އިސްލާމީ ނިޒާމުގެ ލާމަސީލު ޝަރަފުތަކާއި ހެޔޮ ސިފަތައް

ލިޔުނީ: ވަލީދު ވިޔާރު

އިސްލާމްދީނަކީ އިންސާނާގެ މުޅި ޙަޔާތުގެ ރޫޙާނީ، އިޖުތިމާޢީ، އަޚްލާޤީ، އަދި ސިޔާސީ ކަންކަމަށް މުޚާޠަބުކޮށް، الله ބާވައިލެއްވި އެންމެ ފަހުގެ އަދި އެންމެ ފުރިހަމަ ދީނެވެ.  އެއީ ވަގުތު ފާއިތު ނުވާ އަދި އާންމު ގޮތެއްގައި ވެސް ފުރިހަމަ އިރުޝާދުގެ ނިޒާމެކެވެ.  ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުން އުފެދިފައިވާ އިސްލާމީ ނިޒާމުގައި ފަރުދީ އަދި ޖަމާޢަތުގެ ދިރިއުޅުން އިންތިޒާމުކުރުމަށް ފުރިހަމަ އޮނިގަނޑެއް ލިބިގެންދާއިރު، ޙައްޤުތަކާއި ވާޖިބުތަކާއި ޒިންމާތައް ސާފުކޮށް ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ.  އެއަށް ތަބާވާ މީހުން ޢިލްމާއި އިޚްލާޞްތެރިކަމާއި ކިޔަމަންތެރިކަމާއެކު އެކަން ދަމަހައްޓާއިރު، ޝަރަފާއި ކަރާމާތާއި އިލާހީ ނިޢުމަތާއެކު އެމީހުން މަތިވެރިކުރެއެވެ.

މުޅި ތާރީޚުގައި މުސްލިމުންގެ އުފެދުމާއި ޝަރަފާއި ކުރިއެރުން އުފެދުނީ އެމީހުން މި މުޤައްދަސް ނިޒާމަށް ތަބާވުމުން – ވަގުތީ ސިޔާސީ ފިކުރުތަކާއި ދުނިޔޭގެ ބާރުތަކުގެ ނުފޫޒުން މިނިވަންވެގެންނެވެ.  އެއީ އަޅުވެތިވުމާއި އެހެން މީހުންނަށް ބަރޯސާވުމާ ދެކޮޅު ހަދައި، މުޖުތަމަޢުގެ އައިޑެންޓިޓީ ނަކަލުކޮށް، އެއް ދާއިމީ ޚާލިޤުވަންތަ ރަސްކަލާނގެއަށް ތަބާވުމެވެ.  ޝަރަފާއި ބަދުނާމު ކަނޑައެޅީ މާއްދީ ކާމިޔާބީއެއް ނުވަތަ ބަލިވުމަކުން ނޫން ކަމަށާއި، އިލާހީ އަމުރެއްގެ ތެރެއިން ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ.

6 ވަނަ ގަރުނުން ފެށިގެން 16 ވަނަ ގަރުނާ ހަމައަށް ޔޫރަޕްގެ އަނދިރި ޒަމާނުގައި މި ބައްރު ޖާހިލުކަމާއި، ފިއްތުންތަކާއި، ދީނީ ގޮތުން އުނިކަންތައްތަކުގެ ދުވަސްވަރަކަށް ވެއްޓުނެވެ.  ދީނީ އިލްމުވެރިން، ޚާއްޞަކޮށް ޕާޕަސީން، މުއްސަނދިކަމުގެ ބަދަލުގައި، އިންޑަލްޖެންސް – ސުވަރުގެ ވަޢުދުތައް ނުވަތަ ނަރަކައިގެ އިންޒާރުތައް – ވިއްކައިގެން އާންމުންގެ ނަހަމަ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރިއެވެ.  މިއާ ޚިލާފަށް އިސްލާމީ ދުނިޔެ ކުރިއަރާފައިވަނީ ވަޙީގެ ތެރޭގައި ބިންވަޅު ނެގިފައިވާ ނިޒާމެއްގެ ދަށުންނެވެ.  އެއީ ޢިލްމީ، ސަޤާފީ، އަދި ފިކުރީ ގޮތުން ކުރިއެރުމުގެ ރަންޒަމާނެއް ފެށި ކަމެކެވެ.  އުނގެނުމުގެ މަރުކަޒުތައް ފުރިހަމަވެ، ސުލްހަވެރިކަން އުފެދި، އިންސާފު ލިބިގެން ދިޔައީ- މި ހުރިހާ ކަމެއް ވެސް ކުރެވުނީ މުސްލިމުން އިސްލާމްދީނުގެ އިލާހީ ނިޒާމަށް އިޚްލާޞްތެރިކަމާއެކު ތަބާވުމުންނެވެ.

