އައިއެސްގެ ޚިލާފަތު: އިޢުލާނާއި އޭގެ ނަތީޖާ
ދެވަނަ ބައި (ފައިނަލް)

ލިޔުންތެރިޔާ: ވަލީދު ނިޒާމް

ހަނދާން ނައްތާނުލަންޖެހޭ ކަމަކީ، 1924 ވަނަ އަހަރު އަތަތުރުކް އުސްމާނީ ޚިލާފަތް އުވާލުމަށްފަހު، ޚިލާފަތު ދިރުވައި އިސްލާމީ ވެރިކަން އަލުން ގާއިމްކުރުމަށް އެތައް މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެވުނުކަމެވެ.  ނަމަވެސް މި މަސައްކަތްތައް ބޮޑު ތަނުން ނަތީޖާއެއް ނުލިބުނުކަން ސާބިތުވެގެން ދިޔައެވެ.  އޭގެ ތެރޭގައި ޚަރީޖީންގެ އެކިއެކި ޙަރަކާތްތަކާއި ވަކިވަކި ފަރުދުންވެސް މި މަޤްޞަދު ހޯދިއެވެ.  ފަހަރެއްގައި އެމީހުންގެ އެންމެ ފަހުގެ ޖާސޫސު އުފެދުނީ ހަރުކަށި ފިކުރުގެ އަދި ޓެރަރިސްޓް ޖަމާއަތެއްގެ ސިފައިގައި ކަމަށް ވެދާނެ އެވެ.

އިސްލާމީ މުޖުތަމަޢުގައި ޚިލާފަތަކީ ސުންނީ ފިޤުހުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި ވެރިކަން ހިންގުމަށް ސިޔާސީ އަދި ފިކުރީ އޮނިގަނޑެކެވެ.  އެއީ ވަލީވެރިކަން ދޭހަކޮށްދޭ އެއްޗެއް ކަމަށާއި، ދީން ރައްކާތެރިކުރުމުގައި ޚަލީފާ ރަސޫލާ މުޙައްމަދު (ޞޢވ) ގެ މަންދޫބެއްގެ ގޮތުގައި ޚިދުމަތް ކުރައްވާ ކަމަށެވެ.  އެއީ ރޫޙާނީ އަދި ދުނިޔޭގެ ކޮންސެޕްޓެއް- އިންސާފާއި، އިޖްތިހާދާއި، ނަފްސާނީ ރަނގަޅުކަމާއި، ޖިސްމާނީ ފިޓްނަސްއާއި، ސިޔާސީ ވިސްނުމާއި، ހިތްވަރާއި، ޤުރައިޝީ ނަސްލަކީ ޚަލީފާއަކަށް ކޮންމެހެން ބޭނުންވާ ސިފަތަކެއް ކަމުގައިވާ އުންމީދީ ނިޒާމެކެވެ.  އޭނާގެ ބާރު ޤާއިމުކުރަންވާނީ ޢާންމު ރައްޔިތުން ނުވަތަ އަޙްލުއްލަވަލް ޢަޤްދު (ބާރުވެރިކަމާއި ނިންމުންތައް ނިންމާ މީހުން) އިން ދީފައިވާ ބައިޢަތު (ބައިޢަ) މެދުވެރިކޮށެވެ.

ކުރިން ފާހަގަކުރެވުނު ފަދައިން، ޚިލާފަތެއް އިޢުލާންކުރުމުގައި އައިއެސް އިން ބުނުމަކީ، ހަގީގަތުގައި، ޔޫރަޕްގެ ޤައުމުތަކާއި އެމެރިކާގެ ޖާސޫސީ އިދާރާތަކުގެ އިތުރުން ކްރިސްޓިއަން ނަޒަރިއްޔާތުގެ ފަރާތްތަކުގެ ސިއްރުން ތާއީދުކުރާ ބޮޑު ފިތުނައެކެވެ.  މީޑިއާގައި ވަރަށް ބޮޑަށް ދައުރުވެފައިވާ އެމެރިކާގެ އޭރުގެ ސެކްރެޓަރީ އޮފް ސްޓޭޓް ހިލަރީ ކްލިންޓަންގެ ބަޔާންތަކުން އައިއެސް އުފެއްދުމުގައި އެމެރިކާ ބައިވެރިވެފައިވާ މިންވަރަށް އަލިއަޅުވާލަ އެވެ.

އެއާ އެއްވަރަށް ހުޅަނގުގެ މީޑިއާތަކުން އިސްލާމްދީނުގެ ޠަބީޢަތާއި، އިސްލާމިކް ސްޓޭޓާއި، އައިއެސްގެ އުފެދުމާ ގުޅޭގޮތުން ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ކަވަރޭޖް ފަށައި- އެ ޖަމާއަތަކީ ޝަރުޢީ އިސްލާމީ ހަރަކާތެއްގެ ގޮތުގައި ސިފަކޮށް، އިސްލާމީ ޚިލާފަތުގެ ކުރިއަށް އޮތް ކަމެއްގެ ގޮތުގައި ފާހަގަކުރިއެވެ.  ބައެއް ސަރުކާރުތަކުން ލޮޖިސްޓިކަލް ސަޕޯޓަށް ވެސް މަގުފަހިކޮށްދީ، އައިއެސްގެ ރިކްރޫޓުންނަށް އެހެން ގޮތަކަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ފާރަވެރިވާ ޔޫރަޕްގެ ބޯޑަރުތައް ހުރަސްކޮށް ފަސޭހައިން ދަތުރުކުރެވޭނެ އެވެ.

