކުރެވޭނެ ގޮތް ހެދުމަށްޓަކައި ކުދި އެކްސްޕެޑިޝަންތައް (ސަރާޔާ) ފޮނުވިއެވެ.

މި ސްޓްރެޓެޖިކް އުސޫލުގެ ފާހަގަކޮށްލެވޭ މިސާލަކީ ޢަބްދުالله ބިން ޖަޙްޝް އިސްވެ ހުންނަވައިގެން އުފެއްދެވި ސަރީއްޔާއެވެ.  މި އޮޕަރޭޝަންގެ ތެރޭގައި މުސްލިމުން ޤުރައިޝް ޤާފިލާއެއް ހުއްޓުވައި، އޭގެ ނަތީޖާއަކަށްވީ މުސްލިމުން މަރާލި ފުރަތަމަ މުޝްރިކު ކަމަށްވާ ޢަމްރު ބިން އަލްޚަދުރަމީ – މަރުވިއެވެ.  ދެ އަސީރުން ގެންގޮސް، ޤާފިލާގެ މުދާ އަތުލައިގަނެ، މަދީނާއަށް ގެނައެވެ.  މި ހާދިސާއަކީ މުސްލިމުންގެ ވަރުގަދަކަމާއި، ޙިކުމަތާއި، ސްޓްރެޓެޖިކް ޤާބިލުކަން ކާފަރުންނަށް ދެނެގަންނަން ފެށުމުން، އެނބުރުމުގެ ނިޝާނެކެވެ. 

2. ޞަޙާބީންގެ ވަފާތެރިކަމާއި ކިޔަމަންތެރިކަން

މި ދަތުރުތަކުގައި އެކުވެރިންގެ ފަސްނުޖެހޭ ވަފާތެރިކަމާއި ވަޢުދުވެރިކަން ވަރަށް ސާފުކޮށް ފެނިގެން ދިޔައެވެ.  ނަމޫނާ މިސާލެއް ހިނގާފައިވަނީ ޢަބްދުالله ބިން ޖަޙްޝް އިސްވެ ހުންނަވައިގެން ސަރީއްޔާގެ ދުވަސްވަރުގައެވެ.  އެމީހުން ފުރުމުގެ ކުރިން ރަސޫލާ (ޞޢވ) އޭނާއަށް ދެއްވީ ސިއްރު އިރުޝާދުތަކެއް ހިމެނޭ މުއްދަތު ޖަހާފައިވާ ސިޓީއެއް ކަމަށާއި، އެ ސިޓީ ހުޅުވުމަށް އަންގަވާފައިވަނީ ހަމައެކަނި ދެ ދުވަހުގެ ދަތުރަށްފަހު ކަމަށެވެ.

ކަނޑައެޅިފައިވާ ހިސާބަށް އާދެވުމުން ޢަބްދުالله ބިން ޖަޙްޝް ސިޓީ ހުޅުވާލުމަށްފަހު ކުރިއަށް ގޮސް ޤުރައިޝް ޤާފިލެއް ހުއްޓުވުމަށް އިރުޝާދުތައް ހޯއްދެވިއެވެ.  އެނބުރި އައުމުގެ އިޚްތިޔާރު ލިބުނު ނަމަވެސް، ކިޔަމަންތެރިކަމާއި، ވަފާތެރިކަމާއި، ސާބިތުކަމުގެ ސިފަތަކުން ޒީނަތްތެރިވެފައިވާ އެކުވެރިން ފަސްނުޖެހުނެވެ.  އެ ގްރޫޕްގެ އެންމެ މެމްބަރަކު ވެސް ފަހަތަށް ޖެހެން އިޚްތިޔާރު ނުކުރި އެވެ.  އެބޭކަލުންގެ ޚިދުމަތްތެރިކަމުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، الله (ޞޢވ) އެބައިމީހުންނަށް ނަޞްރު ދެއްވައި، އިސްލާމްދީނުގައި ފުރަތަމަ ހަނގުރާމައިގެ ޣަނީމާތައް މި ސަރީއްޔާގައި ލިބުނެވެ.

3. މި ޣަޒްވާތާއި ސާރާޔާގެ ފަހަތުގައިވާ ފުން ޙިކުމަތް

މި ޣަޒާވަތު (ރަސޫލާ އަމިއްލައަށް ބައިވެރިވެވަޑައިގެންނެވި ހަނގުރާމަތައް) އާއި ސާރާޔާ (އެކަލޭގެފާނުގެ އަޞްޙާބުން އިސްކޮށް ހުންނަވައިގެން ކުރިއަށް ގެންދިޔަ ދަތުރުތައް) ގެ އަސްލުގައިވާ ޙިކުމަތަކީ ފުން އަދި ގިނަ ފަރާތްތަކެއް އެކުލެވޭ ޙިކުމަތެކެވެ.  މުހިންމު މަޤްޞަދުތަކުގެ ތެރޭގައި ތިރީގައި މިވަނީއެވެ.