ހަމަކަށަވަރުން، އިސްލާމީ ނިޒާމު ނޫން އެހެން އެއްވެސް ނިޒާމަކަށް އިސްލާމީ ބިންތަކުގައި ދެމިއޮންނަ އިންސާފާއި، ސުލްހައާއި، ތަނަވަސްކަން ލިބިގެން ނުހިނގާނެކަން ތާރީޚުން ހެކިވެގެންދެއެވެ.  އިސްތިޢުމާރީ ނުވަތަ ވަގުތީ ވެރިކަންތައް ވަގުތުކޮޅަކަށް ވެރިކަން ހިފެހެއްޓިދާނެ ކަމުގައި ވިޔަސް، އެންމެ ފަހުން އެ ވެރިކަން ފުނޑުފުނޑުވެގެން ނުވަތަ ދިރިހުރެނީ ހަމައެކަނި ބޭރުގެ ތާއީދާއި މަޖުބޫރުކޮށްގެންނެވެ.  ނަމަވެސް އިސްލާމީ ނިޒާމުން ދެމިއޮންނަ ފައިދާތަކެއް ލިބިގެންދާއިރު، އޭގެ ތެރެއިން ބައެއް ފައިދާތައް ތިރީގައި މިވަނީއެވެ.

1. ސުލްހައާއި އަމާންކަން

ޚުދު އިސްލާމް މި ލަފުޒު ވެސް އުފެދިފައިވަނީ ސަލާމް އިން ކަމަށާއި، އޭގެ މާނައަކީ ސުލްހައާއި ސަލާމަތެވެ.  އެ ޖަމިއްޔާގެ އެންމެ އިސް އެއް ވައުދަކީ، އޭގެ ފަހަތުގައި ތިބި މީހުން ރައްކާތެރިކަމާއެކު ވަށާލުމެވެ- ޖިސްމާނީ ގޮތުންނާއި ރޫޙާނީ ގޮތުންނެވެ.  މި ނިޒާމުގެ ދަށުން ސުލްހައަކީ މުޠުލަޤު ޝިޢާރެއް ނޫން ކަމަށާއި، އިލާހީ ޤާނޫނުގައި ބިންވަޅު ނެގިފައިވާ، އިޖުތިމާޢީ ޢަދުލުވެރިކަމުން ދަމަހައްޓާފައިވާ ޙަރަކާތްތެރި ހަޤީޤަތެކެވެ.

މިޒަމާނުގެ ސަރުކާރުތަކުން ގިނަ ފަހަރަށް އަސްކަރިއްޔާއަށް އިސްކަންދީ ސަލާމަތަށް ބޮޑެތި ވަސީލަތްތައް ހޭދަކުރާއިރު – ބައެއް ފަހަރު މަދަނީ މިނިވަންކަމުގެ އަގުގައި – އިސްލާމީ ނިޒާމުން ސުލްހަ އާލާކުރަނީ އަޚްލާޤީ އިރުޝާދާއި އިޖުތިމާޢީ ޒިންމާއާއި އަނިޔާވެރިކަން ނައްތާލުމުންނެވެ.  އެއީ އަނިޔާވެރިކަން މަނާކޮށްފައިވާ މުޖުތަމަޢެއް އާލާކޮށް، ކޮންމެ ފަރުދަކުވެސް ދިރިއުޅުމާއި މުދަލާއި ކަރާމާތުގެ މުޤައްދަސްކަން ލިބިގެންދާ މުޖުތަމަޢެކެވެ.