އަނެއްކޮޅުން ވަކި މީޑިއާތަކުން އައިއެސް އަކީ އިސްލާމްދީނުގެ ހަރުކަށި ފިކުރުގެ ގޮތުގައި ސިފަކޮށް، އެއީ ދީނާ ދެކޮޅަށް ޖަމާޢަތް ކުރުމަށް ބަހަނާއެއްގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރި އެއްޗެކެވެ.  އެމީހުންގެ މަޤްޞަދަކީ އިސްލާމްދީނަކީ، އެމީހުންގެ ބަހުން ބުނާނަމަ، އޭގެ ޒާތުގައި ހަރުކަށި ފިކުރުގެ ބައެއް ކަމަށް ބުނާ ޒަމާންވީ ވާހަކައެއް ވަރުގަދަ ކުރުމެވެ.  މި މަސައްކަތުގެ ސަބަބުން ހުޅަނގުގެ މުޖުތަމަޢުތަކުގައި އިސްލާމްދީނާ ދެކޮޅު ޝުޢޫރު ފެތުރިގެން ދިޔަ އިސްލާމޯފޯބިއާ ކެމްޕޭން އިތުރަށް ހަރުދަނާވެގެން ގޮސްފައިވެއެވެ.

އާޚިރުގައި ބުނަން ޖެހޭނީ އައިއެސްގެ ޚަރީޖީ ހަރަކާތަކީ އުފެދުނު އިރުއްސުރެ އެކި ޤައުމުތަކުގައި އެކި ވަސީލަތްތަކާއި ސްޓްރެޓެޖީތައް ބޭނުންކުރި ކަމަށާއި، ޚާއްޞަކޮށް ޒުވާނުންނަށް އަމާޒުކޮށްގެން އެކަންކަން މެނިޕުއަލްކޮށް، ފަނާކުރަނިވި ލަނޑުދަނޑިތައް އިތުރަށް ކުރިއަށް ގެންދިޔަ ކަމަށެވެ.

އައިއެސް އިން “ޚިލާފަތު” އާއި “ޚަލީފާ” މި ލަފުޒުތައް ބޭނުންކުރި މައިގަނޑު ސަބަބަކީ ހުޅަނގުގެ ވެރިކަމާއި ހުދުމުހުތާރު ނިޒާމުތަކުގެ ދަށުން އަނިޔާ ލިބިފައިވާ ގިނަ ޒުވާން މުސްލިމުންގެ މާޔޫސްކަން ވަރަށް ބޮޑަށް ބޮޑުވުމެވެ.  މުސްލިމް ލީޑަރުން ކަމަށް ބުނާ މީހުންނަކީ އެމީހުންގެ ޤައުމުތަކުގެ ތާރީޚާއި، އައިޑެންޓިޓީތަކާއި، ތަޤްދީރުތައް މެދުނުކެނޑި މެނިޕިއުލޭޓް ކުރަމުން އަންނަ ބައެކެވެ.  މި ޒުވާނުން ތިބީ އެމީހުންގެ އީމާންތެރިކަމާއި އަގުތަކުގެ ދިފާއުގައި ތެދުވުމުގެ އިޝާރާތެއް ނުވަތަ ފުރުސަތަކަށް ކެތްމަދުވެފައެވެ.  އައިއެސް އިން މި ޖަޒުބާތީ ހުސްކަން ބޭނުންކޮށް، އަމިއްލަ ފަނާކުރަނިވި މަގުސަދުތަކާ ދިމާއަށް ޗެނަލް ކުރި އެވެ.

ނަމަވެސް ވަގުތު ފާއިތުވަމުން ދިޔަ ވަރަކަށް މި ޖަމާޢަތުގެ ބާރުގަދަކަމާއި އޮޅުވާލުން ފުރިހަމައަށް ހާމަވެ، އޭގެ އަސްލު ތާއީދުކުރާ މީހުންވެސް މިޖަމާޢަތަށް އިތުބާރު ނުކުރެއެވެ.  އެ ގްރޫޕަށް މިހާރު ކުރިމަތިވެފައިވަނީ އިންސާނީ ބާރާއި މާލީ ވަސީލަތްތަކުގެ ވަރަށް ބޮޑު ދަތިކަމެއް ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ.  މިފަދަ ޙާލަތެއްގައި ސިޔާސީ ނުވަތަ ފިކުރީ ފައިދާއަށްޓަކައި ޚިލާފަތުގެ ތަޞައްވުރުގެ ބޭނުން ހިފައިގެން އައިއެސްއަށް ކުރިއަށް ގެންދެވޭނެ ކަމުގެ ފުރުޞަތު ދުވަހެއް ދުވަހަކަށް އިތުރުވަމުންދެއެވެ.

އިރާގާއި ސީރިއާގައި ސްޓްރެޓެޖިކް ބަލިވުމަށްފަހު އައިއެސް އިން ފޯކަސް ބަދަލުކުރީ އެތަނުގައި ހަލަބޮލިކަން ފެތުރިދާނެ ކަމަށް ލަފާކޮށްގެންނެވެ.  އެކަމަކު މި ސަރަހައްދުގައި އައިއީއޭ ގާއިމްވުމާއެކު އެ އުންމީދު ވެސް ވަނީ ފުނޑުފުނޑުވެފަ އެވެ.  މިހާރު ވަރުގަދަ އަސްކަރީ ބާރެއް އޭގެ މަގުގައި ހުއްޓިފައިވާއިރު، އަދި އެއަށްވުރެ މުހިންމު ކަމަކީ، ޙަޤީޤީ އިސްލާމްދީނަށް އާންމުންގެ ހޭލުންތެރިކަމާއި ވިސްނުން މިފަދަ މަކަރުވެރި ޕްރޮޕެގެންޑާތަކާއި ދޮގު ދައުވާތަކުގެ ޝިކާރައަކަށް މީހުން ވެއްޓިގެން ނުދާ މިންވަރަށް ވާސިލްވެފައިވާކަމެވެ.