ލިޔުނީ: އަލީ އަންސާރު
ކުރީ ބައިގައި އަޅުގަނޑުމެން ވާހަކަ ދެއްކީ އަފްޣާނިސްތާނުގެ އާބާދީގެ މައްޗަށް އައިއެސްއަށް ވެރިކަން ނުކުރެވޭ އަސާސީ އެއް ސަބަބެވެ: އެއީ އައިއެސްއަށް އަފްޣާނިސްތާނުގެ އާބާދީގެ ބާރުގަދަކަމާއި އަނިޔާވެރިކަމެވެ. އައިއެސްގެ އަބުރަކީ ބިރުވެރިކަމާއި ފޮހެވިގެން ނުދާ ގޮތަށް ގުޅިފައިވާ އަބުރެއް ކަމަށާއި، އެކަމުގެ ވާހަކަ ދައްކާ ކޮންމެ ތަނެއްގައި ވެސް ބިރުވެރިކަމާއި ވަލު ޖަނަވާރުގެ އަޑުތައް އުފެދިގެންދާ ކަމަށެވެ. އަނިޔާވެރިކަމަކީ އައިއެސްގެ ޠަބީޢަތާއި އޮނިގަނޑުގައި އެކުލެވިގެންވާ ކަމެއް ކަމަށާއި، އެއީ ބަދަލެއް ނާންނަ ޖާޒީ ސިފައެއްގެ ގޮތުގައި ހީވާ ކަމެއް ކަމަށެވެ.
އައިއެސް އިން ސަބްސްކްރައިބް ކުރަނީ ޓެރަރިޒަމަކީ ބާރާއި ކޮންޓްރޯލް ހޯދުމަށް އޮތް ހަމައެކަނި ގޮތެވެ. ނަމަވެސް ބިރުވެރިކަމުގެ ސަބަބުން ހަމައެކަނި ޢަދާވާތްތެރިކަން އުފެދި، އާބާދީއާއި ވެރިކަންކުރާ އިދާރާއާ ދެމެދު އޮންނަ ފަރަގު ފުޅާވެ، އެންމެ ފަހުން އެ ބިރުވެރިކަން ބޭނުންކުރާ ވެރިކަންތައް ވެއްޓިގެންދެއެވެ. ޓެރަރިޒަމަށް ދުވަހަކުވެސް ދެމެހެއްޓެނިވި ވެރިކަންކުރާ ބާރެއް ޤާއިމު ނުކުރެވޭތީ، ޓެރަރިޒަމަށް ބަރޯސާވާ ސަރުކާރުތައް އަމިއްލަ ރައްޔިތުން ވެރިކަމުން ދުރުކޮށްފައިވާކަން ތާރީޚުން ސާބިތުވެއެވެ.
އައިއެސްގެ އަނިޔާވެރިކަމުގެ މިސާލުތައް
1. ސީރިއާގެ ރައްގާގައި އައިއެސްގެ އަނިޔާވެރިކަން
2014 ވަނަ އަހަރުގެ ޖެނުއަރީ މަހު އައިއެސް އިން ވަނީ ސީރިއާގެ ބޮޑު ސިޓީއެއް ކަމަށްވާ ރައްގާ އަތުލައިގަނެފަ އެވެ. އެތަން ހިފެހެއްޓުމަށްފަހު، އާންމު މަގުތަކުގައި މުޖާހިދުންނަށް ތާއީދުކުރާ އެތައް ސަތޭކަ ބަޔަކު ޤަތުލުކޮށް، އެތައް ބައެއްގެ ބޯ ކަނޑައި، މުޖާހިދުންނަށް އެއްބާރުލުން ދޭ ކަމަށް ބުނެ އާންމުންގެ ގެތަކަށް މެދުނުކެނޑި ވަދެގަތެވެ. އައިއެސް އިން ރައްގާ ފަތަހަކުރި ދުވަސްވަރު ހަނދާންކޮށްދިނީ މުހިންމު ކާފަރު ސިޓީއެއްގެ މައްޗަށް ކާމިޔާބު ހޯދި ފަދައިންނެވެ.