2. އަސްލު މިނިވަންކަން

މިއަދުގެ ގްލޯބަލައިޒްޑް ދުނިޔޭގައި ގިނަ ގައުމުތަކުގައި ހަގީގީ އިސްތިގުލާލެއް ނެތެވެ.  އެމީހުން ތިބީ ބައިނަލްއަޤްވާމީ މުޢާހަދާތަކާއި، މާލީ އިދާރާތަކާއި، ނުވަތަ ބޭރުގެ އަސްކަރީ އިއްތިޙާދުތަކާ ގުޅިގެން އެމީހުންގެ ޚުދުމުޚުތާރުކަން ގެއްލިގެންދާ ކަންކަމުގައެވެ.  މިއާ ޚިލާފަށް އިސްލާމީ ނިޒާމަކީ އިންސާނުންގެ އިއްތިފާޤުން ނުވަތަ ސިޔާސީ ފަސޭހަކަމުގެ އުފެއްދުމެއް ނޫނެވެ.  އެއީ ޚާލިޤުވަންތަ ރަސްކަލާނގެ ކިބައިން އުފެދިފައިވާ އަދި އިންސާނާގެ ޠަބީޢަތާ ފުރިހަމައަށް އެއްގޮތްވާ އެއްޗެކެވެ.

ހަގީގީ މިނިވަންކަމުގެ މާނައަކީ، އިސްލާމްދީނުގައި، ހަމައެކަނި الله އަށް މުޅިން ތަބާވުމެވެ.  އެއީ އިންސާނުން އުފެއްދި ފިކުރުތަކާއި ބޭރުގެ ވެރިކަމުގެ ބާރުތަކުގެ ތެރެއިން މުޖުތަމަޢުތައް މިނިވަންކޮށްދޭ ކަމެކެވެ.  މި އިލާހީ އޮނިގަނޑުގެ ސަބަބުން ޤައުމަކަށް މިނިވަންކަމާއެކު، އަޚްލާޤީ ގޮތުންނާއި، އިންސާފުވެރިކަމާއެކު ޢަމަލުކުރުމުގެ ބާރު ލިބިގެންދެއެވެ- އެޤައުމުގެ އީމާންތެރިކަމާއި ނުވަތަ އުސޫލުތަކަށް ގެއްލުމެއް ނުލިބިއެވެ.

3. ތަފާތުކުރުމާއި ތަފާތުކުރުން ނައްތާލުން

މިޒަމާނުގެ ތަފާތުކުރުމާ ދެކޮޅު ގާނޫނުތަކާއި އިންސާނީ ހައްގުތަކާ ބެހޭ މުއާހަދާތައް އާންމުވި ނަމަވެސް، ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގައި ނަސްލީ ތަފާތުކުރުމާއި، ގަބީލާތަކާއި، ދަރަޖައިގެ ބައިބައިވުންތައް ދެމިއޮވެއެވެ.  މުޖުތަމަޢުތައް ކުރިއަށް ގެންދަނީ ގިނަ ފަހަރަށް ނަސްލާއި، ނަސްލާއި، މުއްސަނދިކަމާއި، ނުވަތަ ބަހުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް، އިމްތިޔާޒު ލިބިފައިވާ އަދި ބާކީވެފައިވާ ގްރޫޕްތަކަކަށެވެ.

ނަމަވެސް އިސްލާމީ ނިޒާމުގައި މިފަދަ ހުރިހާ އާޓިފިޝަލް ތަފާތުކުރުންތަކެއް އުވާލައެވެ.  އެއީ މޮޅުވުމުގެ އެއް މިންގަނޑެއް ޤާއިމުކުރާ ކަމެކެވެ: ތަޤްވާ އެވެ.  މުޙައްމަދު ނަބިއްޔާ (ޞޢވ) އޭނާގެ އަލްވަދާޢުޤު ދަރުސްގައި އިޢުލާން ކުރައްވަނީ: “އެއްވެސް ޢަރަބި މީހަކު ޣައިރު ޢަރަބި މީހަކަށްވުރެ މާ މޮޅު ނުވާނެ، އަދި ޣައިރު ޢަރަބި މީހަކު ޢަރަބި މީހަކަށްވުރެ މަތިވެރިއެއް ނުވެއެވެ. އެއްވެސް ދޮންމީހަކު ކަޅު މީހަކަށްވުރެ މަތިވެރިއެއް ނޫނެވެ.  މި އުސޫލަކީ އިންސާފުވެރި އަޚްލާޤީ ނިޒާމެއްގެ ދަށުން އިންސާނިއްޔަތު އެއްބައިވަންތަ ކުރުމުގެ ބާރުގައި އެއްވެސް ތަފާތެއް ނެތް އުސޫލެކެވެ.