– ބިރުވެރިކަން އުފެއްދުމާއި ބާރު ޤާއިމުކުރުން

މި ދަތުރުތަކުގެ ސަބަބުން މަދީނާގެ ތެރޭގައިވެސް އަދި އޭގެ ބޯޑަރުތަކުން ބޭރުގައިވެސް ބިރުވެރިކަމާއި ބިރުވެރިކަން އުފެދުނެވެ.  އަލަށް އުފެދުނު އިސްލާމީ ދައުލަތަށް ޤުރައިޝުންގެ ބޭރުފުށުގެ ނުރައްކާތަކާއި، ޚިޔާނާތުގެ ގޮތުން މަޝްހޫރު ވަކި ޔަހޫދީ ޤަބީލާތަކުގެ އެތެރޭގެ ގޮންޖެހުންތަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހުނެވެ.  މި ދަތުރުތަކުގެ ތެރެއިން ރަސޫލާ (ޞޢވ) ދައްކަވައިދެއްވީ އިސްލާމީ ދައުލަތަކީ ވަރުގަދަ އަދި އެއްވެސް އުދުވާނީ އަމަލަކަށް ނުވަތަ ޚިޔާނާތުގެ އަމަލަކަށް ކަނޑައެޅިގެން ރައްދު ދިނުމުގެ ފުރިހަމަ ޤާބިލުކަން ހުރި ދައުލަތެކެވެ.

– އިއްތިހާދުތައް ރައްކާތެރިކޮށް، ޤުރައިޝުން އެކަހެރިކުރުން

ގިނަ ޤަބީލާތަކަކީ ޤުރައިޝުންނާއެކު ތާރީޚީ މުޢާހަދާތަކެއް ކުރެވިފައިވާ އަދި މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް އެކުވެރިވެދާނެ ޤަބީލާތަކެކެވެ.  ނަމަވެސް މި ޤަބީލާތަކުން އިސްލާމީ ދައުލަތެއް ކަމަށްވާ މަދީނާއާ އިއްތިހާދު ހެދުމުން، މިކަމުގެ ސަބަބުން ޤުރައިޝުންގެ ނުފޫޒު ބަލިކަށިވެގެން ނޫނީ އެމީހުންގެ ވިޔަފާރީގެ މަގުތަކަށް ނުރައްކާވިއެވެ.  މި ސްޓްރެޓެޖީގެ ސަބަބުން ޤުރައިޝުން ފައިދާހުރި ގޮތެއްގައި އެކަހެރިވެ، އިތުރު އިދިކޮޅު ފަރާތްތަކެއް އުފެއްދުމުގެ ޤާބިލުކަން ކުޑަވެގެން ދިޔައެވެ.

– ޑިޓަރިންގ ބެޑޫއިން ރެއިޑަރސް

ސަފްވާން ހަނގުރާމައަކީ ވިޔަފާރީގެ މަގުތަކުގައި ދަތުރުކުރާ މީހުންނަށް ގިނައިން އަމާޒުކޮށްގެން އުޅޭ ބަދުޢީ ރޭޑަރުންނަށް ވެސް އިންޒާރެއްގެ ގޮތުގައި ވެގެން ދިޔައެވެ.  ކުރުޒް ބިން ޖާބިރު އަލްފިހްރީ މަދީނާގެ ދަނޑުވެރިކަމުގެ ތަންތަނަށް ހަމަލާ ދެއްވުމުން، ރަސޫލާ (ޞޢވ) އޭނާގެ ފަހަތުން ސަފްވާން އާއި ހަމައަށް – މަދީނާއާ ގާތްގަނޑަކަށް 150 ކިލޯމީޓަރު ދުރުގައި ވަޑައިގެންނެވިއެވެ.  މި އަވަސް ޖަވާބުން ލިބުނު ސާފު މެސެޖަކީ އިސްލާމީ ދައުލަތުން އުދުވާނީ އަމަލުތަކަށް ތަޙައްމަލު ނުކުރާނެ ކަމާއި، ދުރު ދުރުމިނުގައި ވެސް އެ ދައުލަތުގެ ސަރަޙައްދު ދިފާޢު ކުރަން ތައްޔާރަށް އޮތް ކަމެވެ. 

– ތަމްރީނާއި ތައްޔާރުވުން

މި ޣަޒާވާތާއި ސާރާޔާ އަކީ ވެސް އަމަލީ ތަމްރީނު ކަސްރަތުތަކެއްގެ ގޮތުގައި ޚިދުމަތްކުރި އެއްޗެކެވެ.  އެބޭފުޅުންގެ ތެރެއިން، ސީދާ ރަސޫލާ (ޞޢވ) ގެ އިރުޝާދުގެ ދަށުން އަސްކަރީ ސްޓްރެޓެޖީއާއި، ސިޔާސީ މުޢާމަލާތާއި، ލީޑަރޝިޕްގެ އަގުހުރި ތަޖުރިބާއެއް ޞަޙާބީންނަށް ލިބިވަޑައިގެންނެވިއެވެ.

މި ތަމްރީނުގެ ސަބަބުން ފަހުން ފުޅާ ސަރަޙައްދުތަކުގައި އިސްލާމްދީން ފެތުރުމުގެ ބާރު ލިބި، ޒަމާނުއްސުރެ ޖާހިލުކަމާއި އަނިޔާވެރިކަމުގެ ތެރޭގައި ފޮރުވިފައިވާ ބިންތަކަށް ވިސްނުންތޫނުކަން ލިބިގެންދާނެއެވެ.  ޞަޙާބީންނަށް ޙާޞިލުކުރެވުނު ތަފާތު ފަތަޙަތަކަކީ ސީދާ ރަސޫލާ (ޞޢވ) ގެ ޙިކުމަތާއި ދުރުވިސްނުމާއި، ފަރުވާތެރިކަމާއެކު ތައްޔާރުވުމުގެ ނަތީޖާއެވެ.