ލިޔުނީ: މައުލާވީ އަހުމަދު އަލީ
އިސްލާމްދީނަކީ ދިރިއުޅުމުގެ އިޖުތިމާޢީ ނިޒާމެއް ކަމަށާއި، ޝަރީޢަތުގެ ހިދާޔަތުގެ ތެރެއިން، ޣައިރު މުއުމިނުންނާ އެކި ބާވަތުގެ ގުޅުންތައް ހުއްދަކުރާ ކަމަށެވެ. އަދި ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ވެސް ޣައިރު މުއުމިނުންނަށް އެހެން ކާފަރުންނާ ދެކޮޅަށް އެހީތެރިވެދެއްވިއެވެ؛ މިސާލަކަށް ޤުރައިޝުންނާ ދެކޮޅަށް ޚޫޒާ ޤަބީލާއަށް ތާއީދު ކުރެއްވިއެވެ.
ހަމައެފަދައިން އިސްލާމްދީނުގެ ފައިދާއާއި ހަރުދަނާ ކުރުމަށްޓަކައި ކާފަރުންގެ ފަރާތުން އެހީތެރިކަން ހޯއްދެވިއިރު، މިކަމުގެ އެތައް މިސާލެއް ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސީރާގައި އެބަހުއްޓެވެ. މިއިން ބައެއް މިސާލުތައް ތިރީގައި މިވަނީއެވެ.
1. ރަސޫލާ ޠާޢީފަށް ކުރެއްވި ދަތުރުފުޅުގެ އަސާސީ އެއް މަޤްޞަދަކީ، އެތަނުގައި ދިރިއުޅޭ ކާފިރުންގެ ކިބައިން ހިމާޔަތް ހޯދުމާއި އެއްބާރުލުން ހޯދުމެވެ. ނަމަވެސް އެހީތެރިވުމަށް ދެކޮޅު ހަދައި، އޭނާއަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއްދީ، އޭނާއަށް އަނިޔާތަކެއް ދީފައިވެ އެވެ.
2. އެނބުރި އައުމުގެ މަގުމަތީގައި ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ހިރާ ފަރުބަދަ ފަށަލައިގައި ތާށިވެވަޑައިގެންނެވިއެވެ. އޭނާ ހިމާޔަތް ހޯދުމަށް އެދި ޚުޒާ ޤަބީލާގެ އަލްއަޚްނާސް ބިން ޝަރީފަށް މެސެޖެއް ފޮނުއްވި ނަމަވެސް އަޚްނާސް ވަނީ މައާފަށް އެދި އެކަމަށް ދެކޮޅު ހައްދަވާފައެވެ.
3. އެއަށްފަހު ޞަޙްލު ބިން ޢަމްރުގެ އަރިހުން ހިމާޔަތް ހޯއްދެވިއެވެ.
4. އޭގެ ފަހުން މުޠުޢިމް ބިން އަދީއަށް މެސެޖެއް ފޮނުވައި، އެ އެދުން ފުއްދައިދިނެވެ. މުޠުޢީމް އޭނާގެ ދަރިންނާއި ޤަބީލާގެ މެންބަރުން އެއްކޮށް، ކަޢުބާގެ ކަންކޮޅުތަކުގައި ހަތިޔާރު އެޅިގެން ތިބުމަށް އަންގަވައި، “މުޙައްމަދު ޞައްލަالله ޢަލައިހި ވަސައްލަމައަށް ރައްކާތެރިކަން ފޯރުކޮށްދީފިން” ކަމަށް އިޢުލާން ކުރެއްވިއެވެ. އެއަށްފަހު މުޠުޢީމް ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައަށް އަންގަވައިދެއްވީ، ޒައިދު ބިން ޙާރިޘާއާއެކު މި ރައްކާތެރިކަމުގެ ދަށުން މައްކާއަށް ވަދެވޭނެ ކަމަށެވެ.
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ މުޠުޢީމް ބިން އަދީގެ ކިބައިން މި އޯގާތެރި ޢަމަލު ހަނދާން ކުރެއްވިއެވެ. ބަދުރަށް ޤުރައިޝް އަސީރުން ގެންގޮސް، މުޠުޢީމްގެ ދަރިކަލުން ޖުބައިރު ބިން މުޠުޢީމް އެމީހުން ދޫކޮށްލުމަށް މަޝްވަރާ ކުރަން އައުމުން، ރަސޫލާ ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ އޭނާގެ ޙައްޤުގައި މިނިވަންވެއްޖެއެވެ.”
5. ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم، އެކި ޤަބީލާތަކާ ގާތްވެވަޑައިގެން، އެމީހުންގެ އެހީތެރިކަމާއި ރައްކާތެރިކަން ހޯއްދެވިއެވެ. ބައްކާ، ކަލްބް، ހާރިތު އިބިން ކަޢުބް، އުދުރާ، އަދި ހަދަރެމް އެވެ.
ޝިޢުބު ބިން އަބީ ޠާލިބުގައި ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم އަށް ތާއީދުކޮށް އެއްބާރުލުން ދިން ގިނަ ގާތްތިމާގެ މީހުންނަކީ ޣައިރު މުއުމިނުން ކަމަށާއި، އެމީހުންނާ މެދު ރަސޫލާ (ޞޢވ) އާއި އިޖުތިމާޢީ އެކަހެރިކަމެއް ނެތެވެ.
7. ޢަޤަބާގެ ބޮޑު ވަޢުދަކީ މަދީނާގެ ވެރިން ސިއްރުން ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم އަށް ބައިޢަތު ހިފުމުގެ މުހިންމު ޙާދިސާއެކެވެ. މި ވަޢުދުގައި ހިމެނެނީ ހަމައެކަނި އިސްލާމްދީން ޤަބޫލުކުރުމެވެ. އޭރު އަދިވެސް ކާފަރެއްގެ ގޮތުގައި ހުރި އައްބާސް صلى الله عليه وسلم ވެސް މި މުހިންމު އަދި ސިއްރު ހަރަކާތުގައި ބައިވެރިވެވަޑައިގެންނެވިއެވެ.
8. ހިޖުރަކުރުމުގެ ތެރޭގައި ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ އޭނާގެ މަގުދައްކައިގެ ގޮތުގައި ޢަބްދުالله ބިން އުރައިޤުތުއްލައިތު އައްޔަން ކުރެއްވީ، އަދިވެސް ކާފަރެއް ކަމުގައި ވިޔަސް މެއެވެ. ސީރަތުގައިވާ ގިނަ މިސާލުތަކުން އެނގޭ ގޮތުގައި ރަސޫލާ ޞައްލަالله ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޣައިރު މުއުމިނުންގެ އެހީތެރިކަން ހީވާގިކަމާއެކު ހޯއްދަވައި، އެމީހުންނާ ގުޅުން ބަހައްޓަވާފައިވެއެވެ.