4. ވެރިކަން ހިންގުމަކީ ޚިދުމަތެއްގެ ގޮތުގައި، ޑޮމިނޭޝަންގެ ގޮތުގައި ނޫނެވެ

އިސްލާމީ ލީޑަރޝިޕްގެ ތަޞައްވުރަކީ މުޤައްދަސް އަމާނާތެއް (އަމާނާ)، ވެރިކަން ކުރުމުގެ ވަސީލަތެއް ނޫނެވެ.  ވެރިންނަކީ ﷲ އާއި ރައްޔިތުންނަށް ޖަވާބުދާރީވާ ދައުލަތުގެ ޚާދިމުންނެވެ.  އެމީހުންގެ މެންޑޭޓަކީ އިންސާފު ތަންފީޒުކުރުމާއި، ޝަރީޢަތް ދަމަހައްޓައި، އުއްމަތުގެ ހެޔޮކަން ކަށަވަރުކުރުމެވެ.

ޚުދުމުޚުތާރު ވެރިކަމާއި، ކޮރަޕްޝަނާއި، ނުވަތަ މަކަރުވެރި އިންތިޚާބުތަކުން ގެއްލިފައިވާ މިޒަމާނުގެ ސިޔާސީ ނިޒާމުތަކާ ހިލާފަށް އިސްލާމީ ވެރިކަމަކީ ހާމަކަން ބޮޑުކަމާއި، ޖަވާބުދާރީވުމާއި، ބައިވެރިވުން އުފެއްދުމެވެ.  ރައްޔިތުންނަކީ ނިޒާމުގެ އަޅުވެތިވެފައިވާ ބައެއް ނޫން- އެއީ އެ ނިޒާމުގެ ވަލީވެރިންނެވެ.  އިސްލާމީ އުޞޫލުތަކުން ލީޑަރުން އެއްކިބާވެއްޖެނަމަ، އެކަންކަން އިސްލާހުކުރުމުގެ ނުވަތަ ދުރުކުރުމުގެ ޙައްޤާއި ވާޖިބު ރައްޔިތުންނަށް ލިބިގެންވެއެވެ.

5. އިޖްތިމާޢީ އިޤްތިޞާދީ ތަނަވަސްކަމާއި ތަރައްޤީ

އިސްލާމީ ނިޒާމުގެ މައިގަނޑު މަސައްކަތަކީ ހުރިހާ ފަރުދުންގެ ތަނަވަސްކަމާއި ހެޔޮކަންތައް ކުރިއެރުވުމެވެ.  އިސްލާމްދީނުގައި އިޤްތިޞާދީ ހަރަކާތްތަކަށް ހިތްވަރު ދިން ނަމަވެސް ރިބާ (ރިބާ)، މާބޮޑަށް ޓެކްސް ނެގުން، އަދި މޮނޮޕޮލީ ފަދަ ނަހަމަ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރުން މަނާކޮށްފައިވެއެވެ.

މަދު ބައެއްގެ އަތްމައްޗަށް މުއްސަނދިކަން ޖަމާކުރުމުގެ ބަދަލުގައި، އިސްލާމީ ނިޒާމުގައި ވަސީލަތްތައް އިންސާފުވެރިކަމާއެކު ބަހާލުމަށް އަމުރުކޮށް، ޒަކާތް (ވާޖިބު ޞަދަޤާތް) ތަންފީޒުކޮށް، ތަޢުލީމާއި، ސިއްޙީ ފަރުވާއާއި، އާންމު ރައްކާތެރިކަމަށް ވަޤުފު (ވަޤުފު) އަށް ހިތްވަރުދެއެވެ.  އެއީ އަމިއްލައަށް ފުދުންތެރި، އަޚްލާޤީ ގޮތުން ތެދުވެރި، އުފެއްދުންތެރި މުޖުތަމަޢެއްގެ ބިންގާ އަޅާ ކަމެކެވެ.