2. ސީރިއާގެ ޑެއިރް އެޒްޒޯރުގައި އައިއެސްގެ އަނިޔާވެރިކަން
އިރުމަތީ ސީރިއާގެ މުހިއްމު ޕްރޮވިންސެއް ކަމަށްވާ ޑެއިރް އެޒް ޒޯރު ވެސް އައިއެސްގެ އަނިޔާވެރިކަމުގެ ޝިކާރައަކަށް ވެފައިވެ އެވެ. އަތޮޅާ ހަވާލުވުމާއެކު އައިއެސް އިން ވަނީ ބުއްދިވެރި ނޫން މަރުތަކާއި ގަތުލުއާންމުތަކާއި މަރުގެ އަދަބު ދިނުމާއި ބޯ ކަނޑާލުމުގެ ކެމްޕޭނެއް ވަރުގަދަކޮށްފަ އެވެ. މި އަމަލުތައް ހިންގީ އިންތިހާއަށް ނުބައިކަމާއި މަކަރުވެރިކަމާއެކު، އެމީހުންގެ މަގުފުރެދިފައިވާ ފިކުރާ ދެކޮޅު ނުވަތަ އެމީހުންގެ އަނިޔާވެރި އަމަލުތަކާ ދެކޮޅަށް ޚިޔާލުތަފާތުވުން ފާޅުކުރާ ފަރުދުންނަށް އަމާޒުކޮށްގެންނެވެ.
ގިނަ ބަޔަކު މަރާލުމުގެ އިތުރުން އައިއެސް އިން ވަނީ ޑެއިރް އެޒް ޒޯރު ރަހީނުކުރުމާއި ފޭރުމުގެ މަރުކަޒަކަށް ބަދަލުކޮށްފަ އެވެ. އެމީހުން ވިޔަފާރިވެރިންނާއި މުއްސަނދި ފަރުދުންގެ ދަރިފަސްކޮޅުތަކާއި އާއިލާތައް ވަގަށް ނަގައި، އެމީހުން ދޫކޮށްލުމުގެ ބަދަލުގައި ފިދާ ހޯދައިގެން އުޅުނެވެ. ހަމައެއާއެކު، ޒިނޭއާއި، ހަށިވިއްކުމާއި، ސޯޑޯމީއަށް ފަހި މާހައުލުތައް އުފެއްދިއެވެ. ޒިނޭގެ ބޮޑު ފާފަގައި އައިއެސް ވަރަށް ބޮޑަށް ބައިވެރިވެ، ގިނަ ފަހަރަށް ބިދޭސީ އަންހެނުން ލިސްޓްކޮށްގެން އެމީހުންގެ ފާޑުކިޔުންތެރި މަސައްކަތްތަކަށް ފައިނޭންސްކޮށް، އެމީހުންގެ ސަފުތަކަށް އިތުރު ފަރުދުން ރެކްރޫޓް ކުރި އެވެ.
(މަޞްދަރު: “ޢަބްދުލް ބާރީ އަތުވާން، ތަރުޖަމާ: ހިކްމަތު ޖަލީލް، 2016
އައިއެސް، ދެވަނަ އެޑިޝަން، ޞަފްޙާ: 116–117، ކާބުލް: ސޮރޫޝް ފޮތްފިހާރަ”)
މި ނަފްރަތު އުފެދޭ އަމަލުތަކުގެ އިތުރުން އައިއެސް އިން ވަނީ ޑެއިރް އެޒް ޒޯރުގެ ސަގާފީ އަދި ތާރީޚީ ތަންތަން ވެސް ނައްތާލާފައެވެ. އެމީހުން މިސްކިތްތަކާއި މަދްރަސާތަކާއި ދީނީ މަރުކަޒުތައް ތަޅާލައި، އީމާންތެރިކަން ވަރުގަދަވާ ކޮންމެ ތަނަކަށް ނުވަތަ ބަޔަކާ ވަރަށް ބޮޑަށް ދެކޮޅު ހެދިއެވެ. ސީރިއާގެ ރައްގާ އާއި ދިއިރް އެޒްޒޯރުގެ ބޭރުން އައިއެސް އިން ވަނީ މޫސަލް އާއި އިރާގުގައި ވެސް މިފަދަ އަނިޔާވެރި އަމަލުތައް ހިންގާފަ އެވެ.
އިރާގާއި ސީރިއާ އަދި ހުޅަނގުގެ ސަރަހައްދުތަކުން ބަލިވުމަށްފަހު އައިއެސް އިން – ހުޅަނގުގެ އިރުޝާދުގެ ދަށުން – އެމީހުންގެ ސަމާލުކަން އަފްޣާނިސްތާނާއި ޚުރާސާން ސަރަހައްދަށް އަނބުރާ ގެންދިޔައެވެ. މިތަނުގައި އެމީހުން ނަކަލުކުރީ ސީރިއާ އާއި އިރާގުގައި ހިނގާފައިވާ ކަންކަމާ ވައްތަރު އެތައް ނަފްރަތު އުފެދޭ އަމަލުތަކެކެވެ. ކުރިއަށް އޮތް ބައިތަކުގައި އަޅުގަނޑުމެން ފުންކޮށް ބަލާލާނީ އަފްޣާނިސްތާނުގައި އައިއެސްގެ އަނިޔާވެރިކަމާއި ބިރުވެރިކަމުގެ ތަފްސީލުތަކަށެވެ.
