ލިޔުންތެރިޔާ: ޖުނައިދު ޒާހިދު
އޭގެ ޒާތުގައި އަފްޣާނިސްތާނުގެ އިސްލާމީ އަމީރާތުގެ ފަޚުރުވެރި ނިޒާމު އެހެން ފިކުރީ އަދި ހަނގުރާމަވެރި ޖަމާއަތްތަކާ އަޅާކިޔުމަކީ ޙައްޤު ނޫން ކަމެކެވެ. މި ނިޒާމަކީ ޙަޤީޤީ ދީނީ އަދި އިސްލާމީ ތަޞައްވުރަކާއެކު ޤާއިމުކުރެވިފައިވާ ނިޒާމެއް ކަމަށާއި، ރަނގަޅު ވެރިކަމަކާއި، ރަނގަޅަށް އެކުލަވާލެވިފައިވާ ވެރިކަމެއް ގާއިމްކުރުމަށް ގަސްތުގައި ފިޔަވަޅުތަކެއް އަޅާފައިވާ، އަދި މިހާރުވެސް އަޅަމުންދާ ނިޒާމެއް ކަމަށެވެ.
އަފްޣާނިސްތާނުގެ ރައްޔިތެއްގެ ގޮތުގައި އިސްލާމީ އަމީރާތުގެ ނިޒާމުގައި ކޮންމެ ހަރަކާތަކާއި ޖަމާޢަތަކުންވެސް އެމީހުންގެ ރޭވުންތަކާއި ޤައުމީ އިޞްލާޙުތަކުގެ ނަމޫނާއެއްގެ ގޮތުގައި ބަލަންޖެހޭ ތަޢުރީފު ކުރަންޖެހޭ ސިފަތަކާއި ޤާބިލުކަންތައްތަކެއް ހުރިކަން ދެނެގަތުން މުހިންމެވެ.
އަފްޣާނިސްތާނުގެ އިސްލާމިކް އެމިރޭޓް ދުނިޔޭގެ ސަމާލުކަން ހޯދާފައިވަނީ ދުޝްމަނުންނާއި ދުޝްމަނުންނާ މުއާމަލާތްކުރާތީ، ޚާއްސަކޮށް ހަތިޔާރު އެޅި ދުޝްމަނުންނާ ހަވާލުވާ ގޮތުގެ ސަބަބުންނެވެ.
އަދި އެއާ ޚިލާފަށް އައިއެސްގެ ނެގެޓިވް އުފެދުމުން ސާފުކޮށް އެނގޭ ގޮތުގައި މި ހާދިސާގެ ސަބަބުން ލިބެނީ ހަމައެކަނި ފަނާވުމާއި ހަލާކުކަމެވެ. އެމީހުން އިންސާނިއްޔަތާ މެދު ނޭދެވޭ ނަޒަރިއްޔާތެއް ގެންގުޅޭއިރު، އިސްލާމީ އަމީރާތުގައި ބިނާކުރުމާއި ތަރައްގީއަށް ފޯކަސްކޮށްފައިވާ ތަސައްވުރެއް އެބައޮތެވެ. އެއީ ވަކިވަކި ފަރުދުންގެ ކަރާމާތް ދަމަހައްޓައި، އޭގެ ވެރިކަމުގެ ދަށުގައި ދިރިއުޅޭ މީހުންގެ ރައްޔިތުކަމުގެ ހައްގުތައް ގަބޫލުކޮށް، އެމީހުންގެ ހައްގުތައް ގަބޫލުކޮށް، އެމީހުންނަށް ހައްގު އިހުތިރާމް ދެއްކުމެވެ.
މި ޤައުމުގައި ރައްޔިތުކަން ގެންގުޅޭ ފަރުދުންނަށް، އެމީހުންގެ ހައްޤުތައް ރަސްމީކޮށް ބަލައިގަނެ، އިސްލާމީ އަމީރާއިން ކުރިއަރުވަނީ، އިޖުތިމާޢީ ރައްކާތެރިކަމާއި، އެންމެންގެ ސުލްޙަވެރިކަމާއެކު އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކަށް ދިރިއުޅުން ކަށަވަރުކޮށްދޭ މެދުމިނުގެ ނަޒަރިއްޔާތެކެވެ.