6. ޤައުމީ ލޯތްބާއި ޤައުމީ ދިފާޢު

އިސްލާމްދީނުގައި ޤައުމީ ލޯތްބަކީ އީމާންތެރިކަމުގެ އިތުރުވުމެކެވެ.  ވަޒަނަކީ ހަމައެކަނި ޖިއޮގްރަފިކަލް ޖާގައެއް ނޫން- އެއީ އިލާހީ ޝަރީޢަތުގެ އުނދޯލި، އަޚްލާޤީ ޢަމަލުގެ މައިދާނާއި، ޝަރީޢަތް ތަންފީޒުކުރުމުގެ އަސާސެވެ.  މި ބިމުގެ މިނިވަންކަމަށް ނުވަތަ ނަޒާހަތްތެރިކަމަށް ނުރައްކާވާ ހިނދު، އެ ބިމުގެ ދިފާއުކުރުމަކީ ދީނީ ވާޖިބަކަށް ވެގެންދެއެވެ.

އިސްލާމީ ނިޒާމުން އުފެދެނީ ދުނިޔެ ހިމާޔަތްކުރާ ދިފާޢީންނަކީ ދުނިޔޭގެ މަންފާއަށް ނޫން ކަމަށާއި އެމީހުންގެ ދީނަށް ލޯބިކުރާ މީހުންނާއި اللهގެ ކުރިމަތީގައި ޒިންމާ އަދާކުރާ މީހުންނެވެ.  އިސްލާމީ އަގުތަކާއި، ސުލްހައާއި، މިނިވަންކަން ދެމެހެއްޓުމަށްޓަކައި، އިލާހީ ޝަރީޢަތް ދެމިއޮތްގޮތް ކަށަވަރުކޮށްދިނުމަށްޓަކައި، އެމީހުންގެ ފުރާނައާއި މުދާ ޤުރުބާންކުރެއެވެ.

ނިންމުން: ހުރިހާ އިންސާނިއްޔަތަކަށް ނިޒާމެއް

މިއަދު މުސްލިމުން ނޫން ގިނަ މުޖުތަމަޢުތަކުން- ޚާއްޞަކޮށް ޔޫރަޕްގައި- އިސްލާމީ ނިޒާމުގެ އުނިއިތުރުތަކަށް ތައުރީފުކޮށް، އެ ނިޒާމުގެ އުނިއިތުރުތަކަށް ވެސް ތަޢުރީފު ކުރަން ފަށައިފިއެވެ.  އިންޓަރެސްޓް ފްރީ ފައިނޭންސް އިން ފެށިގެން ކޮމިއުނިޓީ ބެސްޓް ވެލްފެއާ މޮޑެލްތަކާ ހަމައަށް އިސްލާމީ އުސޫލުތަކުގެ ދިގުދެމިގެންދާ ގުޅުން އިތުރަށް ގަބޫލުކުރެވެ އެވެ.

މިއީ އިސްލާމްދީނުގެ އުނގަންނައިދިނުންތަކުގެ ޢާއްމު ޝައުޤުވެރިކަމާއި، އޭގެ ނިޒާމުގެ ޢަމަލީ ކަމުގެ ހެކިތަކެކެވެ.  އިސްލާމީ ތަރުތީބަކީ ހަމައެކަނި އެއްވެސް ޤައުމެއް، ނަސްލަކަށް، އަދި ޤަރުނަކަށް ޙައްދުވެފައިވާ ތަރުތީބެއް ނޫނެވެ.  އެއީ އިންސާނީ ތަނަވަސްކަމަށް އެންމެ ފުރިހަމަ، ދެމެހެއްޓެނިވި، އަދި އިންސާފުވެރި އޮނިގަނޑެވެ.  އެއީ ދުނިޔޭގެ ކަންކަމާ ރޫޙާނީ އަގުތައް އެއްގޮތްކޮށް، ހުރިހާ އިންސާނިއްޔަތަކަށް ސުލްހައާއި ޝަރަފާއި ސަލާމަތުގެ މަގެއް ހުށަހަޅާ ހަމައެކަނި ނިޒާމެވެ.