އައިއެސް އާއި އެ ޖަމާއަތުގެ ހަރަކާތާ ގުޅުން ހުރި ފަރާތްތަކުން މި އުސޫލުތައް ވިސްނައި، އަފްޣާނިސްތާނުގެ އިސްލާމީ އަމީރާތުގެ ވެރިކަމުގެ މޮޑެލް އަމިއްލައަށް ނަމޫނާއެއްގެ ގޮތުގައި ބަލަން ޖެހެ އެވެ.
އިސްލާމީ އަދި ޖިހާދީ އެހެން ހަރަކާތްތަކާ އަފްޣާނިސްތާނުގެ އިސްލާމީ އަމިރޭޓް ތަފާތު ކުރާ ފުރަތަމަ ފާހަގަކޮށްލެވޭ ސިފައަކީ މަތީ ފެންވަރުގެ ތަޙައްމަލުކުރުމާއި ކެތްތެރިކަމެވެ.
1. ތަޙައްމަލުކުރުން
ތަޙައްމަލުކުރުން (ތަސަމުޙް) އުފެދިފައިވަނީ ލުއިފަސޭހަކަމާއި، މާފުކުރުމާއި، ނުވަތަ ދީލަތިކަމުގެ މާނަތައް ދޭހަވާ “ސަމާހާ” އާއި “ސަމާހަތު” މި ލަފުޒުތަކުންނެވެ. މުޖުތަމަޢުގެ މާހައުލެއްގައި ތަޙައްމަލުކުރުމުގެ މާނައަކީ ވިސްނުމާއި، ކެތްތެރިކަމާއި، ފުޅާ ހިތަކާއެކު މުޢާމަލާތްކުރުމެވެ.
އަފްޣާނިސްތާނުގެ އިސްލާމީ އަމީރާތުން ހޮވާފައިވާ ސުލޫކުގެ ތެރެއިން އަފްޣާނިސްތާނުގެ ސަރަހައްދުގެ މައްޗަށް ބާރުވެރިކަން ގާއިމްކޮށް، ރައްޔިތުންގެ ހިތްތައް ކާމިޔާބު ކުރެވިއްޖެ އެވެ.
ވަކި މައްސަލަތަކާ ގުޅޭގޮތުން މާފުކުރުމާއި ތަޙައްމަލުކުރުމަކީ ވެރިކަން ހިންގުމުގެ މުހިންމު ސިފަތަކެކެވެ. މި މުހިއްމު ސިފަ އިސްލާމްދީނުގެ ކުރީކޮޅުވެސް ހުރިއިރު، ތާރީޚީ ހެކިތަކުގައި ލިޔެވިފައިވެއެވެ.
އިޖުތިމާޢީ ގޯސްތަކާމެދު ބިނާކުރަނިވި ވިސްނުމަކާއި މާފުކުރުމަކީ ރައްޔިތުންނާއި އެމީހުންގެ ވެރިންގެ މެދުގައި އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކަށް ގުޅިގެން އުޅެވޭނެ ގޮތް ފަހިކޮށްދީ، ސުލްޙަވެރިކަމާއެކު އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކަށް ދިރިއުޅުމުގެ މާޙައުލެއް އުފެއްދުމާއި، މުޖުތަމަޢުގެ ކުރިއެރުން އަވަސްވެ، ޙަޟާރަތް ބިނާކުރުން ކުރިއަށް ގެންދެވޭނެ ކަމެކެވެ.
އިސްލާމީ އަމީރާތުގެ ނަމޫނާ އުސޫލަކީ އެއް ދާއިރާއެއްގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ހުރިހާ ޖަމާޢަތްތަކަށް މަގުދައްކައިދޭ މޮޑެލްއަކަށް ވާންޖެހެއެވެ.
